Lắp camera lớp học: Làm sao cho vẹn cả đôi đường?

Vụ việc cô giáo ở trường tiểu học Phan Chu Trinh, quận Tân Phú, TP HCM véo tai, đánh đập nhiều học sinh trong lớp, bị phụ huynh âm thầm đặt camera ghi lại, ngoài đặt ra những vấn đề về đạo đức người thầy còn đặt ra một vấn đề gây tranh luận: Có nên lắp camera trong lớp học hay không?

Thực tế là có những vụ học sinh bị bạo hành, hành động của cô giáo diễn ra không phải chỉ một, hai lần, mà rất nhiều lần mới được phát hiện. Điển hình như các vụ việc xảy ra tại lớp 6.2, trường THCS Duy Ninh (huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình), cô giáo chủ nhiệm của lớp này là cô Nguyễn Thị Phương Thủy (42 tuổi) đã có hành vi yêu cầu tất cả học sinh trong lớp tát liên tiếp vào má em học sinh nói tục (231 cái), khiến em này phải nhập viện điều trị. Một vụ khác xảy ra tại trường tiểu học cơ sở số 1 Hồng Thủy (huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) khi một học sinh bị giáo viên chủ nhiệm 40 tuổi xách tai, tát nhiều cái vào má, phải đến BV theo dõi sức khỏe, được xác định bị chấn động sọ não.

Tương tự, các phụ huynh có con học tại lớp 4B, trường tiểu học Trung Thành (TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) cũng tố giác trường này xác minh làm rõ thông tin cô giáo chủ nhiệm lớp bắt phạt hàng loạt học sinh vi phạm tự tát 50 cái vào mặt do lỗi nhỏ của các em. Nếu không có một em học sinh nào đó buột miệng nói, hay phụ huynh trực tiếp phát giác, thì không biết những hành vi trên sẽ diễn ra trong bao lâu nữa.

Việc lắp camera lớp học vẫn còn gây tranh cãi. Ảnh tư liệu

Luật Giáo dục do Quốc hội ban hành ngày 14-6-2019, sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2020 có nhiều điều luật quy định về môi trường giáo dục: “Nhà nước tạo môi trường giáo dục an toàn” (Điều 13) và quyền của người học là “Được học tập trong môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh” (Điều 83). Về nhiệm vụ nhà giáo (Điều 169), Luật cũng quy định rõ: Giáo viên phải nêu gương tốt cho người học, “Gương mẫu thực hiện điều lệ nhà trường, quy tắc ứng xử của nhà giáo”, “Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng, đối xử công bằng với người học; bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng của người học”. Đặc biệt, “xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể người học” là các hành vi bị nghiêm cấm trong cơ sở giáo dục (Điều 22). Như vậy, việc giáo viên bạo hành học sinh không những đã vi phạm đạo đức nhà giáo mà đồng thời còn là hành vi vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, giải pháp hạn chế bạo hành là lắp camera lớp học liệu có phải tối ưu nhất hay không?

TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội tâm lý giáo dục Hà Nội, Hiệu trưởng trường THPT Đinh Tiên Hoàng cho rằng: Muốn minh bạch những thông tin tại trường học là nhu cầu chính đáng của phụ huynh và xã hội. Nhưng làm bất kể điều gì cũng cần tuân thủ theo pháp luật và tôn trọng quyền riêng tư của giáo viên và học sinh. Trong câu chuyện này có 2 vấn đề: Một là chuyện tổ chức camera giám sát của từng trường là việc riêng của mỗi trường, họ thỏa thuận, thống nhất giữa giáo viên và học sinh, gọi chung là nội bộ của nhà trường, không được sử dụng ra ngoài. Họ thảo luận với nhau như thế nào đó là việc của họ. Nhưng tuyệt đối không được dùng nó để bêu xấu thầy cô. Còn phụ huynh đòi hỏi lắp camera với mục đích giám sát con em là không đúng pháp luật vì vi phạm quyền riêng tư của cả thầy và trò.

Nhiều thầy cô giáo cũng chia sẻ rằng: Lắp camera lớp học vô tình đem đến nhiều áp lực cho họ. Về mặt đời sống, trình độ của phụ huynh là không đồng đều. Thái độ, cách ứng xử và quan điểm cũng khác nhau trước mỗi sự việc trong khi giáo viên có phương pháp sư phạm riêng để giảng dạy, uốn nắn học sinh nên có thể không phải phụ huynh nào cũng đồng tình. Lắp camera giám sát cộng với hơi một chút là phản đối phương pháp giáo dục của giáo viên chính là áp lực lên người thầy.

Ông Bùi Văn Linh - Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và công tác học sinh sinh viên (Bộ GD&ĐT) nhận định: Lắp camera được coi là một trong những nội dung đảm bảo hoạt động quản lí của nhà trường, góp phần minh bạch hóa, dân chủ trong nhà trường, với mục tiêu tối thượng là đảm bảo an toàn lao động cho nhà trường, đảm bảo an toàn cho giáo viên và học sinh.

Qua các sự việc đã xảy ra trong thời gian vừa qua, có thể thấy camera có ý nghĩa giúp các cơ quan chức năng có chứng cứ để xử lí giải quyết vấn đề thấu đáo, hợp tình hợp lí. Tuy nhiên, lắp camera ở đâu thì phải được khảo sát và tính toán kĩ lưỡng. Có thể lắp camera trong khu công cộng, tường rào, cổng bảo vệ, các góc khuất ít người qua lại để đảm bảo tài sản, phòng chống trộm cắp. Còn những khu vực riêng tư thì không được lắp.

Trên thực tế là hiện nay, đa số các trường đều đã có camera cho các khu công cộng, những khu vực cần đảm bảo an ninh, an toàn. Nhưng với camera lớp học, không phải không có những tâm lý rụt rè. Nhất là khi lớp có camera hay không không khẳng định được chất lượng giáo dục của trường đó.