Tạo sự chủ động linh hoạt hơn trong quản lý, quyết toán ngân sách Nhà nước

Tạo sự chủ động linh hoạt hơn trong quản lý, quyết toán ngân sách Nhà nước. Ảnh minh họa

Bộ Tài chính cho biết, việc ban hành Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách Nhà nước nhằm cụ thể các nội dung Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết, kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; đáp ứng các vấn đề thực tiễn và bối cảnh phát triển mới, tạo sự chủ động, linh hoạt hơn cho các cấp, ngành, địa phương trong lập dự toán, điều hành, quản lý, quyết toán và công khai NSNN; giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, nhất là xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Dự thảo Nghị định dự kiến được áp dụng đối với: Các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đơn vị sự nghiệp công lập; các tổ chức và cá nhân có liên quan đến NSNN.

Dự thảo đề xuất các nội dung sửa đổi, hoàn thiện như sau:

Quy định bội chi ngân sách trung ương (NSTW) được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng chi NSTW không bao gồm trả nợ gốc và tổng thu NSTW không bao gồm vay; bội chi ngân sách địa phương (NSĐP) cấp tỉnh là tổng hợp bội chi ngân sách cấp tỉnh của từng địa phương, được xác định bằng chênh lệch lớn hơn giữa tổng chi ngân sách cấp tỉnh không bao gồm trả nợ gốc và tổng thu ngân sách cấp tỉnh của từng địa phương không bao gồm vay.

Đồng thời, quy định ngân sách cấp tỉnh từng địa phương được phép bội chi khi đáp ứng đủ các quy định và điều kiện sau: (i) Bội chi ngân sách từng địa phương do Quốc hội quyết định trong dự toán NSNN hằng năm. Trong tổ chức thực hiện, trường hợp cần phải thay đổi mức bội chi của các địa phương, Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ điều chỉnh mức bội chi giữa các địa phương nhưng không vượt quá tổng mức bội chi NSĐP đã được Quốc hội quyết định và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội tại kỳ họp gần nhất; (ii) Chỉ được sử dụng để đầu tư các dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định; (iii) Chỉ được phép bội chi NSĐP năm dự toán khi không phát sinh nợ quá hạn đối với các khoản nợ vay phải thanh toán tính đến ngày 31 tháng 3 năm hiện hành.

Điều chỉnh quy định về tổ chức chi NSNN: (i) Căn cứ dự toán ngân sách được cấp có thẩm quyền giao và các điều kiện chi NSNN theo quy định của Luật, Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách lập đề nghị chi gửi Kho bạc Nhà nước để thanh toán hoặc tạm ứng theo chế độ; (ii) Căn cứ đề nghị chi của Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách, Kho bạc Nhà nước kiểm tra hồ sơ đề nghị chi của đơn vị, đối chiếu với dự toán đã giao cho đơn vị và thực hiện thanh toán trực tiếp cho người hưởng lương, phụ cấp, trợ cấp và người cung cấp hàng hóa, dịch vụ...

Dự thảo đề xuất các nội dung bổ sung mới bao gồm:

Bổ sung quy định thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh về quyết định chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi NSĐP; quy định các nguyên tắc để HĐND cấp tỉnh quyết định các chế độ chi ngân sách ở địa phương.

Quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc giao dự toán thu, chi ngân sách cho từng Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương theo từng lĩnh vực; nhiệm vụ thu, chi, bội chi, vay và mức bổ sung từ NSTW cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong đó chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên chi tiết lĩnh vực giáo dục - đào tạo và dạy nghề, lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Quy định thẩm quyền của Bộ Tài chính giao chi tiết nhiệm vụ thu, chi NSNN theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và chi tiết nhiệm vụ thu, chi NSNN để thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý ngành cho từng Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Bổ sung quy định trình tự, thủ tục phân bổ vốn cho các chương trình, nhiệm vụ, dự án ngoài kế hoạch đầu tư công trung hạn từ nguồn dự phòng ngân sách, từ nguồn tăng thu so với dự toán, dự toán còn lại của cấp ngân sách.

Bổ sung mới quy định về quản lý nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện thuộc nguồn NSNN, trên cơ sở đó quy định các nguyên tắc, quy trình tiếp nhận nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện; quản lý và sử dụng nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện bằng tiền.

Dự thảo bỏ các quy định liên quan đến số kiểm tra, về Kế hoạch tài chính - NSNN 3 năm; bỏ quy định khoản phí do cơ quan nhà nước thu nộp NSNN được khấu trừ các khoản khoán chi phí hoạt động; bỏ quy định các nguyên tắc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và quan hệ giữa các cấp ngân sách trong thời kỳ ổn định ngân sách; bỏ quy định tổng mức hỗ trợ vốn đầu tư phát triển hằng năm của NSTW cho NSĐP tối đa không vượt quá 30% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản của NSTW; bỏ quy định về thẩm định của cơ quan tài chính các cấp thay bằng kiểm tra, tổng hợp quyết toán NSNN đơn vị dự toán cấp I…

Dự thảo quy định cụ thể trình tự, thủ tục điều chỉnh nhiệm vụ thu, chi trong quá trình chấp hành NSNN. Theo đó, trường hợp điều chỉnh dự toán thu, chi của một số Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác của trung ương và một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi NSNN, Bộ Tài chính chủ trì xây dựng phương án điều chỉnh dự toán, trình Chính phủ quyết định điều chỉnh, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất; trường hợp điều chỉnh dự toán thu, chi NSĐP, cơ quan tài chính địa phương chủ trì xây dựng phương án điều chỉnh dự toán thu, chi NSĐP, báo cáo Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định điều chỉnh, báo cáo Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp và báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.

Quy định trình tự, thủ tục quyết định ứng trước dự toán ngân sách năm sau. Theo đó, (i) Trên cơ sở đề nghị của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Bộ Tài chính chủ trì trình Chính phủ quyết định ứng trước dự toán NSTW năm sau; tổng hợp, báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội, báo cáo Quốc hội cùng với báo cáo tình hình thực hiện ngân sách năm; (ii) Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban Nhân dân cấp xã quyết định ứng trước dự toán ngân sách năm sau của cấp mình; báo cáo Thường trực Hội đồng Nhân dân, báo cáo Hội đồng Nhân dân cùng cấp cùng với báo cáo tình hình thực hiện ngân sách năm.

Quy định trình tự, thủ tục quyết định sử dụng tăng thu, dự toán còn lại. Cụ thể, (i) Đối với NSTW: Trước ngày 28 tháng 2, Bộ Tài chính chủ trì tổng hợp, xây dựng phương án chi tiết về việc sử dụng số tăng thu và dự toán chi còn lại, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc sử dụng số tăng thu và dự toán chi còn lại, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất; (ii) Đối với NSĐP: Trước ngày 10/2, cơ quan tài chính địa phương chủ trì xây dựng phương án chi tiết về việc sử dụng số tăng thu và dự toán chi còn lại, báo cáo Ủy ban Nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định phương án sử dụng, báo cáo Thường trực Hội đồng Nhân dân và Hội đồng Nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.

Quy định trình tự, thủ tục quyết định thưởng vượt dự toán thu. Theo đó, trước ngày 1/3, Bộ Tài chính tổng hợp, xác định số tăng thu so với dự toán và mức thưởng dự kiến cho từng địa phương, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định phương án thưởng vượt dự toán thu cho các địa phương. Căn cứ vào mức thưởng do Chính phủ quyết định, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng Nhân dân cùng cấp quyết định phương án sử dụng số được thưởng vượt thu.

	Đề xuất giao Chính phủ hướng dẫn áp dụng cơ chế sử dụng dự phòng ngân sách Nhà nước
	Định hướng phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng dự toán ngân sách Nhà nước năm 2026
	Chi cục Thuế khu vực I tăng tốc thu ngân sách Nhà nước 6 tháng cuối năm