Gia tăng thai phụ mắc đái tháo đường thai kỳ

Là người từng công tác lâu năm trong lĩnh vực sản khoa, GS-TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng thường trực Bộ Y tế cho biết: Đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, có đặc điểm tăng glucose huyết tương do khiếm khuyết về insulin, về tác động của insulin hoặc cả hai. Đái tháo đường thai kỳ là tình trạng liên quan đến tăng glucose huyết tương của mẹ và làm tăng nguy cơ các kết cục sản khoa bất lợi. Năm 2017 có khoảng 425 triệu người bị đái tháo đường trên thế giới ở độ tuổi từ 20 đến 79 tuổi, dự kiến đến năm 2045 có khoảng 630 triệu người bị đái tháo đường.

Theo khảo sát của các BV chuyên khoa sản trên toàn quốc, trong giai đoạn từ năm 2001 đến năm 2004, tỷ lệ phát hiện đái tháo đường thai kỳ vào khoảng 3%- 4%. Đến năm 2017, tỷ lệ này đã tăng lên mức 20% trên tổng số thai phụ được khám tại các BV/ cơ sở y tế chuyên khoa.

Nghiên cứu ở một số cơ sở y tế của Việt Nam cho thấy tỷ lệ phụ nữ mang thai mắc đái tháo đường thai kỳ ở TP HCM có xu hướng tăng dần trong những năm qua, từ 2,1% năm 1997 lên 4% năm 2008 và khoảng 20% trong năm 2017; trong khi Hà Nội là 5,7% vào năm 2004.

Bà mẹ mang thai được kiểm soát tốt đường huyết sẽ đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi. Ảnh minh họa

Đái tháo đường thai kỳ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của bà mẹ cũng như của thai nhi. Người mẹ có thể mắc các bệnh lý như tăng huyết áp, bệnh lý võng mạc, bệnh lý mạch vành và nhiễm trùng tiết niệu, tăng nguy cơ tiền sản giật- sản giật và nguy cơ bị đái tháo đường thực sự trong tương lai…Tăng huyết áp ở người mẹ sẽ đe đọa đến tính mạng cả người mẹ và thai nhi. Phần lớn các nghiên cứu chỉ ra rằng bất thường bẩm sinh tăng gấp 3 lần ở thai nhi có mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ trước đó mà không có kiểm soát tốt.

Mặc dù hiện nay có rất nhiều sách hướng dần về đái tháo đường thai kỳ, tuy nhiên còn tản mạn, thiếu đồng bộ và nhất quán, chưa tập trung vào thực hành cụ thể dẫn tới khó khăn cho nhân viên y tế. Trước thực trạng đó, Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em – Bộ Y tế đã biên soạn “Hướng dẫn quốc gia về dự phòng và kiểm soát đái tháo đường thai kỳ” nhằm nâng cao kiến thức cho cán bộ y tế về dự phòng, kiểm soát đái tháo đường thai kỳ cũng như sự thống nhất sử dụng trong toàn quốc. Đây là lần đầu tiên Bộ Y tế xây dựng, ban hành và xuất bản “Hướng dẫn quốc gia về dự phòng và kiểm soát đái tháo đường thai kỳ”.

Một số dấu hiệu điển hình của tiểu đường thai kỳ như: Luôn khát nước đến khô họng, dù thường xuyên uống nước nhưng thai phụ vẫn cảm thấy khát nước; buồn tiểu liên tục ngay cả khi không uống nhiều nước; mệt mỏi đến kiệt sức, cơn mệt mỏi xảy ra dồn dập. Nếu chế độ ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi và không có dấu hiệu bị ốm nhưng vẫn mệt, thở dốc sau mỗi bữa ăn, đó có thể là biểu hiện của tiểu đường thai kỳ; tưa lưỡi xuất hiện dày, liên tục là biểu hiện của việc cơ thể thừa đường. Khi mắc tiểu đường thai kỳ, lượng đường thừa trong cơ thể là nguồn nuôi dưỡng cho nấm candida sinh sôi, dẫn tới hình thành tưa…

Khi có một trong các biểu hiện trên, thai phụ cần thông báo cho bác sỹ trong mỗi lần đi khám để được làm các xét nghiệm cần thiết, phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời, tránh được những biến chứng đáng tiếc.