Hà Nội: Đẩy nhanh tiến độ thực hiện quy hoạch phòng, chống lũ

Theo các chuyên gia, TP Hà Nội có nhiều sông lớn chảy qua, điều này mang lại lợi thế lớn cho Thủ đô trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng…

Tuy nhiên, hệ thống sông ngòi dày đặc cũng đặt ra những thách thức lớn cho Hà Nội trong công tác phòng, chống lũ lụt, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng biểu hiện rõ rệt, thời tiết cực đoan, dị thường diễn biến phức tạp.

Để nâng cao năng lực phòng, chống lũ lụt, giảm thiệt hại thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 257/QĐ-TTg ngày 18-2-2016 phê duyệt Quy hoạch phòng, chống lũ và Quy hoạch đê điều trên hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình; Quyết định 1821/QĐ-TTg ngày 7-10-2014 phê duyệt Quy hoạch phòng, chống lũ và đê điều trên hệ thống sông Đáy.

Đây là quy hoạch khung và là cơ sở để TP Hà Nội lập và điều chỉnh Quy hoạch phòng, chống lũ chi tiết cho các tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều, sử dụng đất, xây dựng công trình trong lưu vực sông…

Việc đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện quy hoạch phòng, chống lũ sẽ giúp Hà Nội ứng phó một cách linh hoạt nhất trước những biến đổi khó lường của sự biến đổi khí hậu. ẢNH TƯ LIỆU

Triển khai các quy hoạch trên của Thủ tướng Chính phủ, UBND TP Hà Nội đã giao Sở NN&PTNT rà soát, điều chỉnh Quy hoạch phòng, chống lũ chi tiết từng tuyến sông có đê trên địa bàn Hà Nội.

Theo Phó GĐ Sở NN&PTNT Trần Thanh Nhã, đơn vị đã cơ bản hoàn thành nhiệm vụ TP giao. Hiện chỉ còn chờ ý kiến phản biện của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội để hoàn chỉnh quy hoạch, báo cáo UBND TP trước khi trình HĐND TP xem xét thông qua tại kỳ họp cuối năm, dự kiến tháng 11 tới.

Để quy hoạch bảo đảm khả thi, Sở NN&PTNT Hà Nội đã tổ chức hội nghị và lấy ý kiến của các Bộ liên quan; các Sở, ngành, quận, huyện trên địa bàn TP; các tỉnh lân cận và đạt sự đồng thuận cao.

Trên cơ sở điều tra, khảo sát thực tế, khớp nối các loại quy hoạch, Hà Nội đề nghị Bộ NN&PTNT xem xét, thỏa thuận, cho phép nạo vét 8 bãi dọc bờ tả và bờ hữu sông Hồng...

Sau khi điều tra, khảo sát các khu vực dân cư; căn cứ kết quả tính toán mô hình thủy lực hai chiều trên vùng bãi sông Hồng, sông Đuống, Hà Nội đề xuất di dời 2.204 hộ dân sinh sống ở những khu vực bị sạt lở nguy hiểm, lòng sông co hẹp và có nguy cơ mất an toàn khi xảy ra lũ lớn.

Bên cạnh đó, Hà Nội đề xuất xây dựng 7 tuyến giao thông kết hợp đê bao bảo vệ khu dân cư, khu đô thị vùng bãi, với cao trình bảo đảm chống lũ ở mức báo động II (tương ứng cao trình mặt đường ở Trạm thủy văn Hà Nội là 11m).

Đó là các tuyến Chu Phan - Đại Độ, Tầm Xá - Xuân Canh, Chương Dương - Xuân Quan... với tiêu chuẩn đường giao thông cấp đô thị rộng 50m. Dự kiến tổng vốn đầu tư thực hiện quy hoạch là 56.904 tỷ đồng, chia thành giai đoạn 1 đến năm 2025 là 27.100 tỷ đồng; giai đoạn sau năm 2025 là 26.800 tỷ đồng.

Kinh phí sẽ huy động từ các nguồn: Ngân sách Trung ương, địa phương, vốn ODA, vốn xã hội hóa. Chấp thuận đề xuất trên của TP Hà Nội, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Văn Thắng cho biết, đã giao các đơn vị liên quan xem xét, thỏa thuận, giúp TP đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và triển khai quy hoạch.

Trong giai đoạn triển khai quy hoạch, Thứ trưởng Hoàng Văn Thắng đề nghị TP Hà Nội đặc biệt lưu ý việc xây dựng các tuyến đường kết nối phải bảo đảm nguyên tắc không gian chứa lũ. Đối với khu vực bãi sông không được phép xây dựng có thể sử dụng làm công viên cây xanh.

Đối với khu vực cho phép xây dựng, cần nghiên cứu bảo đảm theo hướng an toàn. “Ứng xử với các dòng sông, các địa phương nên tôn trọng nguyên tắc: Chỉnh trị để sông chảy theo hướng thuận, sau đó là cứng hóa theo hướng đã chỉnh trị, không nên tính toán theo hướng hiện trạng…”, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Văn Thắng lưu ý thêm.

Phó GĐ Sở NN&PTNT Hà Nội Trần Thanh Nhã cho biết, sau khi lấy ý kiến rộng rãi, đông đảo người dân Thủ đô đồng tình với phương án Quy hoạch, tuy nhiên vẫn còn một số ý kiến băn khoăn về kinh phí thực hiện dự án.

Một bộ phận người dân và chính quyền địa phương hiện nay mong muốn tăng tỷ lệ diện tích đất bãi sông được phép xây dựng công trình hạ tầng. Ông Lê Viết Sơn- trưởng phòng Quy hoạch Bắc Bộ (Viện quy hoạch thủy lợi) cho biết, thực tế, Quy hoạch đã đưa ra những nội dung tiến bộ, đặc biệt đối với khu vực dân cư ngoài bãi.

Đơn cử như khu vực nằm ngoài bãi trước đây không được phép xây dựng, cải tạo, nay quy hoạch đã rà soát, tính toán và có đề xuất những khu dân cư hiện hữu cơ bản được phép tồn tại.

Tuy nhiên, một số khu vực có nguy cơ mất an toàn đê điều hoặc ảnh hưởng đến dòng chảy, vi phạm pháp luật thì buộc phải giải tỏa. Theo ông Lê Văn Thủy - Phó Chủ tịch UBND phường Tứ Liên, kết quả rà soát 3 năm tr

ước, khu vực ngoài đê bối thuộc phường Tứ Liên có khoảng 100 hộ cải tạo làm nhà cấp 4. Theo ông Thủy, phường Tứ Liên có 7 khu dân cư thì 6 khu dân cư ngoài đê, dân số khoảng 1,5 vạn thì di dời đi đâu đều là rất khó khả thi.

Trong khi đó, kinh phí di dời, tái định cư cho người dân được lấy từ đâu là bài toán khó. Còn nếu xã hội hóa thì có thể sẽ tăng mật độ cư dân, điều này càng khó được chấp thuận.

“Ở góc độ chính quyền, chúng tôi rất mong muốn TP sớm có quy hoạch phân khu, các quy hoạch chi tiết khu vực ngoài đê để có cơ sở pháp lý cho công tác quản lý, chỗ nào dân có nhu cầu người dân muốn cấp sổ đỏ thì tạo điều kiện đảm bảo phù hợp với quy hoạch. Người dân cũng mong mỏi điều này”- ông Thủy nói.

Bà Lê Bích Hằng, Chủ tịch UBND phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng cho rằng, nếu điều chỉnh quy hoạch nên giải phóng mặt bằng bố trí các hộ dân về các khu tái định cư bởi dân cư hai bên bờ sông, nhất là đối với địa bàn phường Bạch Đằng không phải gia đình nào cũng có điều kiện kinh tế để tu sửa ngôi nhà của mình đúng quy hoạch.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Văn Thắng cho rằng, vấn đề quy hoạch phòng, chống lũ chi tiết trên tuyến sông có đê và sử dụng khu vực đất bãi được Bộ NN&PTNT rất quan tâm.

Bộ sẽ có ý kiến sớm để Hà Nội quản lý, kiểm soát khu vực này. Đồng thời cần tăng cường tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong dư luận, nhân dân.

Trong quá trình thực hiện quyết định 257/QĐ-TTg do kéo dài nên đã tăng lên số khu dân cư, vì vậy Hà Nội cần rà soát lại để báo cáo Thủ tướng. Song song với việc di dời dân phải bảo đảm nguyên tắc thoát lũ.

Trong đó, đối với vùng không được phép có thể sử dụng làm công viên cây xanh. Đối với khu vực cho phép xây dựng, cần nghiên cứu bảo đảm an toàn. Khu vực nào không được phép thì phải để hở.

Đối với khu vực sông Đáy phải cân nhắc để tổ chức lại khu dân cư như thế nào cho phù hợp vì nhiều nơi ở khu vực này đã có 17% dân cư sinh sống. Hà Nội phải nghiên cứu để điều chỉnh và quản lý rủi ro.