Ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử

Cơ quan thuế và Công an tăng cường công tác phối hợp trao đổi thông tin để kịp thời phòng ngừa, trấn áp tội phạm trong quản lý thuế và hóa đơn. Ảnh minh họa – TTXVN

Mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn vẫn phức tạp

Theo Thượng tá, Phó giáo sư, TS. Phạm Tiến Dũng, Trưởng Khoa Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường đánh giá, việc triển khai hệ thống HĐĐT đã giúp ngành Thuế tạo bước đột phá mới trong việc quản lý rủi ro, quản lý thuế, thực hiện kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu cho các cơ quan Nhà nước khác, đặc biệt là cơ quan chức năng trong điều tra, xử lý tội phạm. Tuy nhiên, các loại tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu đã và đang dần có sự “thích ứng” với việc sử dụng các phương thức, thủ đoạn phạm tội mới, tình hình mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn vẫn đang có chiều hướng diễn biến ngày một phức tạp.

Đại diện ngành thuế, ông Mai Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) chia sẻ, nhiều doanh nghiệp (DN) thành lập nhưng không sản xuất kinh doanh mà để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống nhằm thu lợi bất chính, một số DN thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp để chiếm đoạt thuế của Nhà nước và nhiều các mục đích khác nhau. Cụ thể, các đối tượng đã kê khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp ngân sách Nhà nước; sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô, lập khống chi phí phát sinh, làm giảm chi phí dẫn đến giảm thu nhập chịu thuế và thuế thu nhập DN...

Theo thống kê của Tổng cục Thuế, chỉ tính riêng năm 2023, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ và cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của người nộp thuế phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan công an. Một số vụ án điển hình trong công tác phối hợp giữa 2 cơ quan như: vụ án mua bán hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu, vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “trốn thuế”,…

Khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn

Để triển khai HĐĐT được thuận lợi, hợp lý hơn, Phó Tổng giám đốc Vietcombank Phùng Nguyễn Hải Yến đã đề xuất Cơ quan thuế ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm phát hiện sớm các DN có rủi ro cao về hóa đơn để cập nhật lên website để bên mua từ chối thanh toán và không kê khai thuế; không thực hiện cấp mã cho các DN này lập hóa đơn đầu ra.

Theo bà Nguyễn Hải Yến, hiện nay, theo yêu cầu của cơ quan điều tra, một số trường hợp bị chặn việc kê khai bổ sung tờ khai thuế để phục vụ điều tra các DN có dấu hiệu vi phạm hình sự. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, đối với các DN có quy mô rất lớn như Vietcombank, việc kiểm tra sử dụng hóa đơn có những khó khăn nhất định. Đối với một số khoản chi như tiếp khách, điện thoại cá nhân, công tác (phương tiện, khách sạn…) hoặc chi có tính chất phúc lợi (hỗ trợ đi lại, nghỉ mát…) do phát sinh số lượng nhiều với giá trị nhỏ, Vietcombank cho phép cá nhân chủ động mua sắm và nhận hóa đơn từ bên bán để về thanh toán sau.

Do số lượng hóa đơn lớn, không tránh khỏi phát sinh một số hóa đơn rủi ro (chiếm tỉ lệ rất nhỏ về số lượng cũng như giá trị). Đây không phải là gian lận và vi phạm có chủ đích từ Vietcombank. Việc bị chặn kê khai bổ sung sẽ khiến cho ngân hàng bị mất quyền được điều chỉnh đã nêu tại Luật Quản lý thuế, dẫn đến bị phạt vi phạm hành chính khi cơ quan thuế thực hiện kiểm tra, thanh tra sẽ ảnh hưởng đến xếp loại tổ chức tín dụng và hình ảnh của Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam.

Đại diện của Petrolimex cũng cho rằng, Chính phủ cần có chính sách khuyến khích người tiêu dùng khi mua xăng dầu lấy hóa đơn và xây dựng chính sách (như cho phép các DN tích hợp dữ liệu khách hàng-Vneid để phát hành hóa đơn chính xác cho từng cá nhân) đồng thời giảm trừ gia cảnh khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân nếu có hóa đơn xăng dầu hoặc quay số trúng thưởng… Thêm vào đó, phía Petrolimex kiến nghị, Nhà nước cần kiểm soát các giải pháp phần mềm phát hành hóa đơn hiện nay để đảm bảo tính chính xác của giải pháp, tránh sự can thiệp của con người. Đặc biệt, cần bổ sung quy định kinh doanh xăng dầu phát hành hóa đơn điện tử sau từng lần bán hàng là điều kiện tiên quyết để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu.

	Tăng cường kiểm tra giám sát thực hiện hóa đơn điện tử sau từng lần bán đối với xăng dầu
	Tuân thủ thuế trong nền kinh tế số: chấp nhận quản lý rủi ro, xây dựng kho dữ liệu
	Bảo vệ người tiêu dùng thông qua phát hành hóa đơn điện tử xăng dầu theo từng lần bán hàng