Đối tượng mua bán bộ phận cơ thể người sẽ bị xử lý thế nào?

Bán thận với giá 1,1 tỉ đồng

Ngày 18-2, CA quận Ba Đình, Hà Nội đã tạm giữ hình sự đối tượng Trần Xuân Hiệp, SN 1991, ở ngõ Thịnh Hào 3, phường Hàng Bột, quận Đống Đa, Hà Nội và Nguyễn Duy Phương, SN 1988, ở phố Tôn Đức Thắng, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội để điều tra về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người.

Trước đó, qua công tác nắm tình hình, CA quận Ba Đình đã phát hiện ổ nhóm hoạt động mua bán thận trên địa bàn nên đã xác lập chuyên án đấu tranh. Ngày 2-2, CA quận Ba Đình đã bắt giữ 2 đối tượng trong ổ nhóm là Trần Xuân Hiệp và Nguyễn Duy Phương.

Hai đối tượng Trần Xuân Hiệp và Nguyễn Duy Phương tại CQĐT

Tại CQCA, các đối tượng khai nhận do từng đi bán thận nên các đối tượng biết thủ tục và quy trình mua bán thận. Hiệp và Phương đã lên mạng xã hội tìm người có nhu cầu bán thận với giá 230 triệu đồng một quả. Sau khi thỏa thuận, các đối tượng vào bệnh viện để tìm người mua thận.

Ngày 1-2, các đối tượng đã làm thủ tục mua bán thận cho 2 ca. Hai đối tượng thu của mỗi người mua là 1,1 tỷ đồng, trừ các chi phí đóng viện phí, phí xét nghiệm, nuôi ăn ở, tiền cho người bán… Mỗi trường hợp hai đối tượng thu lãi từ 200 đến 300 triệu đồng.

Đấu tranh khai thác, Hiệp và Phương khai nhận đã thực hiện trót lọt nhiều vụ mua bán thận. Khám xét nơi ở của các đối tượng, CQCA phát hiện thêm 4 trường hợp đang được nuôi và làm thủ tục đợi chờ người mua thận.

Hiện CA quận Ba Đình đang tiếp tục điều tra, xử lý các đối tượng theo quy định.

Mua, bán thận là vi phạm pháp luật

Liên quan đến vụ việc này, nhiều người dân đặt câu hỏi: “Pháp luật hình sự quy định thế nào về việc mua bán nội tạng người? Hành vi bán và dụ dỗ người khác bán thận sẽ bị xử lý ra sao”? Dưới góc độ pháp lý, luật sư Phạm Quang Xá (Cty luật XTVN - Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, người phạm tội có hành vi mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người bao gồm mua bán hoặc chiếm đoạt hoặc vừa chiếm đoạt vừa mua bán.

Trong đó, hành vi mua bán không trực tiếp tác động lên cơ thể nạn nhân mà hoàn toàn dựa vào mục đích lợi nhuận và đối tượng của hành vi mua bán đó là mô hoặc bộ phận cơ thể người. Còn hành vi chiếm đoạt thì có thể trực tiếp tác động lên cơ thể nạn nhân để chiếm đoạt hoặc chiếm đoạt từ người khác, song không phải mọi trường hợp chiếm đoạt đều vì mục đích lợi nhuận.

Nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, người thực hiện hành vi mua bán bộ phận cơ thể người có thể bị xử lý hình sự về Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người theo Điều 154 BLHS 2015.

Theo đó, người nào mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người khác, thì bị phạt tù từ 3-7 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Có tổ chức; Vì mục đích thương mại; Đối với từ 2-5 người; Phạm tội 2 lần trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31- 60% thì bị phạt tù từ 7-15 năm.

Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Đối với 6 người trở lên; Gây chết người; hoặc tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.

“Do đây là tội phạm có cấu thành vật chất nên hành vi mua bán, chiếm đoạt mô hay bộ phận cơ thể là yếu tố bắt buộc khi truy cứu trách nhiệm hình sự. Tội phạm đã xâm phạm đến sức khỏe và tính mạng của người khác. Người thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý”, luật sư Phạm Quang Xá nêu quan điểm.

Theo luật sư, mặc dù hiện đã có quy định, song để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với đối tượng phạm tội mua bán nội tạng người cần phải chứng minh được những người này có hành vi “mua bán” nghĩa là có hiến giả, bán thật, nhằm mục đích thương mại. Khi đó, người mua, bán, môi giới có thể bị xử lý hình sự với các vai trò khác nhau như chủ mưu, người thực hiện, đồng phạm. Còn với nhân viên y tế thực hiện việc lấy và cấy ghép tạng, nếu họ biết việc mua bán, môi giới mà vẫn thực hiện việc phẫu thuật để nhận thù lao sẽ bị xử lý với vai trò đồng phạm, còn nếu họ không biết thì không phạm tội.

“Việc hiến tặng nội tạng là hành động mang ý nghĩa nhân đạo giữa người với người. Do đó, hành vi rao bán, mua bán, quảng cáo, môi giới mua bán bộ phận cơ thể người, đặc biệt là tạng người (tim, gan, thận…) làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của việc hiến tặng, trái với đạo đức xã hội, bị pháp luật nghiêm cấm”, luật sư Phạm Quang Xá cho hay.