Người “giữ lửa” đào bích truyền thống Nhật Tân

Ông Chu Văn Chính cắt tỉa cành đào để “tái” sản xuất vụ hoa mới. Ảnh: Mộc Miên

Say mê đào bích truyền thống

Đào Nhật Tân từ lâu đã nức tiếng gần xa bởi sắc đào rực rỡ, đẹp cả sắc và thế. Mỗi dịp Tết đến, Xuân về vườn đào Nhật Tân khoe sắc xuống phố, trở thành loài hoa được ví là biểu tượng đón Tết của người Hà Nội. Có dịp ghé đến vườn đào Nhật Tân, mọi người sẽ thấy đa dạng các loại đào từ đào bích, đào phai, đào nụ,… trong đó, đào bích chiếm số lượng lớn và là cây trồng chủ lực. Ngoài các mẫu cây to phục vụ cơ quan, công sở còn có đào nhỏ cho gia đình, đào gốc, đào tự nhiên, đào vọt, đào huyền…

Thời điểm này, các chủ vườn đào Nhật Tân đang tất bật đánh gốc, trồng mới, ghép mắt, cắt tỉa cành để tạo dáng thế để chờ đợi vụ hoa tiếp theo. Bên cạnh đó, các nhà vườn mua đất để thay đất mới cho cây, đảm bảo cây đào sinh trưởng tốt. Năm nay, thời tiết mưa Xuân kéo dài tạo điều kiện tốt cho cây đào phát triển.

Vừa chăm sóc, cắt tỉa, tạo dáng thế cho cây đào bích truyền thống, ông Chu Văn Chính cho biết: “Năm nay, vườn đào gia đình tôi có khoảng 100 cây đào bích cho thuê với mức giá thuê dao động từ 4 -10 triệu đồng/cây. Nhẩm tính, giá thuê cao nhất 10 triệu nhưng trừ chi phí vận chuyển khoảng 3 triệu đồng. Dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ vừa qua, thị trường hoa đào có nhiều biến động, số lượng khách hàng thuê không nhiều so với mọi năm”.

Nhờ thương hiệu của đào bích truyền thống Nhật Tân, những người trồng đào như ông Chu Văn Chính thường trông vào mối khách quen, những người yêu thích đào bích truyền thống.

Theo ông Chu Văn Chính, đào bích truyền thống khó trồng, khó chăm sóc, đòi hỏi nhiều công sức và sự tỉ mỉ. Đặc biệt trong thời tiết mưa rét, sương muối hay nắng gắt, người trồng đào không chỉ “trông trời”, “trông đất”, “trông nắng”, “trông mưa” còn phải có kinh nghiệm trồng đào thì mới cây đào phát triển và ra hoa đúng dịp Tết.

Sắc thắm đỏ rực rỡ của đào bích truyền thống Nhật Tân. Ảnh: Mộc Miên

Đặc điểm của của đào bích được trồng ở Nhật Tân thường có bông to, cánh dày, màu sắc thắm đỏ như màu xác pháo. Đào bích nở bền màu, nếu gặp thời tiết gió bấc, mưa phùn, đào bích có thể nở tới 24 cánh. Khác với đào bích, đào phai Nhật Tân thường nở cánh kép.

Chỉ tay về các gốc đào với dáng thế độc đáo mà ông Chu Văn Chính đặt tên “ Phu – thê”, “Huynh – đệ”, “Chim Công”, đây đều là những gốc đào hơn 20 năm tuổi được ông kỳ công tạo dáng thế, được khách hàng ưa chuộng.

Quyết bám trụ nghề trồng đào

Ông Chu Văn Chính bày tỏ, đào bích Nhật Tân được ưa chuộng không chỉ bởi sắc hoa và thế còn là sự chăm sóc tỉ mỉ của các thợ vườn đào. Trước đây, nhiều người trồng đào lo ngại về sự mai một làng nghề trồng đào Nhật Tân khi thu hẹp diện tích trồng đào để phát triển khu đô thị. Thời điểm đó, thành phố Hà Nội bố trí cho các hộ dân cải tạo vùng đất ven sông Hồng.

Người dân làng nghề đã tất bật thuê chở đất, nâng cốt vườn để đảm bảo “tái” sản xuất khu vực trồng đào ven bãi sông Hồng. “Mỗi dịp Tết đến, làng đào Nhật Tân nở rộ sắc thắm, thương lái đến nhà vườn đặt hàng tạo sự nhộn nhịp và giúp người dân trồng đào ổn định kinh tế” – ông Chu Văn Chính cho hay.

Gốc đào có thế “Phu – thê” là gốc đào được ông Chu Văn Chính dày công chăm sóc, tạo dáng. Ảnh: Mộc Miên

Thống kê hiện nay, diện tích trồng đào Nhật Tân có khoảng 70ha và khoảng 780 hộ trồng đào. Hiện, làng đào Nhật Tân có 3 sản phẩm "Hoa đào thất thốn", "Cây đào thế" và "Cành đào tròn" của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Nhật Tân được phân hạng sản phẩm OCOP Hà Nội đạt 4 sao. Nhật Tân được công nhận là làng nghề truyền thống của Hà Nội năm 2015.

Cuối năm 2023, UBND thành phố (TP) Hà Nội công nhận Khu du lịch Nhật Tân, với thế mạnh chủ lực là cây đào. UBND quận Tây Hồ triển khai Đề án “Phát triển làng nghề hoa đào Nhật Tân, quất cảnh Tứ Liên gắn với dịch vụ du lịch”. Năm 2025, Nghề trồng đào Nhật Tân đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia trong danh mục “Tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống – Nghề trồng đào Nhật Tân”. Đây là sự ghi nhận đầy tự hào động viên những chủ vườn nâng cao năng suất trồng đào để giữ gìn và phát triển “thương hiệu” Nghề trồng đào Nhật Tân.

Mặc dù hiện nay có nhiều loại đào cổ, đào phai, đào cổ Sơn La, đào rừng với giá cả cạnh tranh, nhưng đối với ông Chu Văn Chính, đào bích truyền thống Nhật Tân vẫn có chỗ đứng trên thị trường bởi “thương hiệu” riêng có, đặc biệt là tinh thần bám trụ với nghề trồng đào của những người con sinh ra tại Nhật Tân.

	Ngắm cây đào cổ siêu đẹp, giá "trên trời" cũng không bán
	Cách giữ hoa đào tươi lâu ngày Tết có thể bạn chưa biết