Bài 2: Cục Bổ trợ Tư pháp kiến nghị những nội dung gì?

Cục Bổ trợ Tư pháp kiến nghị UBND TP Hà Nội xem xét trách nhiệm của UBND huyện Đan Phượng trong việc ban hành Phương án đấu giá QSDĐ

Chủ tài sản làm thay việc của đơn vị tổ chức đấu giá

Trên cơ sở Quyết định số 1341/QĐ-UBND ngày 15-3-2021; Quyết định số 3181/QĐ-UBND ngày 19-7-2021; Quyết định số 3342/QĐ-UBND ngày 30-7-2021 của UBND huyện Đan Phượng về việc phê duyệt tổ chức bán đấu giá QSDĐ; phê duyệt phương án đấu giá QSDĐ và phê duyệt kết quả lựa chọn đơn vị tổ chức đấu giá chuyên nghiệp để thực hiện đấu giá QSDĐ đối với 48 thửa đất tại khu Chăn nuôi, xã Đồng Tháp, ngày 31-7-2021, Cty Đấu giá hợp danh Đông Á (Cty Đông Á) đã ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản và Bản thỏa thuận về việc quản lý toàn bộ số tiền đặt trước của người tham gia đấu giá, tiền bán hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá và các chứng từ có liên quan với Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Đan Phượng (Trung tâm PTQĐ).

Ngày 2-8-2021, Trung tâm PTQĐ đã ban hành Thông báo số 80/TB-TTPTQĐ về việc bán hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá QSDĐ ở khu Chăn nuôi, xã Đồng Tháp, trong đó có nội dung: Trung tâm PTQĐ là đơn vị phát hành và bán hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá; trực tiếp thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá bằng hình thức tiền mặt hoặc chuyển khoản vào tài khoản của Trung tâm PTQĐ. Cùng ngày, Cty Đông Á cũng ban hành thông báo về thời gian, địa điểm tổ chức cuộc đấu giá và Quy chế cuộc đấu giá.

Thời điểm này, do tình hình dịch bệnh Covid-19, TP Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội nên Cty Đông Á đã 3 lần điều chỉnh thời gian thực hiện tổ chức đấu giá QSDĐ. Ngày 25-9-2021, Cty Đông Á đã tổ chức cuộc đấu giá thành đối với 48 thửa đất tại khu Chăn nuôi. Do phát hiện dấu hiệu bất thường trong việc chủ tài sản làm thay nhiệm vụ và trách nhiệm của đơn vị tổ chức đấu giá tài sản, không đúng quy định của pháp luật, ngày 27-9-2021, Cục Bổ trợ Tư pháp đã tiến hành thanh tra đột xuất việc tổ chức bán đấu giá tài sản của Cty Đông Á.

Cục Bổ trợ Tư pháp làm rõ nhiều hành vi vi phạm

Trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ, Đoàn thanh tra đã tiến hành làm việc với Trung tâm PTQĐ, là đơn vị được UBND huyện Đan Phượng giao tổ chức thực hiện việc đấu giá. Tại buổi làm việc, Trung tâm PTQĐ khẳng định, việc Trung tâm PTQĐ và Cty Đông Á ký hợp đồng và thỏa thuận có nội dung tiền đặt trước của người tham gia đấu giá sẽ do Trung tâm PTQĐ giữ là phù hợp với thực tiễn và nhằm đảm bảo an toàn cho khoản tiền đặt trước của khách hàng, đảm bảo quyền lợi của người thứ ba. Việc thỏa thuận này không trái quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Trung tâm PTQĐ cũng khẳng định, việc quy định người không trúng lô đất trước (nếu không vi phạm quy chế đấu giá) thì được quyền tham gia đấu giá của lô tiếp theo nhưng phải nộp thêm phí đấu giá bằng 50% của mức nộp ban đầu và được chuyển số tiền đặt cọc (tiền bảo lãnh) của thửa đất, hoặc lô đất sang đặt cọc cho thửa đất hoặc lô đất sau trong Phương án đấu giá QSDĐ kèm theo Quyết định số 3181/QĐ-UBND ngày 19-7-2021 của UBND huyện Đan Phượng là phù hợp với quy định tại Điều 38, Luật Đấu giá tài sản; quy định tại Quyết định số 27/QĐ-UBND ngày 18-11-2020 của UBND TP Hà Nội và hoàn toàn phù hợp với thực tiễn trên địa bàn huyện Đan Phượng. Việc quy định nộp thêm phí đấu giá bằng 50% của mức nộp ban đầu phù hợp với quy định tại điểm c khoản 2 Điều 3 Thông tư số 48/2017/TT-BTC ngày 15-5-2017 của Bộ Tài chính quy định chế độ tài chính trọng hoạt động đấu giá tài sản.

Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản giữa Cty Đông Á và Trung tâm PTQĐ có các nội dung: Trung tâm PTQĐ là đơn vị bán hồ sơ và nhận hồ sơ đấu giá; tiền đặt trước của khách hàng tham gia đấu giá được nộp tại Trung tâm PTQĐ và Trung tâm PTQĐ là người trả lại tiền đặt trước cho khách hàng không trúng đấu giá. Bên cạnh Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, Cty Đông Á còn ký Bản thỏa thuận với Trung tâm PTQĐ có các nội dung: Tiền đặt trước của người tham gia đấu giá được gửi vào tài khoản của Trung tâm PTQĐ và Trung tâm PTQĐ có trách nhiệm quản lý toàn bộ tiền hồ sơ tham gia đấu giá và các chứng từ liên quan.

Trong khi đó, khoản 2 Điều 38 và khoản 1 Điều 39, Luật Đấu giá tài sản quy định: “Tổ chức đấu giá tài sản bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở cuộc đấu giá 2 ngày” và “Tiền đặt trước được gửi vào một tài khoản thanh toán riêng của tổ chức đấu giá tài sản mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam. Trường hợp khoản tiền đặt trước có giá trị dưới 5 triệu đồng thì người tham gia đấu giá có thể nộp trực tiếp cho tổ chức đấu giá tài sản. Người tham gia đấu giá và tổ chức đấu giá tài sản có thể thỏa thuận thay thế tiền đặt trước bằng bảo lãnh ngân hàng”.

Cục Bổ trợ Tư pháp đánh giá, việc Cty Đông Á ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản và Bản thỏa thuận với Trung tâm PTQĐ với nội dung nêu trên là trái với quy định tại khoản 2 Điều 38 và khoản 1 Điều 39, Luật Đấu giá tài sản. Hành vi vi phạm pháp luật đấu giá tài sản nêu trên của Cty Đông Á đã được quy định tại điểm t, khoản 2 Điều 24, Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15-7-2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp,... Tuy nhiên, Đoàn thanh tra không đủ cơ sở để xác định việc thỏa thuận nêu trên làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ ba. Vì vậy, Đoàn thanh tra đã không tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi này.

Cục Bổ trợ Tư pháp cũng đánh giá, việc Cty Đông Á ban hành Quy chế cuộc đấu giá có nội dung tiền đặt trước nộp bằng tiền mặt tại Trung tâm PTQĐ hoặc chuyển vào tài khoản của Trung tâm PTQĐ là chưa phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 39, Luật Đấu giá tài sản; quy định khách hàng đăng ký tham gia đấu giá, nếu không trúng đấu giá thửa đất của lô đất trước đó thì được quyền đăng ký tham gia đấu giá thửa đất thuộc lô đất khác, được bảo lưu tiền đặt trước và phải nộp thêm phí hồ sơ tham gia đấu giá bằng 50% mức nộp ban đầu là vi phạm quy định tại Điều 59, Luật Đấu giá tài sản; khoản 3 Điều 118, Luật Đất đai và khoản 2, khoản 3 Điều 6 Quyết định số 27/2020/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội. Hành vi vi phạm của Cty Đông Á về việc ban hành Quy chế cuộc đấu giá không đúng theo quy định của pháp luật đấu giá tài sản được quy định tại điểm d, khoản 3 Điều 24 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP.

Cục Bổ trợ Tư pháp kết luận, việc UBND huyện Đan Phượng ban hành Phương án đấu giá quyền sử dụng đất kèm theo Quyết định số 3181/QĐ-UBND ngày 19-7-2021 có nội dung, người không trúng lô đất trước thì được quyền tham gia đấu giá của lô tiếp theo nhưng phải nộp thêm phí đấu giá bằng 50% của mức nộp ban đầu và được chuyển số tiền đặt cọc của thửa đất, hoặc lô đất sang đặt cọc cho thửa đất hoặc lô đất sau là chưa phù hợp với quy định tại Điều 59, Luật Đấu giá tài sản; khoản 3 Điều 118, Luật Đất đai và khoản 2, khoản 3 Điều 6, Quyết định số 27/2020/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội. Việc Trung tâm PTQĐ ký hợp đồng và thỏa thuận với Cty Đông Á có nội dung tiền đặt trước của người tham gia đấu giá sẽ do Trung tâm PTQĐ giữ là chưa phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 39, Luật Đấu giá tài sản.

Bài 1: Ban hành phương án đấu giá quyền sử dụng đất phạm luật