Gia tăng thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử

Ngày 1-7, tại Hội thảo trao đổi thông tin về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng do Bộ Y tế tổ chức, bà Lê Thị Thu, Quản lý Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá và bệnh không lây nhiễm, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam cho biết: ngành công nghiệp thuốc lá hiện đang nhắm đến giới trẻ nhằm tìm kiếm những người hút thuốc thay thế.

Các chiến lược phát triển sản phẩm nhắm đến giới trẻ như thiết kế sản phẩm bắt mắt, nhỏ gọn, đóng gói như kẹo, nhiều hương vị, giá rẻ…; giới thiệu sản phẩm và dùng thử ở các cửa hàng bán lẻ; Sử dụng giới trẻ, người nổi tiếng/có ảnh hưởng quảng cáo sản phẩm; Tận dụng độ tuổi trẻ của nhóm sử dụng mạng xã hội để quảng cáo và bán hàng như Facebook, Instagram, Tiktok… Bán hàng trên trang thương mại điện tử; Quảng cáo ở sự kiện thể thao; In quảng cáo trên các sản phẩm; thay đổi nhận diện thương hiệu để thu hút giới trẻ; che đậy bản chất thực có hại của thuốc lá nhằm đánh lừa người sử dụng.

Trong khi đó, thực tế người trẻ tuổi (14-30 tuổi) đã sử dụng thuốc lá điện tử thì có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường cao hơn 4 lần so với nhóm không dùng thuốc lá điện tử. Theo các nghiên cứu về xu hướng gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi trên thế giới cho thấy: Ở Mỹ từ năm 2011 đến 2018 số lượng sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên Mỹ đã tăng từ 1,5% lên mức 27,5%. Từ năm 2017 đến năm 2018 việc sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng 135% ở học sinh THPT.

Tại Italy: tăng từ 8,4% năm 2014 lên 17,5% năm 2018; Georgia: tăng từ 5,7% năm 2014 lên 13,2% năm 2017; Ru-ma-ni: tăng từ 6,7% năm 2013 lên 8,2% năm 2017.

Còn tại Việt Nam, năm 2015, tỷ lệ người đã từng sử dụng thuốc lá điện tử là 1,1% và 0,2% hiện đang sử dụng. Điều tra sức khoẻ học đường năm 2019 cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử độ tuổi 13-17 là 2.6% (sử dụng trong 30 ngày qua). Thực tế cho thấy sử dụng thuốc lá điện tử ở Việt Nam có xu hướng gia tăng ở các thành phố lớn, trong nhóm có mức sống khá và trong giới trẻ.

“Nghiên cứu trên thế giới cho thấy 70% người thử một điếu thuốc trở thành người hút thuốc hàng ngày do nicotine là chất gây nghiện có trong thuốc lá. Khi đã thử thì khả năng gây nghiện cao”, bà Lê Thị Thu nhấn mạnh.

Ngành công nghiệp thuốc lá đưa ra nhiều chiêu thức để nhắm tới giới trẻ (Ảnh minh họa)

ThS. Trần Thị Trang, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, theo quy định hiện hành của pháp luật, sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nóng…) không được phép sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh và sử dụng tại Việt Nam. Hiện nay các doanh nghiệp đang mong muốn đưa sản phẩm vào Việt Nam kinh doanh hợp pháp.

Ngành y tế đã có khuyến nghị gửi Chính Phủ, theo đó thuốc lá thế hệ mới độc hại như thuốc lá thông thường nên không cho phép thí điểm, kinh doanh, nhập khẩu.

“Thuốc lá điện tử đang nhắm đến đối tượng là giới trẻ và cả người chưa hút, người đang hút có xu hướng hút song song cả thuốc lá điện tử và thuốc lá truyền thống. Vì thế chúng ta cần bảo vệ giới trẻ”, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế nhấn mạnh.

Theo ThS. Trần Thị Trang, mặc dù hiện nay chưa có đầy đủ bằng chứng để khẳng định thuốc lá điện tử có hại hơn thuốc lá truyền thống nhưng tác hại của nó không hề thấp hơn. Ngoài ra còn có những tác hại mà thuốc lá truyền thống không có như: viêm đường hô hấp cấp, vấn đề cháy nổ…

Nếu chúng ta cũng cho phép kinh doanh thuốc lá điện tử như một số nước thì sau này chỉ 5 năm nữa, chúng ta lại lao vào cuộc chiến không có hồi kết. Chúng ta phải chống cả thuốc lá điện tử và thuốc lá truyền thống, trong khi nghiện các sản phẩm này là song song vì nghiện thuốc lá điện tử là không cai được. Như thế, chúng ta sẽ phải tăng thêm thuế, tăng thêm nguồn lực để thực hiện công cuộc chống thuốc lá điện tử trong thời gian tới.