Doanh nghiệp kiến nghị cải thiện các điều kiện giải ngân gói vay trả lương cho NLĐ thuộc các ngành bị tổn thương do dịch bệnh

Thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao về tổng hợp tình hình, khó khăn, vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp tư nhân định kỳ hàng tháng và đề xuất sáng kiến, giải pháp cụ thể, đảm bảo căn cứ, khả thi nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng Tư vấn Cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) đã tổng hợp kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp trong tháng 6-2021.

Báo cáo tháng 6 được xây dựng căn cứ trên kết quả khảo sát nhanh ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội phạm vi cả nước về đề xuất với 3 nhóm chính sách: Chính sách hỗ trợ người lao động (NLĐ) bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19; Chính sách tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp giảm thiểu thiệt hại, khó khăn trong dịch; Chính sách thúc đẩy nhanh, hiệu quả chiến dịch tiêm vắc xin phòng Covid-19.

Về các chính sách hỗ trợ cụ thể liên quan đến NLĐ, hầu hết các doanh nghiệp, hiệp hội tham gia khảo sát đều đồng thuận đề xuất: NLĐ tại các doanh nghiệp mà bị mất việc hoặc không đủ ngày công đóng BHXH, BHYT... được giữ lại quyền khám, chữa bệnh theo giá trị của thẻ BHYT ít nhất tới hết năm 2021...

Qua nội dung, cách thức doanh nghiệp, hiệp hội trả lời khảo sát, Ban IV nhận thấy đang có sự sụt giảm kỳ vọng từ phía doanh nghiệp đối với các chính sách hỗ trợ thời gian qua. Kỳ vọng của doanh nghiệp hiện tập trung nhiều vào nhóm chính sách liên quan tới chiến dịch vắc xin phòng Covid 19. Lý do của việc này có thể lý giải là do cách thiết kế các quy định, thủ tục để truyền tải chính sách hoặc quá trình thực thi chính sách đang còn chưa sát với thực tiễn, chưa nhất quán với chủ trương lớn của Đảng - Chính phủ về hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người lao động trong bối cảnh dịch. Do đó, đối với các chính sách hỗ trợ tới đây, rất mong Chính phủ chỉ đạo các Bộ, địa phương chú trọng vào tính hiệu quả, thiết thực, để mỗi chính sách được ban hành đều có thể nhanh chóng phát huy giá trị. Song song với đó, cần tổ chức công tác giám sát, rút kinh nghiệm thường xuyên và chú trọng việc truyền thông chính sách để khâu thực thi luôn đảm bảo tính minh bạch, thuận tiện cho doanh nghiệp, người lao động.

Bên cạnh các kiến nghị về các chính sách hỗ trợ trước mắt, có tính chất ngắn hạn để tạm thời vượt qua khó khăn, doanh nghiệp/hiệp hội tiếp tục đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành chú trọng tổ chức các cuộc trao đổi, tham vấn với doanh nghiệp để cùng tìm ra các giải pháp có tính “dài hơi” hơn, nhằm phối hợp chặt chẽ tâm - trí - lực của hai khối công - tư để nhận diện các xu hướng phát triển trong bối cảnh đại dịch ở từng ngành, lĩnh vực, đánh giá các biện pháp cần thiết cả ở góc độ chính sách cũng như hành động chủ động của doanh nghiệp nhằm tận dụng tốt cơ hội do bối cảnh này mang lại đồng thời hạn chế các khó khăn đã, đang và sẽ phát sinh.

Về các chính sách hỗ trợ cụ thể liên quan đến NLĐ, hầu hết các doanh nghiệp, hiệp hội tham gia khảo sát đều đồng thuận đề xuất: NLĐ tại các doanh nghiệp mà bị mất việc hoặc không đủ ngày công đóng BHXH, BHYT... được giữ lại quyền khám, chữa bệnh theo giá trị của thẻ BHYT ít nhất tới hết năm 2021; Chính phủ phê duyệt sớm đề xuất của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về các chương trình hỗ trợ người LĐ, đồng thời xem xét trình Quốc hội sớm tại kỳ họp tháng 7 này 2 nhóm giải pháp hỗ trợ NLĐ thuộc thẩm quyền giải quyết của Quốc hội cũng từ đề xuất của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan nghiên cứu cải thiện ngay các điều kiện giải ngân gói vay trả lương cho NLĐ thuộc các ngành bị tổn thương do dịch bệnh; ưu tiên doanh nghiệp thuộc các ngành, lĩnh vực đang kêu gọi xã hội hóa, lĩnh vực bị “đóng băng” hoạt động trong dịch như du lịch, dịch vụ du lịch,... để được vay mà không cần điều kiện nào bởi do yêu cầu phòng chống dịch, hầu hết doanh nghiệp các ngành này đã phải đóng cửa hoạt động, hoàn toàn không có nguồn chi trả cho NLĐ.

Ngoài ra, liên quan đến công tác hỗ trợ cho NLĐ, vấn đề doanh nghiệp, hiệp hội còn mong đợi được giải quyết là: Chính phủ ưu tiên nguồn lực để hỗ trợ cho NLĐ bị cách ly về chi phí xét nghiệm và chi phí lương cơ bản trong những ngày không lao động được do yêu cầu cách ly.

Đề cập đến các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, phần lớn các doanh nghiệp, hiệp hội tham gia khảo sát đều đồng thuận đề xuất: Ngân hàng Nhà nước khẩn trương chỉ đạo các Ngân hàng thương mại (NHTM) xây dựng các gói vay ưu đãi để hỗ trợ doanh nghiệp trong năm 2021 vì hiện nay, mặc dù Thông tư 03/2021/TT-NHNN đã ban hành nhưng nhiều NHTM thông báo "đã cho vay vượt quy mô vốn ưu đãi cho doanh nghiệp ảnh hưởng bởi đại dịch Covid 19" nên dừng giải ngân, dẫn tới tăng trở lại các khoản lãi suất vay liên quan sản xuất, kinh doanh; Chính phủ tiếp tục xem xét các chính sách giúp miễn, giảm, giãn, hoãn các khoản đóng góp nghĩa vụ thuế, phí cho doanh nghiệp tới hết 2022 (như thuế đất/tiền thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, các khoản phí đặc thù từng ngành...); Chính phủ chỉ đạo các bộ chuyên ngành đánh giá kĩ để ban hành các chính sách kích cầu tiêu dùng trong một số ngành cụ thể (như chính sách giảm phí trước bạ 50% cho người mua ô tô từ tháng 7-2020 đến hết năm 2020 đã kích thích tiêu dùng trong nước đặc biệt hiệu quả); Chính phủ chỉ đạo các Bộ, địa phương không ban hành các chính sách mới hoặc áp dụng các chính sách từ nay tới hết năm 2022 mà làm tăng chi phí cho DN về thuế, phí, lệ phí, hoặc tăng ngân sách đầu tư mới các hạng mục nhằm đáp ứng các yêu cầu điều kiện kinh doanh, quy trình, thủ tục hành chính của nhà nước; Chính phủ chỉ đạo các Bộ, địa phương phối hợp xây dựng các quy trình “luồng xanh” (ưu tiên) cho hàng hóa xuất nhập khẩu để hỗ trợ tiết giảm tối đa chi phí, thời gian cho doanh nghiệp trong bối cảnh dịch.

Về chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy nhanh, hiệu quả chiến dịch tiêm vắc xin phòng Covid-19, các doanh nghiệp, hiệp hội tập trung đề xuất: Chính phủ cho rà soát việc triển khai đang còn rất khác nhau tại các ngành, các địa phương về chiến dịch mua và tiêm vắc xin cho người dân và người lao động tại các doanh nghiệp; minh bạch các tiêu chí xét đối tượng ưu tiên trong doanh nghiệp, công bố quy trình chuyên môn liên quan để người lao động và doanh nghiệp nắm bắt nhằm tổ chức tốt hơn hoạt động từ phía doanh nghiệp và phối hợp hiệu quả với Chính phủ và các chính quyền trong khâu thực thi; Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế và một số cơ quan, địa phương xây dựng những quy trình mẫu cho mô hình “hợp tác công - tư” trong việc tìm kiếm, đàm phán, mua và tổ chức tiêm vắc xin Covid 19 giữa các cơ quan nhà nước với doanh nghiệp và công bố công khai các quy trình mẫu này nhằm giúp doanh nghiệp hình dung và hoạch định tốt hơn các hoạt động của doanh nghiệp trong quá trình phòng, chống dịch.

Ngoài ra, doanh nghiệp, hiệp hội còn đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia khác về triển khai chiến lược tự xét nghiệm kháng nguyên Covid-19 tại nhà để có căn cứ tham mưu ban hành các chủ trương, hướng dẫn liên quan cho việc sử dụng các sản phẩm dạng “self-test”, nhằm giúp hạn chế sức người, sức của và khả năng lây lan khi tập trung đông người trong những chiến dịch xét nghiệm, truy vết tập trung hiện nay. Đồng thời, đây cũng là cách hiệu quả để chuẩn bị cho chiến dịch “sống chung với Covid 19” trong bối cảnh bình thường mới.