“Nhật ký thời chiến Việt Nam” mang thông điệp về cái đẹp và nhân văn sâu sắc

Sáng 22-7, tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam, Quỹ "Mãi mãi tuổi 20", Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam, Viện Nghiên cứu, Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc, Câu lạc bộ “Trái tim người lính” phối hợp tổ chức tọa đàm “Gặp mặt các tác giả và nhân chứng lịch sử giới thiệu bộ sách Nhật ký thời chiến Việt Nam”. Chương trình được thực hiện nhân kỷ niệm 73 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27-7-1947 – 27-7-2020).

Quang cảnh buổi tọa đàm

Chương trình có sự tham gia của Tiến sỹ, cựu chiến binh Lê Doãn Hợp – nguyên ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông; Tiến sỹ Khoa học quân sự, AHLLVT, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu – nguyên ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Quốc phòng; PGS.TS Trần Đức Cường – Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; TS. LS Đồng Xuân Thụ - Tổng biên tập Tạp chí Môi trường & Đô thị; cựu chiến binh, nhà văn Hoàng Nhuận Cầm và PGĐ Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyết cùng đông đảo các tướng lĩnh, nhân chứng lịch sử và gần 50 cơ quan báo chí Trung ương, Hà Nội.

4 cuốn sách "Nhật ký thời chiến Việt Nam"

Bộ sách “Nhật ký thời chiến Việt Nam” là công trình nhân văn, do Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” và CLB “Trái tim người lính” tổ chức bản thảo, Nhà xuất bản Hội Nhà văn cấp phép ấn hành. Bộ sách của nhiều tác giả, do nhà văn cựu chiến binh Đặng Vương Hưng chủ biên; gồm 4 tập, mỗi tập dầy hơn 1.000 trang, khổ 16x24 cm, in ấn trình bày đẹp, sang trọng.

Nhà văn, cựu chiến binh Đặng Vương Hưng (ngoài cùng bên trái) là chủ biên của "Nhật ký thời chiến Việt Nam"

Chia sẻ về bộ sách "Nhật ký thời chiến Việt Nam", Trung tướng, Tiến sỹ Khoa học quân sự, AHLLVTND Đoàn Sinh Hưởng, Chủ tịch Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” khẳng định đây là công trình, có giá trị cao về nội dung tư tưởng, mang thông điệp về cái đẹp và mang tính nhân văn sâu sắc. Có thể xem bộ sách “Nhật ký thời chiến Việt Nam” như một tượng đài Di sản phi vật thể, mà các Anh hùng - Liệt sĩ, các cựu chiến binh đã để lại dấu ấn của tâm hồn mình cho thế hệ sau.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Phó Tổng thư ký thứ Nhất Hội Nhà văn Á – Phi, nhấn mạnh: “Viết ngay tại chiến trường, viết những gì mà họ muốn nói nhất, khi biết rằng sau đó họ có thể mãi mãi không trở về với gia đình, với quê hương họ. Họ viết trong đói khát, trong bom đạn, trong chết chóc. Chỉ khi cái chết cận kề thì tiếng nói con người mới vang lên trung thực nhất. Và sự trung thực ấy đã minh chứng tình yêu đất nước, yêu độc lập tự do, không hề khiếp sợ và sự dâng hiến trọn vẹn của họ cho đất nước.

Bộ sách “Nhật ký chiến tranh Việt Nam” mang một giá trị lớn lao mà ngay lúc này chúng ta cũng chưa thể nhận ra hết giá trị của những trang nhật ký ấy. Nhiều năm sau chiến tranh Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu chiến tranh của Mỹ đã khẳng định: Phát hiện lớn nhất của người Mỹ trong chiến tranh Việt Nam là phát hiện ra nền văn hóa Việt Nam. Bởi thế mà những trang nhật ký của những người lính giải phóng Việt Nam đã trở thành một giá trị vô cùng to lớn làm lên bộ hồ sơ đặc biệt về văn hóa Việt Nam chứ không chỉ là một loại hồ sơ đặc biệt về cuộc chiến tranh giải phóng đất nước. Bởi tôi nghĩ, trước sự sống còn của một cá nhân và sự sống còn của một dân tộc, nền văn hóa của dân tộc đó được chứng minh rõ ràng nhất và bền vững nhất”.

Ông Đặng Sĩ Ngọc (phải) là thương binh mất sức 81% với 9 lần bị thương nhưng ông đã vượt lên bệnh tật do chiến tranh để lại, sống tốt, sống đẹp, xứng đáng với phẩm chất của anh lính Cụ Hồ

Tại buổi tọa đàm, các tác giả, thân nhân tác giả và nhân chứng lịch sử cũng đã chia sẻ về sự trở về của những cuốn nhật ký chiến trường cùng hành trình từ những sổ tay di vật - kỷ vật đến bộ sách “Nhật ký thời chiến Việt Nam”. Mỗi tác giả trở về sau chiến tranh đều có một số phận riêng biệt và mỗi tác phẩm trước khi đến với bạn đọc đều có một hành trình hàng chục năm với nhiều tình tiết ly kỳ, hấp dẫn.

GS Đào Thị Minh Vân - con gái của nhà tình báo Đào Phúc Lộc chia sẻ đầy xúc động tại buổi tọa đàm

Đây là lần đầu tiên, những tác phẩm “Nhật ký thời chiến Việt Nam” hay nhất, nổi tiếng nhất một thời cùng đứng chung trong một bộ sách, với 30 tác phẩm của 30 tác giả.Bạn đọc cả trong và ngoài nước đã từng biết đến 2 cuốn nhật ký lừng danh, với hàng triệu bản in đã được phát hành, được dịch ra nhiều thứ tiếng:“Mãi mãi tuổi hai mươi" của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc và “Nhật ký Đặng Thùy Trâm” của Anh hùng, liệt sĩ, bác sĩ Đặng Thùy Trâm.

Bên cạnh nhật ký “Mãi mãi tuổi hai mươi” và “Nhật ký Đặng Thủy Trâm”, hàng chục cuốn nhật ký đầy máu lửa chiến trường khác, nhiều bạn chưa được đọc như: “Gửi lại mai sau” của Nguyễn Hải Trường (tức liệt sĩ CAND Vũ trang Nguyễn Minh Sơn); đặc biệt, là những trang viết của các văn nghệ sĩ nổi tiếng:“Nhật ký chiến tranh” của anh hùng, nhà văn, liệt sĩ Chu Cẩm Phong; “Nhật ký chiến trường" của liệt sĩ, nhà văn Dương Thị Xuân Quý.

“Những ngày trong vòng vây” của nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh; “Nhật ký vượt Trường Sơn” của TS. Phạm Quang Nghị; “Nhật ký Bê trọc” của nhà văn, TS. Phạm Việt Long và “Nhật ký đi B” của cố nhà văn Triệu Bôn.

Bạn đọc còn được tiếp cận những trang viết hiếm hoi mang đầy chất văn hóa tâm linh trong nhật ký “Trở về trong giấc mơ” của liệt sĩ Trần Minh Tiến – chàng cầu thủ bóng đá đẹp trai, có mối tình đẫm nước mắt với cô căn công xung kích xứ Hà Đông xưa; hoặc nhật ký “Tài hoa ra trận” đầy chất văn chương lãng mạn của liệt sĩ Hoàng Thượng Lân – chàng họa sĩ đẹp trai (bạn cùng lứa của 2 người nổi tiếng là họa sĩ Thành Chương và họa sĩ Lê Trí Dũng)…

Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm là một trong những nhân chứng lịch sử của chiến tranh

Là chủ biên của bộ sách, nhà văn, cựu chiến binh Đặng Vương Hưng đã thay mặt nhóm sưu tầm, biên soạn và thực hiện có những chia sẻ rất chi tiết, cụ thể với bạn đọc về Nhật ký thời chiến Việt Nam: “Nhật ký là những trang viết đáng tin cậy. Tất cả những gì ta đọc được ở đây là sự thật, dù nó có thể thô tháp, nhưng tươi ròng và sống động, bởi hoàn toàn là những con người thật, những địa chỉ thật, những sự việc thật và những tâm trạng rất thật! Không ai có thể buộc được người ta phải nói thật suy nghĩ của lòng mình, nhất là sự ấm ức, bất công và nỗi buồn nản trong cuộc đời; kể cả tâm trạng “sống trong sợ hãi” tại chiến trường. Nhưng với nhật ký, thì người viết “tự nguyện” nói ra tất cả điều ấy…

Điều đặc biệt là 2/3 tác giả góp mặt trong bộ sách này đã không còn nữa. Nhiều người đã ngã xuống ngoài chiến trường, hoặc bị thương và vì di chứng chiến tranh, nên đã mất sau khi trở về. Ngoài sổ tay nhật ký (bản chính hoặc bản sao) mà thân nhân của các anh, chị đã tin tưởng, trân trọng chuyển cho chúng tôi, còn có cả những di ảnh, di bút của người đã khuất. Đó là những di vật thiêng liêng của gia đình...".