Động thái cứng rắn để quét sạch phim lậu

Một trang phim “lậu” nhiều lần “thoát xác”

Xem phim lậu trên mạng có lẽ đã thành thói quen của nhiều người. Bởi người xem chỉ cần truy cập một số website đã có thể thoải mái xem phim Việt hay phim nước ngoài mà không phải mất phí. Các website phim lậu ngang nhiên tồn tại đã dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường. Mới đây, CQCSĐT CATP Hồ Chí Minh đã khởi tố vụ án hình sự “Xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan” liên quan đến website phim “lậu” lớn nhất Việt Nam có tên miền là website www.phimmoi.net.

Trang phimmoi.net trình chiếu nhiều phim lậu đã bị sập hoàn toàn

Quá trình điều tra, lực lượng công an đã xác định người cầm đầu website phimmoi.net là Nguyễn Tuấn Tú, quê ở tỉnh Lâm Đồng. Từ năm 2014, người này đã xây dựng một website phimmoi.net để chiếu phim trực tuyến miễn phí trên nền tảng mạng internet.

Sau đó, Tú đã thuê hai người có trình độ kỹ thuật lập trình cao để lập trình, quản trị, vận hành website phim lậu này. Để có nguồn thu bất chính, các đối tượng này đã tiến hành sao chép, khai thác, sử dụng, trình chiếu, truyền đạt các tác phẩm điện ảnh có bản quyền đến công chúng và kinh doanh quảng cáo sản phẩm trên trang phim lậu này.

Điều đáng chú ý, nhóm của Tú đã liên tục vi phạm bản quyền của phim khi chiếu lên những bộ phim mới mà chưa có sự cho phép của các bên liên quan. Thêm đó, những người đứng sau web phim lậu phimmoi.net còn kinh doanh quảng cáo, dịch vụ trái phép để thu lợi bất chính với số tiền hàng tỷ đồng mỗi năm.

Mặc dù là trang web phim lậu, chuyên sao chép trái phép các bộ phim điện ảnh có bản quyền của nhiều nước những trang web này chưa một lần bị đánh sập. Bởi trước đó, website phim lậu này từng liên tục đổi tên miền, từ phimmoi.net đến phimmoiz.net rồi sang phimmoizz.net để qua mặt cơ quan chức năng. Trong quá khứ, họ đã có nhiều lần “thoát xác”. Sau khi bị đánh sập lần 1 năm 2020 thì quay lại thêm 2 chữ z thành phimmoizz, rồi khi bị đánh sập lần hai năm 2021 tiếp tục quay trở lại bằng cách thêm 1 chữ i thành phimmoiizz.

Việc khởi tố vụ án hình sự liên quan đến trang phim “lậu” này sau nhiều lần trang này bị chặn, có thể coi là động thái cứng rắn nhất và đầu tiên từ trước tới nay của CQCA khi xử lý tình trạng phim lậu và vi phạm bản quyền trên không gian mạng.

Không để phim lậu ngang nhiên hoành hành

Theo dõi sự việc trên, luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn luật sư TP Hà Nội phân tích, những người vận hành website www.phimmoi.net đã xâm phạm quyền tác giả, sử dụng tác phẩm mà không được sử cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất theo quy định.

Hiện nay có rất nhiều website tại Việt Nam công khai trình chiếu các tác phẩm điện ảnh (được bảo hộ quyền tác giả tại Việt Nam) dù không được cấp bản quyền, đây là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Tùy thuộc tính chất, mức độ, người vi phạm có thể bị phạt tiền hoặc xử lý hình sự.

Theo đó, tại khoản 10 Điều 28, Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009 và năm 2019 quy định việc “Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả” là hành vi xâm phạm quyền tác giả. Tùy vào tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, sẽ có mức xử lý khác nhau.

Về xử phạt vi phạm hành chính, luật sư Nguyên cho biết, tại Điều 16 Nghị định 131/2013/NĐ-CP của Chính phủ, người có hành vi xâm phạm bản quyền sẽ bị phạt tiền tử 200 đến 250 triệu đồng. Đồng thời, người vi phạm bị buộc phải dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm. Trường hợp tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp 2 lần so với khung phạt tiền của cá nhân.

Về xử lý hình sự, theo luật sư Nguyên, hành vi công khai trình chiếu các tác phẩm điện ảnh được bảo hộ quyền tác giả tại Việt Nam khi chưa được cấp bản quyền là hành vi có dấu hiệu của tội “xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan” được quy định tại Điều 225, BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

Ở một góc độ khác, Phimmoi.net được biết đến là website xem phim miễn phí, không thu tiền của người xem. Tuy nhiên, quản lý website vẫn thu lợi từ việc nhận tiền quảng cáo hoặc thu tiền của người xem khi đăng ký tài khoản để xem phim mượt hơn, không bị giật hay không có quảng cáo.

Trường hợp này, luật sư Nguyên cho rằng, CQĐT cần chứng minh được hành vi thu lợi bất chính từ hoạt động xâm phạm quyền tác giả, đồng thời xác định số tiền mà quản lý website này đã thu về. Nếu đủ căn cứ xử lý hình sự, người phạm tội có thể bị phạt tiền đến một tỷ đồng hoặc phạt tù tối đa 3 năm.

Luật sư Nguyên cho rằng, hiện nay chế tài xử lý hành vi xâm phạm bản quyền trong môi trường số chưa đủ sức răn đe. Để xử lý triệt để các hành vi xâm phạm, cần phải có sự trợ giúp tích cực từ phía các nhà mạng và vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa từ phía các cơ quan chức năng.