Sắp xếp các đơn vị hành chính: Khó khăn nhất là số lượng lớn cán bộ công chức dôi dư!

Trong phiên thảo về tình hình kinh tế - xã hội chiều 30-5, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân thừa ủy quyền của Chính phủ đã báo cáo giải trình ý kiến của các đại biểu về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và sắp xếp cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, để đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đã có 4 Nghị quyết của Trung ương và hướng dẫn của Bộ Nội vụ. Đến nay các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã là đã đầy đủ.

Mục tiêu của đợt sắp xếp các đơn vị hành chính là nhằm tổ chức hợp lý các đơn vị cho phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước, bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần phát huy mọi nguồn lực, thúc đẩy và phát triển kinh tế- xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, tinh giản biên chế, thực hiện chính sách tiền lương mới vào năm 2021.

Việc sắp xếp là phải đảm bảo tính tổng thể, đồng bộ từng giai đoạn, các giai đoạn phải có trọng tâm, trọng điểm, cách làm phù hợp, chặt chẽ. Những nơi thuận lợi thì làm trước, chứ không phải sắp xếp bằng mọi giá các đơn vị hành chính mà không đảm bảo các yếu tố thuận lợi và gây xáo trộn lớn, làm mất ổn định về chính trị - xã hội.

Trong giai đoạn 2019-2021, đặc biệt năm 2019 thực hiện cơ bản việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chí về quy mô dân số và diện tích tự nhiên (16 huyện và 631 xã). Đồng thời, khuyến khích các địa phương tiếp tục sắp xếp các đơn vị khác chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân phát biểu giải trình tại phiên thảo luận chiều 30-5 (ảnh: Quốc hội)

Về lộ trình, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết, sẽ thực hiện trong giai đoạn 2019- 2021. Tuy nhiên, để sớm ổn định cho các đơn vị cấp huyện, xã tổ chức Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020- 2025, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ và các bộ ngành khẩn trương xây dựng kế hoạch sắp xếp phải cơ bản hoàn thành trong năm 2019.

Qua xem xét phương án tổng thể chung của các địa phương đã gửi về Bộ Nội vụ cho thấy, các tỉnh đã ráo riết chỉ đạo khẩn trương lập đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã, trong đó ngoài việc sắp xếp trong đợt này, nhiều tỉnh khuyến khích việc sắp xếp thêm đơn vị ngoài quy định.

Cụ thể, tại Hòa Bình có 24 đơn vị hành chính cấp xã, Thanh Hóa, Hà Tĩnh có thêm 10 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện khuyến khích. Nhiều địa phương đã tiến hành sắp xếp 03 đơn vị hành chính cấp xã thành 01 đơn vị cấp xã như Hà Tĩnh, Thái Bình...

Sau khi sắp xếp, số đơn vị hành chính cấp xã, huyện đã giảm, như Cao Bằng giảm 3/13 đơn vị hành chính cấp huyện, giảm 4/199 đơn vị hành chính cấp xã; Hòa Bình giảm 01 đơn vị hành chính cấp huyện, 59 xã; Thanh Hóa giảm 76 xã...

Đáng quan tâm, theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, khó khăn, vướng mắc nhất trong việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện, xã là số lượng lớn cán bộ công chức dôi dư, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý.

Nghị quyết 653/2019/UBTVQH14 và Nghị quyết 32/NQ-CP của Chính phủ cũng đã đề ra một số giải pháp giải quyết việc cán bộ công chức, viên chức dôi dư sau khi sắp xếp, tuy nhiên những giải pháp này chưa thực sự hấp dẫn để giải quyết chế độ.

Về sắp xếp cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện, theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, chủ trương là số lượng cơ quan chuyên môn sau khi sắp xếp không được nhiều hơn số lượng hiện có.

Lần sắp xếp này chia theo nhóm, nhóm 1 là số cơ quan thống nhất quản lý chung cho cả nước. Nhóm thứ 02 là nhóm tổ chức sắp xếp lại cho phù hợp. Nhóm thứ 03, thực hiện thí điểm theo tinh thần Nghị quyết 158 của Quốc hội và Kết luận 34 của Bộ Chính trị; nhóm thứ 04 là nhóm đặc thù.

Chính phủ sẽ thảo luận và cho ý kiến về việc sắp xếp đơn vị cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện trong buổi họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 (tổ chức chiều 31-5-2019.