Kỳ 1: Bắt dân di dời bằng những văn bản khó hiểu

Một thông báo lạ

Sáng sớm ngày 15-3-2021, hàng chục cựu giáo viên sống tại khu tập thể giáo viên xã Ninh Hiệp không khỏi lo lắng lẫn bức xúc khi nghe từ hệ thống loa truyền thanh của xã thông báo số 76/TB-UBND do ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp ký với nội dung yêu cầu các hộ dân phải di dời đi chỗ khác trước ngày 25-3. Một thông báo hết sức lạ lùng, biến đất và nhà được người dân sử dụng và sinh sống ổn định từ hàng chục năm nay thành đất vi phạm pháp luật. Lạ lùng hơn, đối tượng liên quan đến thông báo là các hộ giáo viên lại không hề nhận được bất cứ thông báo nào từ phía chính quyền theo đúng luật định. Bí thư chi bộ, trưởng thôn cũng không nhận được văn bản nói trên. Một thông báo gần như đánh úp người dân.

Quá trình xác minh, chúng tôi được biết, Thông báo trên có nội dung: “Thực hiện văn bản số 254/UBND-TN&MT ngày 2-2-2021 của UBND huyện Gia Lâm về việc đôn đốc thực hiện các nội dung chỉ đạo của UBND huyện tại văn bản số 3521/UBND-TN&MT ngày 17-11-2020. UBND xã Ninh Hiệp thông báo: Yêu cầu 20 hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất tại khu tập thể giáo viên xã Ninh Hiệp phải di dời, bàn giao mặt bằng cho UBND xã quản lý. Thời gian tự thực hiện di dời xong trước ngày 25-3-2021; Nếu hết thời gian quy định trên, 20 hộ gia đình, cá nhân trên không tự di dời, UBND xã sẽ lập hồ sơ xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đai theo NĐ 91/2019/NĐ-CP ngày 19-11-2019 của Chính phủ và Hướng dẫn số 01/HD-UBND huyện ngày 2-1-2020 của UBND huyện…”.

Bà Nguyễn Thị Lạng cho biết: “Đọc nội dung Thông báo của UBND xã chúng tôi càng khó hiểu hơn, bởi không biết văn bản số 254/UBND-TN&MT ngày 2-2-2021 và văn bản số 3521/UBND-TN&MT ngày 17-11-2020 của UBND huyện Gia Lâm là văn bản gì, có nội dung ra sao?”.

DA mơ hồ

Các hộ dân không biết hai văn bản trên của UBND huyện Gia Lâm cũng là điều dễ hiểu vì chúng chỉ được gửi tới UBND xã Ninh Hiệp chứ không phải người dân, cho dù họ mới là chủ thể chính liên quan mật thiết tới từng câu, từng dòng. Văn bản số 3521/UBND-TN&MT ngày 17-11-2020 của UBND huyện Gia Lâm đề cập đến thời điểm năm 2015 các hộ gia đình giáo viên trên có đơn xin UBND huyện làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, UBND huyện khẳng định, chưa đủ cơ sở giải quyết. Tại văn bản này, UBND huyện giao UBND xã Ninh Hiệp có văn bản gửi tới các hộ dân phải di dời, bàn giao mặt bằng cho xã quản lý trước ngày 30-11-2020. Vị trí đất các hộ dân sẽ được thực hiện cho một DA nhưng là DA gì cũng không được nói rõ. Còn văn bản số 254/UBND-TN&MT ngày 2-2-2021 cũng của UBND huyện Gia Lâm tiếp tục chỉ đạo UBND xã thực hiện việc di dời các hộ dân và phải có văn bản gửi tới người dân. Trên thực tế, Chủ tịch UBND xã trước khi cho đọc thông báo trên loa đã không có văn bản nào gửi tới người dân.

Khu tập thể của các hộ dân do lâu ngày không được chính quyền cho nâng cấp hay xây mới nên ngày càng cũ kĩ, xuống cấp. Ảnh: K.H.

Làm việc với phóng viên, ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp cho biết, Khu tập thể giáo viên có vị trí đất kí hiệu C30, hiện đang dự kiến cho DA mở rộng khuôn viên trường cạnh đó hoặc DA xây dựng khu thương mại. Đến giờ vẫn chưa có quy hoạch và chưa rõ sẽ tiến hành DA gì. Các giáo viên liên quan đến thông báo của UBND xã có người trước đây từng là giáo viên dạy học cho ông Tuấn và nhiều lãnh đạo xã khác. Vị chủ tịch xã giải thích, lý do xã yêu cầu các hộ dân di dời vì đa số đều có chỗ ở khác và giờ sự việc đã thuộc thẩm quyền giải quyết của huyện.

Nhất quyết không thụ lý khiếu nại!

Tâm sự với PV, các hộ dân khu tập thể giáo viên cho biết, họ đều là những giáo viên sống và gắn bó với trường tiểu học Ninh Hiệp từ hàng chục năm trước. Khu tập thể giáo viên, nơi có các căn hộ của họ trước đây từng được nhà trường và chính quyền bố trí chỗ ở để yên tâm công tác. Vào những năm 1980, nơi đây thuộc vùng sâu, vùng xa, đường vào khó khăn lại cách xa quốc lộ. Việc sinh sống từ trước tới nay ổn định, không tranh chấp với ai. Chính vì vậy, các cựu giáo viên rất hoang mang khi hay tin huyện và xã yêu cầu đi nơi khác. Ngay sau khi tiếp cận được với thông báo số 76/TB-UBND đọc trên loa ngày 15-3, họ đã làm đơn khiếu nại thông báo này. Tuy nhiên, ngày 28-4-2021, ông Nguyễn Văn Tuấn đã ban hành Thông báo số 119/TB-UBND về việc không thụ lý giải quyết khiếu nại.

Người dân tiếp tục khiếu nại thông báo số 76/TB-UBND gửi tới UBND huyện những tưởng sẽ được giải quyết ngay. Nhưng không, đơn công dân chưa được đặt trên bàn lãnh đạo huyện thì đại diện Ban tiếp công dân UBND huyện Gia Lâm đã gửi tới các hộ dân Thông báo số 09/TB-BTCD: “Về việc hướng dẫn công dân” có nội dung, sự việc đã được UBND huyện giải quyết từ năm 2016 nên: “Ban tiếp công dân huyện Gia Lâm hướng dẫn công dân và từ chối tiếp nhận nội dung khiếu nại…”.

Luật sư Hoàng Văn Doãn, Đoàn luật sư TP Hà Nội phân tích, việc UBND xã Ninh Hiệp và UBND huyện Gia Lâm từ chối tiếp nhận đơn khiếu nại của công dân là vi phạm Luật khiếu nại năm 2011, bởi lãnh đạo UBND xã phải có trách nhiệm kiểm tra lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp, nếu đúng phải ra quyết định giải quyết khiếu nại ngay. Ở đây, rõ ràng UBND xã Ninh Hiệp đọc thông báo trên loa nhưng không gửi văn bản đến các hộ dân theo chỉ đạo của UBND huyện, viện dẫn hai văn bản của UBND huyện nhưng nội dung và sự chính xác của chúng người dân không hề được biết… Thay vì đối thoại, ra văn bản giải quyết khiếu nại thì lãnh đạo xã lại đẩy trách nhiệm lên huyện cho nhẹ việc.

Về phía Ban tiếp dân huyện Gia Lâm đã nhầm lẫn khi đinh ninh cho rằng người dân đang nói về sự việc của năm 2016 mà quên rằng người dân đang khiếu nại về một thông báo ở thời điểm hiện tại của UBND xã Ninh Hiệp. Như vậy, UBND xã đang không tuân thủ theo chỉ đạo của UBND huyện Gia Lâm trong việc cung cấp văn bản cho người dân. Trong các văn bản của huyện và xã đang còn nhiều sự chưa rõ ràng về một DA vừa mới, vừa mờ mịt mà các văn bản trả lời dân năm 2016 của UBND huyện Gia Lâm chưa đề cập tới.

Cũng theo luật sư Doãn, việc UBND huyện chỉ đạo UBND xã Ninh Hiệp lập hồ sơ xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đai theo NĐ 91/2019/NĐ-CP ngày 19-11-2019 của Chính phủ và Hướng dẫn số 01/HD-UBND huyện ngày 2-1-2020 đối với các hộ dân là không đúng. Đất của các hộ dân ở ổn định, không phải đất lấn chiếm nên không thể áp dụng hình thức xử phạt hành chính để lái sang hướng sử dụng đất vi phạm pháp luật rồi sau đó có thể áp dụng cả biện pháp cưỡng chế.

Đến giờ không chỉ các cựu giáo viên mà ngay cả không ít người dân cũng đặt câu hỏi vì sao cả UBND xã Ninh Hiệp và UBND huyện Gia Lâm lại sốt sắng yêu cầu dân di dời đi nơi khác cho một DA thậm chí còn chưa hình thành trên bản vẽ?

(Còn nữa)