Quản lý nhà chung cư: Sẽ thêm 2 mô hình mới?

Ủy ban Pháp luật của Quốc hội vừa tổ chức phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý kinh phí bảo trì nhà chung cư hiện nay, những vướng mắc, bất cập và giải pháp tháo gỡ.

Phát biểu khai mạc phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nêu rõ, việc phát triển nhà ở chung cư ngày càng phổ biến, đã tạo diện mạo mới cho đô thị, cho đất nước và đáp ứng đời sống của nhân dân.

Theo quy định hiện hành, người mua căn hộ chung cư phải đóng 2% tiền mua căn hộ cho kinh phí bảo trì nhà chung cư. Khoản tiền này được gửi vào ngân hàng thương mại và do Ban quản trị nhà chung cư quản lý để phục vụ công tác bảo trì.

Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà phát biểu tại phiên giải trình. Ảnh: Quốc Hội

Báo cáo tại phiên giải trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, về cơ bản các chủ thể có liên quan đều có ý thức thực hiện các quy định của pháp luật về nhà ở nói chung, việc thực hiện các quy định về quản lý sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung 2% nhà chung cư nói riêng.

Tổng hợp số liệu của 40 địa phương có báo cáo đến thời điểm 31-3-2019, cho thấy cả nước có 4354 tòa chung cư, chiếm hơn 96% tổng số nhà chung cư đã đưa vào quản lý, vận hành nhưng không có vướng mắc tranh chấp về kinh phí bảo trì phần sở hữu chung.

Thống kê cũng cho thấy có tổng số 458 tranh chấp, khiếu nại liên quan đến công tác quản lý, vận hành, chiếm khoảng 10,3% tổng số nhà chung cư ở 11 địa phương, trong đó có 68 tranh chấp về quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung 2%.

Các tranh chấp, khiếu nại chủ yếu liên quan đến việc chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao hoặc bàn giao không đầy đủ kinh phí bảo trì cho Ban quản trị; chủ đầu tư không nộp kinh phí bảo trì đối với phần diện tích thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư; chủ đầu tư chiếm dụng kinh phí bảo trì để sử dụng vào mục đích khác; chủ đầu tư không công khai minh bạch trong quản lý, sử dụng phí bảo trì.

Cụ thể, có 54 chung cư chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao hoặc chỉ bàn giao một phần kinh phí bảo trì cho Ban quản trị, chiếm 11,8% tổng số tranh chấp và chiếm 79% tranh chấp liên quan đến kinh phí bảo trì; 10 chung cư các bên không thống nhất được số liệu quyết toán để xác định kinh phí bảo trì mà chủ đầu tư phải bàn giao cho Ban quản trị, chiếm 2,2% tổng số tranh chấp và chiếm 14,7% tranh chấp liên quan đến kinh phí bảo trì; 2 chung cư chủ đầu tư không nộp kinh phí bảo trì với phần diện tích thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư; 1 chung cư chủ đầu tư chiếm dụng kinh phí bảo trì để sử dụng vào mục đích khác; 1 chung cư chủ đầu tư không công khai minh bạch trong quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, riêng tại Hà Nội có 39 tòa chung cư phát sinh tranh chấp kinh phí bảo trì phần sở hữu chung trong tổng số 919 tòa, chiếm 4,2%; TP HCM có 15 tòa phát sinh tranh chấp kinh phí bảo trì phần sở hữu chung trong tổng số 867 tòa, chiếm 1,7%.

Để giải quyết tình trạng này, Bộ Xây dựng cũng đưa ra nhiều kiến nghị trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật liên quan. Trong đó, Bộ Xây dựng đề nghị các Bộ, ngành liên quan, UBND các tỉnh, thành phối hợp với Bộ Công an tổ chức điều tra, khởi tố, truy cứu trách nhiệm đối với các chủ thể có hành vi vi phạm nghiêm trọng trong quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư, đặc biệt là hành vi chiếm dụng, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư trái quy định của pháp luật.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, trước bất cập về trình độ, năng lực của Ban quản trị tòa nhà chung cư, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất thêm 2 mô hình khác là mô hình chủ đầu tư thực hiện phần bảo trì, vận hành chung cư và mô hình đơn vị quản lý vận hành chung cư chuyên nghiệp. Như vậy, cư dân của chung cư có thể lựa chọn, hoặc bầu Ban quản trị, hoặc giao chủ đầu tư, hoặc thuê đơn vị chuyên nghiệp bảo trì, vận hành chung cư.

Kết luận nội dung phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đề nghị các cơ quan có thẩm quyền sớm có giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế đã nêu. Bộ Xây dựng cần khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện các phương án sửa đổi chính sách pháp luật để ban hành theo thẩm quyền, xem xét sửa đổi Luật Nhà ở trong năm 2019. Còn theo nhiều đại biểu, cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho người dân, nhà đầu tư và Ban quản trị về quản lý, sử dụng, vận hành nhà chung cư.