Thử nghiệm thành công vắc-xin ngừa tiêu chảy

Với thành tựu này, Việt Nam đã trở thành nước thứ 4 trên thế giới nghiên cứu, sản xuất và đưa vào thử nghiệm thành công vắc-xin phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ em.

Tháng 5 - 2012, vắc-xin này được Bộ Y tế cấp phép và đưa ra thị trường. Đến nay đã có 100.000 trẻ tại 60 tỉnh, TP được tiêm vắc-xin Rotavin-M1. Theo PGS-TS. Lê Thị Luân, Phó GĐ Trung tâm nghiên cứu, sản xuất vắc-xin và sinh phẩm y tế, Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu vắc-xin Rotavin-M1 thì đây là loại vắc-xin đầu tiên được nghiên cứu và sản xuất từ chủng virus của người Việt Nam nên hoàn toàn phù hợp với người Việt.

Vắc-xin Rotavin-M1 ngừa tiêu chảy “made in Việt Nam”. Ảnh: TL

Để có được kết quả này thì hơn 10 trước Bộ Y tế đã đầu tư, xây dựng đảo Rều ở TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh trở thành nơi chăn nuôi và cung cấp “khỉ sạch”. Đây là nguồn cung cấp huyết thanh khỉ chủ yếu cho Trung tâm nghiên cứu sản xuất vắc-xin và sinh phẩm y tế. Tại đảo Rều, các nhà khoa học lựa chọn con khỉ từ 1-1,5 tuổi, nặng 2-2,5kg, nuôi trong phòng cách ly đặc biệt. Sau 1 tháng, lấy máu chắt huyết thanh gửi về kiểm tra xem có mầm bệnh gì không. Tiếp đó lại nhốt vào nhà nuôi khỉ sạch. Nhà này có chế độ chăm sóc, dinh dưỡng đặc biệt hơn, hoa quả cũng phải lựa chọn kỹ càng để đảm bảo sản xuất vắc-xin. Nuôi một con khỉ để sản xuất vắc-xin phải mất từ 1 - 1,5 n ăm.

Sau đó, sản phẩm đã được thử nghiệm lâm sàng trên 30 người lớn, 1.000 trẻ em từ 6-12 tuần tuổi tại huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ và tỉnh Thái Bình. Kết quả cho thấy, vắc-xin an toàn trên cả người lớn và trẻ từ 6-12 tuần tuổi, đáp ứng miễn dịch rất tốt, tương đương với vắc-xin Rotarix của Bỉ đang được lưu hành ở Việt Nam.

Sau khi nghiên cứu, thử nghiệm an toàn, vắc-xin Rotavin-M1 đã được Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ kiểm tra và Viện Kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm Việt Nam phê chuẩn, cho sử dụng trên thực địa lâm sàng.

Thành công từ đề tài nghiên cứu này đã góp phần giải quyết gánh nặng bệnh tật khi tỉ lệ mắc tiêu chảy do virus Rota chiếm trên 50% trong tổng số trẻ em dưới 5 tuổi bị tiêu chảy vào điều trị tại một số BV nhi lớn trong nước. Như vậy, Việt Nam là nước thứ 2 của châu Á và là một trong 4 nước trên thế giới tự sản xuất được vắc-xin Rota với công nghệ cập nhật quốc tế.

Hiện nay, việc phòng tiêu chảy do Rotavirus chưa được đưa vào tiêm chủng mở rộng. PGS-TS Lê Thị Luân khẳng định, nếu đưa vắc-xin này vào chương trình tiêm chủng mở rộng thì Trung tâm có thể đáp ứng được với số lượng 3-4,5 triệu liều/năm. Hiện nay Trung tâm đã sản xuất gần 300.000 liều vắc-xin Rotavin-M1 để tiêm tại các điểm chủng ngừa vắc-xin dịch vụ được ngành y tế cấp phép. Giá một liều uống vắc-xin Rotavin-M1 khoảng 600.000 đồng (uống làm 2 lần). Mức giá này chỉ bằng 1/3 so với vắc-xin ngừa virus tiêu chảy loại nhập ngoại.

Tiêu chảy do Rotavirus nguy hiểm hơn các bệnh tiêu chảy khác vì hiện nay bệnh này chưa có thuốc đặc trị. Các trường hợp sử dụng kháng sinh không có tác dụng làm giảm nhẹ bệnh mà có thể còn làm trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy. Khi nhiễm virus này trẻ có biểu hiện sốt, nôn mửa nhiều và sau đó là tiêu chảy. Phân lỏng hoàn toàn, có lúc màu xanh nhưng không có máu, tiêu chảy nôn có thể lên đến 20 lần mỗi ngày. Triệu chứng này dẫn đến mất nước và điện giải. Thông thường bệnh kéo dài từ 3 - 8 ngày, một số trường hợp có thế kéo dài đến 2 tuần. Để phân biệt tiêu chảy do Rotavirus hay tác nhân khác thường dựa vào các triệu chứng nêu trên và được khẳng định bằng xét nghiệm.

Vân Hà