Sở TN&MT lý giải nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội

Theo báo cáo của Sở TN&MT Hà Nội về chất lượng không khí trên địa bàn từ 0 giờ ngày 29-12-2020 đến 12 giờ ngày 5-2-2021, kết quả quan trắc tại 35 trạm trên địa bàn TP cho thấy, chỉ số chất lượng không khí AQI theo giờ bắt đầu có xu hướng tăng từ ngày 1-1-2021 và tăng mạnh vào sáng ngày 5-1-2021 chạm ngưỡng “Rất xấu”.

Trong các ngày 29 đến 31-12-2020, đa số các trạm đều có chất lượng không khí đạt mức “Tốt” và “Trung bình”. Tuy nhiên, từ ngày 1-1-2021 trở đi, chất lượng không khí có xu hướng giảm, một số địa điểm như Chỉ cục Bảo vệ Môi trường, UBND phường Minh Khai, Đại sứ quán Pháp thường duy trì mức “Kém”, chạm ngưỡng “Xấu”.

Đặc biệt, sáng ngày 5-1-2021 chất lượng không khí chạm ngưỡng “Rất xấu” tại nhiều địa điểm (mức cảnh báo 5/6: mọi người đều bị ảnh hường tới sức khỏe nghiêm trọng, hệ thống quan trắc chất lượng không khí của TP Hà Nội không có trạm quan trắc không khí phát hiện chỉ số ở mức Nguy hại AQI>300). Chất lượng không khí suy giảm mạnh không chỉ riêng trong TP Hà Nội mà còn suy giảm trong cả khu vực miền Bắc.

Theo kết quả quan trắc của các trạm trong khu vực miền Bắc trên Trang công bố thông tin_Trung tâm quan trắc môi trường miền Bắc (http://enviinfo.cem.gov.vn/) cũng thể hiện chất lượng không khí đang ở mức “Rất xấu” và chạm ngưỡng “Nguy hại” (tại Từ Sơn, Bắc Ninh AQI 312 và Văn Lâm, Hưng Yên AQI 309).

Về nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng không khí, theo Sở TN&MT Hà Nội, trong giai đoạn đầu gió mùa Đông Bắc tăng cường, do ảnh hưởng của khối không khí lạnh bắt đầu tràn về với những đợt gió mạnh, ghi nhận tốc độ gió cao tại các trạm, thúc đẩy khả năng khuếch tán chất ô nhiễm nên chất lượng không khí giữ ở mức “Tốt” và “Trung bình”.

Tuy nhiên khi khối không khí lạnh suy giảm, tốc độ gió thấp trên cả khu vực gây ra điều kiện lặng gió, nên nhiệt xuống thấp, về đêm và sáng sớm nhiệt độ giảm mạnh, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn; sáng sớm và chiều muộn hình thành lớp sương mù dầy đặc cản trở việc khuếch tán ô nhiễm, gây ô nhiễm cục bộ.

Chỉ số AQI lúc 7h57 ngày 5-1 tại Long Biên hiển thị ở mức "Nguy hiểm" (ảnh: V.H)

Ngoài ra do yếu tố về địa hình khu vực vùng Thủ đô địa hình chủ yếu là đồng bằng, thấp từ Tây Bắc xuống Đông Nam theo hướng dòng chảy của sông Hồng; bao bọc xung quanh TP Hà Nội tại các khu vực giáp ranh là các khu vực đồi núi và các khu, cụm công nghiệp tỉnh (như Hưng Yên, Bắc Ninh, Hà Nam, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên) đang phát triển mạnh.

Do đó, với điều kiện khí tượng sương mù sát mặt đất gây ra hiện tượng quẩn gió, các chất ô nhiễm không phát tán được và tích tụ ô nhiễm trong những ngày qua tại khu vực Thủ đô Hà Nội nói riêng và một số tỉnh vùng đồng bằng Bắc bộ nói chung.

Bên cạnh đó, một số tác động cục bộ do hoạt động giao thông tăng cao sau kỳ nghỉ tết dương lịch, tình trạng rác thải ùn ứ, không được vận chuyển đến bãi xử lý do thay đổi đơn vị thu gom vệ sinh môi trường trên địa bàn một số quận huyện vào cuối năm 2020 làm gia tăng tình trạng đốt rác thải sinh hoạt tự phát gây ô nhiễm môi trường.

Việc đốt rơm rạ, các hoạt động xây dựng, lát đá vỉa hè và các hoạt động sản xuất cuối năm tăng cường để cung ứng hàng hóa trong dịp tết nguyên đán là những nguyên nhân phát thải ô nhiễm nội tại trên địa bàn TP.

Ngày 24-12-2020 Sở TN&MT đã có văn bản số 11289/STNMT-CCBVMT báo cáo UBND TP về diễn biến chất lượng môi trường không khí và công tác công bố dữ liệu quan trắc trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP tại Chỉ thị 19/CT- UBND ngày 25-12-2019 về các biện pháp khắc phục hạn chế ô nhiễm, cải thiện chỉ số chất lượng không khí AQI trên địa bàn TP Hà Nội, Sở TN&MT phối hợp các Sở, ngành tiếp tục xác định các nguyên nhân gây ô nhiễm nội tại cũng như vấn đề ô nhiễm từ các nơi khác tác động tới Hà Nội. Đồng thời nghiên cứu, đề xuất và triển khai đồng bộ các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí, ứng phó biến đổi khí hậu, cải thiện chỉ số AQI trên địa bàn TP.

Về công tác công bố đữ liệu chỉ số chất lượng không khí AQI, Sở TT&TT phối hợp Sở TN&MT định hướng các cơ quan báo chí, truyền thông cung cẩp thông tin chính thống tới cộng đồng để tránh các nguồn thông tin chưa được kiểm chứng gây hoang mang dư luận.