Bảo vệ môi trường theo nguyên tắc phát triển bền vững

Sông Tô Lịch với những hàng cây xanh mát hai bên bờ. Ảnh: Khánh Huy

Nhiều giải pháp bảo vệ môi trường

Chia sẻ các quy định trong Luật Thủ đô 2024 về bảo vệ môi trường Thủ đô Hà Nội theo nguyên tắc phát triển bền vững, TS. Trần Thanh Huyền - Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu của các địa phương hiện nay, trong đó có TP Hà Nội. Điều 28 Luật Thủ đô 2024 quy định việc quản lý và bảo vệ môi trường Thủ đô được thực hiện theo nguyên tắc phát triển bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn và chủ động ứng phó biến đổi khí hậu gắn với việc duy trì các yếu tố tự nhiên, đa dạng sinh học, văn hóa, lịch sử. Do đó, thời gian tới cần đẩy mạnh thực hiện các quy định trong Luật Thủ đô 2024 để nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của Hà Nội và cả nước.

TS. Trần Thanh Huyền cho biết thêm, TP Hà Nội đã và đang tích cực triển khai Nghị quyết số 15-NQ/TW, ngày 5/5/2022, của Bộ Chính trị “Về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045", trong đó thống nhất quan điểm xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, an ninh, an toàn;... phát triển Thủ đô toàn diện, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững và hội nhập quốc tế; kết hợp hài hòa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

Trong đó, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 4968/QĐ-UBND ngày 3/10/2023, “Về việc ban hành Kế hoạch tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2025” nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm, sự quan tâm và phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành, tổ chức, cá nhân, cũng như tập trung nguồn lực lớn, có trọng điểm của Nhà nước và đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội cho công tác bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn TP; hướng tới phát triển nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, nhằm nâng cao chất lượng đời sống của người dân khu vực nông thôn Thủ đô.

Ngày 2/3/2024, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 1142/QĐ-UBND phê duyệt Kế hoạch quản lý chất lượng không khí TP Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035. Kế hoạch xây dựng dựa trên những quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, cùng các nghiên cứu khoa học, yêu cầu phát triển của TP và kinh nghiệm thực tiễn. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng tăng cường quản lý, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường tại các làng nghề; khuyến khích đầu tư, nâng cấp, xây dựng và vận hành hệ thống thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn tại các làng nghề đáp ứng các quy định về bảo vệ môi trường; đẩy mạnh xã hội hóa xử lý ô nhiễm môi trường tại các làng nghề; hướng dẫn các làng nghề xây dựng hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn, nước thải, các biện pháp công nghệ đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Đến thời điểm hiện tại, TP Hà Nội đã vượt mục tiêu trồng 1 triệu cây xanh đến năm 2020 và tiếp tục trồng 500.000 cây xanh giai đoạn 2021 - 2025; lắp đặt thêm các trạm quan trắc không khí. TP cũng triển khai “Mô hình không gian công cộng phát thải thấp”, trong đó có thiết bị cảm ứng giám sát chất lượng không khí tự động cập nhật các thông số về chất lượng không khí tại khu vực như bụi mịn, nhiệt độ, độ ẩm,... để cư dân có thể theo dõi chất lượng không khí hàng ngày tại khu vực này.

Cùng với đó, Hà Nội chính thức triển khai thí điểm phân loại rác tại nguồn trên địa bàn 23 phường ở 5 quận nội thành (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Nam Từ Liêm), trong đó, nhiều điểm thu gom rác thải rắn và cồng kềnh (như bàn ghế, giường tủ đã hư hỏng) được bố trí tại các phường nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động này và hướng đến việc phân loại rác đồng bộ trên toàn TP vào năm 2026.

Giải pháp bảo vệ môi trường Thủ đô

Theo TS. Trần Thanh Huyền, với mục tiêu tạo chuyển biến rõ nét trong công tác bảo vệ môi trường, hướng tới xây dựng Thủ đô xanh, sạch, đẹp, phát triển bền vững, Luật Thủ đô 2024 là một trong những công cụ quan trọng giúp TP tăng cường hiệu quả công tác bảo vệ môi trường. Điều 28 của Luật Thủ đô 2024 đã xác định công tác bảo vệ môi trường Thủ đô được thực hiện theo nguyên tắc phát triển bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với duy trì các yếu tố tự nhiên, văn hóa và lịch sử ở Thủ đô; bảo đảm tỷ lệ không gian xanh theo quy hoạch.

TS. Trần Thanh Huyền cho rằng, cần đẩy mạnh một số giải pháp như: công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và Nhân dân Thủ đô trong việc thực hiện Luật Thủ đô 2024, trong đó có nội dung bảo vệ môi trường Thủ đô theo nguyên tắc phát triển bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với duy trì các yếu tố tự nhiên, văn hóa và lịch sử ở Thủ đô.

Đa dạng hóa hình thức và đổi mới về nội dung tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng, phát huy mặt tích cực của truyền thông xã hội để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục về các nội dung bảo vệ môi trường trong Luật Thủ đô 2024. Thúc đẩy các mô hình sáng kiến, sáng tạo trong việc triển khai thi hành Luật Thủ đô 2024, bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả, đúng quy định.

Cần lồng ghép các nội dung tuyên truyền về môi trường trong Luật Thủ đô vào các nội quy, quy chế, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị cũng như trong các bài giáo dục địa phương tại các trường học trên địa bàn TP. Kịp thời biểu dương tập thể, cá nhân, các mô hình, điển hình, kinh nghiệm trong bảo vệ môi trường, từ đó lan tỏa rộng khắp trong xã hội, góp phần huy động được sự chung tay của các tầng lớp Nhân dân Thủ đô trong các hoạt động bảo vệ môi trường.

Đẩy mạnh việc thực hiện các chính sách hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch; quy định các biện pháp hạn chế sử dụng phương tiện giao thông phát thải gây ô nhiễm môi trường; hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch (theo điểm b, khoản 2, Điều 28 Luật Thủ đô 2024). Hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý chất lượng không khí phù hợp thực tiễn và yêu cầu phát triển, tăng cường kiểm soát khí thải và khuyến khích sản xuất sạch, bền vững,...

Chú trọng đầu tư phát triển lĩnh vực trọng điểm về khoa học và công nghệ của Thủ đô, như công nghệ số, công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo - tự động hóa, công nghệ môi trường, giảm phát thải carbon, ứng phó với biến đổi khí hậu (theo khoản 1, Điều 23 Luật Thủ đô 2024).

	Xây dựng, thực hiện chính sách an sinh, phúc lợi xã hội bền vững
	Cơ chế huy động nguồn lực từ đất đai để đầu tư hệ thống TOD