Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài: Xuất phát từ tình cảm của nhân dân thế giới đối với Bác

Hướng tới kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cùng nhiều đại biểu đại diện các Bộ, ban, ngành, địa phương liên quan; một số Đại sứ Việt Nam mới được bổ nhiệm, các chuyên gia, nhà nghiên cứu, cán bộ quản lý, đại diện các cơ quan báo chí. Hội nghị được tổ chức nhằm phân tích, đánh giá những kết quả đạt được đối với việc tôn vinh Bác trong 10 năm qua; đánh giá ý nghĩa của các hình thức tôn vinh Bác tới quan hệ giữa Việt Nam và các nước; đề xuất phương hướng triển khai trong thời gian tới.

Đây là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực, hướng tới kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890/19-5-2020), đóng góp cho hoạt động kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1930/3-2-2020) và nhiều hoạt động kỷ niệm lớn khác trong năm 2020 như: 75 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 (1945-2020), 45 năm Ngày Giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước và chuẩn bị đại hội đảng các cấp, hướng tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Việc tổng kết, đánh giá kết quả, bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai các hoạt động về tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài trong một thập kỷ qua cũng góp phần thiết thực để thực hiện tốt hơn các chủ trương của Đảng, các chỉ thị của Bộ Chính trị về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là đối với ngành ngoại giao.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh ý nghĩa vô cùng lớn lao của việc Đại hội đồng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học, Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) năm 1987 đã có Nghị quyết kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư cách “Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất”. Nghị quyết khẳng định, Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng xuất chúng, đã “cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội”; đã có “đóng góp quan trọng về nhiều mặt trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và nghệ thuật”; ghi nhận Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những nhân vật kiệt xuất đã có dấu ấn trong quá trình phát triển của nhân loại và kêu gọi các quốc gia cùng tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua các hoạt động tưởng niệm khác nhau.

Phó Thủ tướng nói, Nghị quyết tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh của UNESCO, cũng như nhiều hình thức tôn vinh, công nhận rộng rãi khác của cộng đồng quốc tế đối với công lao, đóng góp của Bác mang lại sự tự hào to lớn đối với Đảng và nhân dân ta. Nhằm phát huy ý nghĩa của Nghị quyết UNESCO, cách đây 10 năm, Ban Bí thư đã thông qua các hoạt động “Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất, ở nước ngoài” do Bộ Ngoại giao phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương xây dựng, với sự đóng góp ý kiến tâm huyết, quý báu của nhiều chuyên gia, cán bộ lão thành. Kể từ năm 2009, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã được cụ thể hóa thành các nội dung, kế hoạch, hoạt động của các Bộ, ngành, địa phương liên quan và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Trong ngành ngoại giao, việc triển khai thực hiện các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là nội dung rất quan trọng của công tác ngoại giao văn hóa, một trong các trụ cột của công tác đối ngoại, bên cạnh ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và công tác về người Việt Nam ở nước ngoài.

Việc triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài 10 năm qua đã đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo ra những chuyển biến tích cực trong nhận thức của các Bộ, ngành, địa phương, người dân trong nước và đặc biệt là bạn bè quốc tế, góp phần nâng cao hiệu quả quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam trên thế giới. Các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giúp phát huy điểm đồng giữa Việt Nam với bạn bè, đối tác từ các giá trị, lý tưởng cao cả mà Chủ tịch Hồ Chí Minh theo đuổi, giúp Việt Nam và đối tác tăng cường hiểu biết lẫn nhau, phấn đấu vì mục tiêu và lợi ích chung, củng cố lòng tin và tình hữu nghị, từ đó góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước ngày càng rộng mở và đi vào chiều sâu.

Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine tổ chức Hội thảo "Chủ tịch Hồ Chí Minh và 30 năm ngôi trường mang tên Người tại Kyiv - Ukraine". Ảnh minh hoạ

Góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh đất nước, người Việt Nam ở nước ngoài

Đối với hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng, còn nhiều việc phải làm để triển khai hoạt động quan trọng này một cách hiệu quả hơn nữa, đặc biệt là củng cố tính bền vững và bảo đảm sự lan tỏa rộng rãi của thành quả đã đạt được. Phó Thủ tướng nhấn mạnh các yêu cầu về việc đánh giá toàn diện và thực chất tình hình triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh trên thế giới; làm rõ những thuận lợi, khó khăn, nguyên nhân khách quan và chủ quan, đúc kết các bài học kinh nghiệm cho thời gian tới; phân tích sự thay đổi về môi trường quốc tế, sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông, mạng xã hội; thay đổi trong cộng động người Việt Nam ở nước ngoài, với việc thế hệ trẻ kiều bào ở nước ngoài ngày càng nhiều hơn, nhưng sự hiểu biết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, về đất nước Việt Nam có thể giảm đi so với thế hệ trước.

Phó Thủ tướng yêu cầu đề xuất, kiến nghị các biện pháp để triển khai tốt hơn hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu phân vai rõ ràng, xác định nhiệm vụ cụ thể giữa các cơ quan, ban ngành địa phương; lợi thế, thế mạnh của các kênh như đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, ngoại giao nhân dân, ngoại giao nghị viện, đối ngoại quốc phòng, an ninh, kênh chuyên gia, học giả, để xác định nhiệm vụ và nguồn lực, thực hiện các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh một cách có hiệu quả cao nhất.

Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, phụ trách việc triển khai Chỉ thị 05-CT/TW tại Bộ Ngoại giao cho biết, trong 10 năm qua, dưới sự chỉ đạo sát sao Ban Bí thư cùng với sự phối hợp hiệu quả của các Bộ, ban, ngành địa phương cũng như sự ủng hộ của bạn bè trên thế giới, việc tôn vinh Bác đã và đang được triển khai ở khắp các châu lục thông qua mạng lưới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Tất cả cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đều có các hoạt động, sự kiện có liên quan tới việc tôn vinh Bác với quy mô, phạm vi phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nước sở tại.

Bên cạnh đó, các hoạt động tôn tạo và xây dựng mới tượng, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được triển khai tại nhiều nước. Trước năm 2009, có 6 tượng Bác được đặt tại một số nước ở các châu: Á, Âu, Phi, Mỹ Latinh. Sau 10 năm, đã có thêm 29 công trình mới, nâng số lượng tượng, tượng đài Bác ở nước ngoài lên 35 công trình tại 22 quốc gia. Tại các nơi Người đã từng sống và hoạt động, nhiều khu di tích tưởng niệm, bảo tàng đã được xây dựng, tu sửa. Hiện nay, 11 khu tưởng niệm mang tên Bác ở nước ngoài đã trở thành địa chỉ tham quan, thăm viếng của nhân dân địa phương, du khách quốc tế, địa điểm quen thuộc cho các sự kiện văn hóa của cộng đồng người Việt Nam... Nhiều ấn phẩm, sách báo, phim ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được xuất bản, phát hành.

Trong thời gian qua, các tác giả nước ngoài đã có gần 40 cuốn sách của về Người, phần lớn các cuốn sách giới thiệu về tiểu sử Bác, bản Di chúc, tập thơ Nhật ký trong tù; hoặc xây dựng các bộ phim tư liệu về cuộc đời, sự nghiệp của Bác. Các hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học mang tính quốc tế về Bác được tổ chức ở cả trong nước và nước ngoài. Gần đây nhất là Triển lãm và Hội thảo quốc tế tại Indonesia nhân kỷ niệm 60 năm Bác tới thăm Indonesia (từ 27-2/8-3-1959) và Tổng thống Sukarno tới thăm Việt Nam (từ ngày 24 đến 29-6-1959).

Các hình thức mang tính nghệ thuật, sáng tạo về Bác cũng được triển khai tại nhiều nước với nhiều sự đổi mới, sáng tạo như: xây dựng các Góc, Không gian Hồ Chí Minh tại các thư viện, trường học để trưng bày các tài liệu ấn phẩm về cuộc đời, sự nghiệp của Bác cũng như giới thiệu về Việt Nam; tổ chức các đêm thơ, đêm ca nhạc; sáng tác thơ, bài hát, phim, phát hành tem...

Tại hội nghị, các đại biểu đại diện Ban Đối ngoại Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch… đã trao đổi, thảo luận về việc nâng cao hơn nữa hiệu quả thực hiện hoạt động tôn vinh Bác ở nước ngoài, góp phần tăng cường sự hiểu biết, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và các nước, nâng cao vị thế và hình ảnh đất nước, người Việt Nam ở nước ngoài.

Nhân dịp này, Bộ Ngoại giao đã bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bức tượng Bác, do Giám ngục Paul Atoine Miniconi (Cộng hòa Pháp), người đã làm việc tại nhà tù Côn Đảo từ năm 1920-1952 thu giữ từ những chiến sỹ cộng sản đã bị giam giữ tại đây. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cũng trao Kỷ niệm chương cho một số cá nhân, tập thể người Việt Nam và nước ngoài có nhiều đóng góp cho hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài, trong đó có ông Nguyễn Dy Niên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao và bà Phan Thị Phúc, nguyên Tổng thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Vụ UNESCO, Bộ Ngoại giao.