"Không để xảy ra trường hợp làm oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm”

Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, có ý kiến cho rằng Dự thảo Nghị quyết quy định không bỏ lọt tội phạm là quá khắt khe; đề nghị sửa thành “hạn chế thấp nhất việc bỏ lọt tội phạm”.

Về vấn đề này Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: Các Nghị quyết hiện hành của Quốc hội về công tác tư pháp đều yêu cầu “không để xảy ra trường hợp làm oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm”. Đây là nguyên tắc trong hoạt động tố tụng, là căn cứ quan trọng định hướng hoạt động của các cơ quan tư pháp, phấn đấu nâng cao chất lượng điều tra, truy tố, xét xử nhằm bảo đảm việc giải quyết vụ án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Vì vậy, trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ cải cách tư pháp, dự thảo Nghị quyết tiếp tục kế thừa quy định nêu trên của các Nghị quyết hiện hành. Đề nghị Quốc hội cho giữ như quy định của Dự thảo Nghị quyết.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của Viện kiểm sát nhân dân, của Tòa án nhân dân và công tác thi hành án. Ảnh: Quochoi.vn

Về quy định bảo đảm tỷ lệ truy tố bị can đúng tội đạt trên 95%, Chủ nhiêm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, có ý kiến cho rằng quy định như vậy là không phù hợp, vì như vậy còn 5% được phép truy tố sai tội.

Tuy nhiên theo quan điểm của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội: Các Nghị quyết hiện hành đều quy định tỷ lệ Viện kiểm sát nhân dân truy tố đúng tội đạt trên 95%, dự thảo Nghị quyết tiếp tục kế thừa chỉ tiêu này.

Theo bà Lê Thị Nga, trong nhiều năm qua, Viện kiểm sát nhân dân đã tích cực triển khai nhiều giải pháp, trên cơ sở đó đạt và vượt chỉ tiêu này, riêng năm 2019 đạt tỷ lệ 99,9% và mục tiêu phấn đấu đạt tỷ lệ 100%. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít trường hợp truy tố sai tội danh, sai khung hình phạt dẫn đến Tòa án nhân dân phải xét xử về khoản khác trong cùng điều luật hoặc tội danh khác bằng hoặc nhẹ hơn tội danh Viện kiểm sát nhân dân đã truy tố.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc còn để xảy ra một số trường hợp truy tố sai tội danh, sai khung hình phạt, trong đó có nguyên nhân: một số vụ án khi đến phiên tòa bị cáo và những người tham gia tố tụng thay đổi hoàn toàn lời khai trong giai đoan điều tra, đưa ra các chứng cứ mới.

Vì vậy, để cân đối giữa yêu cầu bảo đảm truy tố đúng người, đúng tội, đúng pháp luật và khả năng thực hiện nhiệm vụ của ngành Kiểm sát nhân dân trong điều kiện tội phạm gia tăng, thủ đoạn ngày càng tinh vi, tính chất ngày càng nghiêm trọng, Uỷ ban thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục kế thừa các Nghị quyết hiện hành, quy định tỷ lệ truy tố bị can đúng tội đạt trên 95% như quy định của Nghị quyết hiện hành.