Mua bán xe không giấy tờ có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự?

Mẩu rao bán chiếc xe không giấy tờ rẻ đến… bất ngờ trên các chợ mạng xã hội. Ảnh: N.D

Bán xe với giá rẻ

Ngày 16/4, CA quận Ba Đình (Hà Nội) cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can 3 đối tượng gồm Đỗ Văn Tạo (SN 1983, trú tại Xuân Trường, Nam Định); Vũ Đức Linh (SN 1983) và Đặng Khánh (SN 1982, cùng trú tại huyện Thạch Thất, Hà Nội) để điều tra về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, CA phường Phúc Xá đã phát hiện nhóm đối tượng có nghi vấn sử dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn. Thủ đoạn của các đối tượng là đăng thông tin giả, rao bán xe máy không có giấy tờ với giá rẻ trên các nền tảng mạng xã hội để thu hút người mua. Khi có người đến mua xe, các đối tượng yêu cầu chuyển khoản thanh toán trước, sau đó sẽ lợi dụng sơ hở để bỏ trốn, chiếm đoạt tiền.

Với thủ đoạn này, ngày 21/2/2024, các đối tượng đã lừa đảo chiếm đoạt của một bị hại số tiền là 6 triệu đồng. Ngày 25/3/2024, đối tượng Đỗ Văn Tạo còn dùng dao đe dọa, lừa đảo chiếm đoạt của bị hại khác 1 xe máy Honda Wave. Theo hồ sơ, Đỗ Văn Tạo đã có 4 tiền án (3 tiền án về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma tuý; 1 tiền án về hành vi trộm cắp tài sản), Vũ Đức Linh đã có 1 tiền án và Đặng Khánh có 2 tiền án về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

CA quận Ba Đình hiện đang hoàn thiện hồ sơ để xử lý các đối tượng theo quy định. Qua đây, CA quận Ba Đình cũng khuyến cáo người dân không mua bán, trao đổi các loại xe không giấy tờ, không rõ nguồn gốc để bị kẻ gian lợi dụng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Nhận định từ luật sư

Về vụ việc trên, luật sư Nguyễn Tiến Hùng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, việc mua bán xe như vụ án mà lực lượng CA vừa triệt phá tiềm ẩn rất nhiều rủi ro về pháp lý. Ngoài việc dễ dàng có thể trở thành con mồi của kẻ lừa đảo, nếu giao dịch thực sự diễn ra thì người mua có thể phải đối diện việc vi phạm pháp luật. “Bởi biết đâu, chiếc xe là tang vật của một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc của một vụ trộm cắp tài sản” – luật sư Nguyễn Tiến Hùng nói.

Đối với chiếc xe đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là tài sản bị các đối tượng xấu trộm cắp, lừa đảo chiếm đoạt hoặc cướp tài sản để có được, sau đó mang bán cho một cửa hàng hoặc một đối tượng khác. Mặc dù biết là xe do trộm cắp, cướp mà có, tuy nhiên, vì giá bán rẻ hơn rất nhiều so với giá thị trường nên người mua vẫn đồng ý mua.

Tại khoản 1 Điều 323 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về tội “Chứa chấp” hoặc “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” như sau: người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 10 năm. Đối với trường hợp người mua không biết chiếc xe mình mua có nguồn gốc bất hợp pháp, hoặc do tin tưởng người bán về nguồn gốc chiếc xe thì sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội.

Tuy nhiên, chủ sở hữu hợp pháp của chiếc xe đó có quyền đòi lại tài sản của mình. Lúc đó, giao dịch mua bán sẽ bị vô hiệu do không đáp ứng các điều kiện về nội dung để giao dịch dân sự có hiệu lực (vi phạm điều cấm của pháp luật). Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Ngoài ra, việc mua xe không giấy tờ còn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Bởi lẽ, việc mua xe không có giấy tờ sẽ không có cơ sở cho việc đăng ký sang tên xe bởi theo Thông tư 15/2014/TT-BCA hồ sơ đăng ký xe bao gồm Giấy khai đăng ký xe, Giấy tờ của chủ xe và Giấy tờ của xe. “Như vậy, việc thiếu giấy tờ xe sẽ khiến người mua không làm được thủ tục đăng ký sang tên chính chủ với chiếc xe này” – luật sư Nguyễn Tiến Hùng nói.

Và khi chiếc xe không đăng ký sang tên sẽ bị xử lý hành chính theo quy định. Cụ thể, Điều 30 nghị định 46/2016/NĐ-CP về “Xử phạt chủ phương tiện vi phạm quy định liên quan đến giao thông đường bộ” quy định: phạt tiền từ 100.000 đồng đến 200.000 đồng đối với cá nhân, từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây; không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (để chuyển tên chủ xe trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được phân bổ, được điều chuyển, được thừa kế tài sản là xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô.

	Bán xe Honda SH bằng “hình ảnh” chiếm đoạt hơn 100 triệu đồng
	Môi giới mua bán xe cũ, “nẫng” luôn tiền của “thượng đế”
	Những ai bị lừa mua xe máy giá rẻ ở Hà Nội nên đọc ngay