Thứ năm 28/03/2024 22:51

Luật Đất đai (sửa đổi): Cần xây dựng lại khái niệm hộ gia đình sử dụng đất

Theo dõi Pháp luật & Xã hội trên
Trong Luật Đất đai (sửa đổi), một trong những nội dung được quan tâm đang lấy ý kiến là việc bỏ đối tượng là hộ gia đình sử dụng đất...
Luật Đất đai (sửa đổi): Cần xây dựng lại khái niệm hộ gia đình sử dụng đất
Cần xây dựng lại khái niệm hộ gia đình sử dụng đất trong Luật Đất đai (sửa đổi).

Bỏ đối tượng là hộ gia đình sử dụng đất

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đang được lấy ý kiến Nhân dân từ ngày 3/1 đến 15/3/2023. Theo đó, một trong những nội dung được quan tâm đang lấy ý kiến là việc bỏ đối tượng là hộ gia đình sử dụng đất.

Cụ thể, theo quy định hiện hành tại khoản 29 Điều 3 Luật Đất đai năm 2013, hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, khái niệm này đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 5 dự thảo: "Hộ gia đình sử dụng đất gồm những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, có quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành (sau đây gọi là hộ gia đình)".

Theo quy định này, những người trong hộ gia đình sử dụng đất không còn phải sống chung với nhau nữa mà chỉ cần đáp ứng điều kiện: Có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, huyết thống; có quyền sử dụng đất trước ngày luật có hiệu lực.

Ngoài ra, khoản 5 Điều 143 dự thảo cũng đã đề xuất sổ đỏ hộ gia đình sẽ ghi tên tất cả các thành viên của hộ gia đình sử dụng đất đó.

Cụ thể, trường hợp thửa đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình thì cấp một Giấy chứng nhận ghi đầy đủ tên thành viên trên Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện. Đối với trường hợp giấy chứng nhận đã cấp cho đại diện hộ gia đình trước ngày luật này có hiệu lực thi hành, nếu các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì được cấp đổi Giấy chứng nhận và ghi đầy đủ tên các thành viên có chung quyền sử dụng đất.

Trường hợp các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp một Giấy chứng nhận ghi tên đại diện hộ gia đình trên Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện hộ gia đình.

Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Giấy chứng nhận do các thành viên này tự thỏa thuận và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Cần xây dựng lại khái niệm hộ gia đình sử dụng đất

Việc nội dung sửa đổi này, nhìn từ góc độ công tác thi hành án dân sự, các chuyên gia cho rằng, sửa đổi là cần thiết. Bởi lẽ, Luật Đất đai 2013 khi quy định về “hộ gia đình” thực tế đã gặp rất nhiều vướng mắc.

Theo đó, Điều 212 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định sở hữu chung của các thành viên trong gia đình như sau: Tài sản của các thành viên gia đình cùng sống chung gồm tài sản do các thành viên góp và cùng nhau tạo lập nên.

Tuy nhiên, tại khoản 29 Điều 3 Luật Đất đai lại quy định “Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất”.

Từ hai khái niệm của hai bộ Luật trên dẫn đến việc xác định thành viên hộ gia đình cũng khác nhau. Trong đó, theo Bộ luật Dân sự thì tài sản của hộ gia đình phải là tài sản do các thành viên cùng đóng góp (tức là hướng tới xác định nguồn gốc tạo lập tài sản), còn Luật Đất đai lại quy định về mối quan hệ của các thành viên hộ gia đình nên khi chỉ một trong các thành viên phải thi hành án thì rất khó xử lý quyền sử dụng đất ghi “Hộ gia đình”, mặc dù có thể, nguồn gốc tạo lập quyền sử dụng đất đó chỉ do người phải thi hành án tạo lập nên.

Mặt khác, cùng vấn đề này, trên thực tế nhiều trường hợp quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng nhưng trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại ghi cấp cho “hộ gia đình” dẫn đến xử lý tài sản khó khăn. Nếu trong gia đình có bố, mẹ và con của người phải thi hành án cùng sinh sống thì rất khó để xác định phần quyền sở hữu tài sản, phân chia tài sản, xác định công sức đóng góp của mỗi thành viên hộ gia đình trong khối tài sản chung.

Từ thực tế đó, việc cần làm rõ hoặc đồng nhất hoặc xác định lại “hộ gia đình” trong Luật đất đai (sửa đổi) là điều cần thiết.

Đánh giá đây là điểm rất mới so với quy định hiện hành, luật sư Bùi Quang Thu - Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, Luật Đất đai 2013 cùng khái niệm “hộ gia đình” là một khái niệm rất mơ hồ gây ra những rắc rối không đáng có. Theo đó, quyền sở hữu, sử dụng đất chỉ ghi chung chung “hộ gia đình” nhưng bao nhiêu thành viên thuộc hộ thì không ai xác định được nên dẫn đến tranh chấp, nghi ngờ, mất rất nhiều thủ tục hành chính để đi điều tra, xác nhận.

“Đơn cử trường hợp vài anh em mua chung tài sản nhưng trong sổ đỏ lại chỉ ghi tên một người mà không xác định được tư cách gì để đại diện cho những người khác. Như vậy khi giao dịch, thế chấp, mua bán, chuyển nhượng do không xác định được nên khiến nhiều hồ sơ bế tắc” - luật sư Bùi Quang Thu phân tích.

Cũng theo luật sư Bùi Quang Thu, sở dĩ có rắc rối trên vì một người đại diện mang vai trò sở hữu chung chung, một tổ chức không có tư cách pháp nhân sở hữu tài sản nên mới dẫn đến nhiều vụ việc oan trái, rắc rối. Thực tế vì khái niệm mập mờ này mà nhiều vụ án bị vô hiệu hóa một cách ngang ngược...

Do đó, cần xây dựng lại khái niệm hộ gia đình sử dụng đất trong Luật Đất đai sửa đổi trên cơ sở làm rõ phạm vi và chủ thể có quyền sử dụng đất của hộ gia đình trong trường hợp hộ gia đình có nhiều thành viên, thuộc nhiều thế hệ, có nhiều mối quan hệ đan xen như: Quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng… để bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng đất là con dâu, là vợ, là cháu gái khi ở cùng với gia đình mà đất đó chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất…

Lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) từ ngày 3/1/2023 Lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) từ ngày 3/1/2023
Luật Đất đai (sửa đổi): Cần rõ hơn tiêu chí “tốt hơn nơi ở cũ” Luật Đất đai (sửa đổi): Cần rõ hơn tiêu chí “tốt hơn nơi ở cũ”
Minh Dương - Lê Mận
Pháp luật và Xã hội

Mở Zalo, bấm quét QR để quét và xem trên điện thoại

Có thể bạn quan tâm

Tin mới hơn
Tin đã đăng
Xem thêm»
Xây dựng xã, thị trấn chuẩn tiếp cận pháp luật đạt tỷ lệ 100%

Xây dựng xã, thị trấn chuẩn tiếp cận pháp luật đạt tỷ lệ 100%

Căn cứ vào hồ sơ đề nghị công nhận phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, kết quả thẩm định của Hội đồng đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật, UBND huyện Đông Anh vừa ban hành quyết định công nhận 24 xã, thị trên địa bàn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2023, đạt tỷ lệ 100%.
Niềm tin trong cuộc sống giữa “cơn bão” ngập tràn tin tiêu cực

Niềm tin trong cuộc sống giữa “cơn bão” ngập tràn tin tiêu cực

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân đánh giá, cuộc thi viết “Cha và con gái” là cuộc thi hữu ích, cần thiết, tạo niềm tin với cuộc sống, trân trọng tình cảm gia đình giữa “cơn bão” ngập tràn thông tin tiêu cực.
Vĩnh Phúc: hào hứng Lễ xuất quân Tuyên truyền lưu động “Về với Điện Biên"

Vĩnh Phúc: hào hứng Lễ xuất quân Tuyên truyền lưu động “Về với Điện Biên"

Sáng 27/3, tại Quảng trường Hồ Chí Minh, tỉnh Vĩnh Phúc, Cục Văn hóa cơ sở tổ chức Lễ xuất quân Hội thi Tuyên truyền lưu động “Về với Điện Biên.”
Hải Phòng thành lập các đội bắt chó, mèo thả rông

Hải Phòng thành lập các đội bắt chó, mèo thả rông

Chủ tịch UBND TP Hải Phòng vừa có Công điện yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, quận, các sở, ban, ngành TP tiếp tục triển khai thực hiện kế hoạch về phòng, chống bệnh dại trên địa bàn TP giai đoạn 2022 – 2030
Đề xuất làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vận tốc 350 km/h

Đề xuất làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vận tốc 350 km/h

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có thể đóng góp khoảng 1 điểm % tăng trưởng GDP mỗi năm trong giai đoạn 2025 - 2037...
Hiệu quả từ những công viên cộng đồng

Hiệu quả từ những công viên cộng đồng

Công viên được hình thành từ cộng đồng đã mở ra một giải pháp mới trong cải tạo các không gian bị lãng phí thành không gian xanh.
Dự báo thời tiết ngày 29/3/2024: Hà Nội có mưa dông, đề phòng khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá

Dự báo thời tiết ngày 29/3/2024: Hà Nội có mưa dông, đề phòng khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá

Dự báo thời tiết ngày 29/3/2024, Hà Nội nhiều mây, đêm và sáng có mưa rào và rải rác có dông, cục bộ có mưa to đến rất to; sau có mưa vài nơi. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Dự báo thời tiết 10 ngày tới: miền Bắc sắp đón đợt nắng nóng diện rộng

Dự báo thời tiết 10 ngày tới: miền Bắc sắp đón đợt nắng nóng diện rộng

Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia vừa phát đi bản tin dự báo, cảnh báo xu thế thời tiết trên đất liền thời hạn đến 10 ngày, từ đêm 28/3 đến ngày 7/4. Theo đó, từ ngày 1-4/4 miền Bắc khả năng có nắng nóng diện rộng.
Dự báo thời tiết ngày 28/3/2024: Hà Nội có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù, trưa chiều hửng nắng

Dự báo thời tiết ngày 28/3/2024: Hà Nội có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù, trưa chiều hửng nắng

Dự báo thời tiết ngày 28/3/2024, Hà Nội nhiều mây, có mưa vài nơi, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ, trưa chiều giảm mây hửng nắng. Gió đông nam đến nam cấp 2-3. Nhiệt độ thấp nhất: 21-23 độ. Nhiệt độ cao nhất: 27-29 độ.
Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn tuyển sinh khác biệt các trường chuyên ở Việt Nam

Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn tuyển sinh khác biệt các trường chuyên ở Việt Nam

Nếu như các trường chuyên trên cả nước thường thi các môn toán, ngữ văn và môn chuyên thì Trường THPT chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn chỉ yêu cầu thí sinh thi 1 môn chuyên và không có điểm cộng.
Chốt phương án thi 3 môn vào lớp 10 ở Hà Nội

Chốt phương án thi 3 môn vào lớp 10 ở Hà Nội

Chiều 28/3, UBND TP Hà Nội có văn bản chấp nhận tờ trình của Sở GD&ĐT Hà Nội về phương án thi vào lớp 10 năm học 2024-2025. Theo đó, học sinh thi 3 môn: toán, ngữ văn, ngoại ngữ.
Chuyên gia nói gì về việc dùng điểm IELTS cho các kỳ thi tuyển sinh

Chuyên gia nói gì về việc dùng điểm IELTS cho các kỳ thi tuyển sinh

Chuyên gia Đại học RMIT đưa ra đánh giá về IELTS và tác động của chứng chỉ này đến việc học ngôn ngữ giữa bối cảnh những cuộc thảo luận đang diễn ra xung quanh việc dùng điểm IELTS cho các kỳ thi tuyển sinh.

Mời bạn quét mã QR để theo dõi Pháp luật và Xã hội trên nền tảng Zalo

Mời bạn quét mã QR để theo dõi phapluatxahoi.kinhtedothi.vn
X
Phiên bản di động