Đề xuất công chứng viên được hành nghề đến 70 tuổi và quy định trong Luật

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Thêm các quy định mới

Trình bày tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) gồm 10 chương, 79 điều, được xây dựng trên cơ sở giữ nguyên 9 điều, sửa đổi 61 điều, giảm bớt 11 điều và bổ sung 9 điều mới trong tổng số 81 điều của Luật Công chứng năm 2014.

Về công chứng viên, Dự thảo Luật quy định độ tuổi hành nghề của công chứng viên là đến 70 tuổi. Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất giảm thời gian công tác pháp luật để bổ nhiệm công chứng viên từ 5 năm xuống còn 3 năm; hồ sơ đề nghị bổ nhiệm công chứng viên giảm từ 7 loại giấy tờ xuống còn 3 loại, gồm: đơn đề nghị bổ nhiệm, giấy tờ chứng minh thời gian công tác pháp luật và giấy chứng nhận sức khỏe.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày tờ trình tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Quy định Giám đốc Sở Tư pháp bổ nhiệm Trưởng phòng công chứng thay vì giao cho Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bổ nhiệm như hiện nay, quy định Sở Tư pháp là cơ quan tiếp nhận hồ sơ đề nghị thành lập Văn phòng công chứng thay vì UBND cấp tỉnh như hiện nay để tăng cường phân cấp, phân quyền.

Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung cơ bản các quy định của Luật hiện hành về vấn đề này để đặt nền tảng cho việc triển khai công chứng điện tử.

Cụ thể, quy định cơ sở dữ liệu công chứng gồm 4 cơ sở dữ liệu thành phần; nguyên tắc xây dựng cơ sở dữ liệu công chứng, nguyên tắc kết nối, chia sẻ thông tin giữa cơ sở dữ liệu công chứng với các cơ sở dữ liệu có liên quan và việc quản lý, phân cấp quản lý cơ sở dữ liệu công chứng; quy định rõ hơn về yêu cầu đối với việc lưu trữ hồ sơ công chứng, điều chỉnh về thời hạn lưu trữ, quy định về việc chuyển đổi hồ sơ giấy thành dạng thông điệp dữ liệu; việc cấp bản sao văn bản công chứng đang được lưu trữ tại tổ chức hành nghề công chứng tạm ngừng hoạt động.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.

Thẩm tra nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Ngô Trung Thành nêu rõ, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Công chứng với các lý do đã nêu trong tờ trình của Chính phủ.

Về phạm vi công chứng điện tử, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với loại ý kiến thứ nhất về không giới hạn phạm vi công chứng điện tử mà giao Chính phủ quy định lộ trình cụ thể.

Về mô hình Văn phòng công chứng, Dự thảo Luật quy định Văn phòng công chứng hoạt động theo mô hình công ty hợp danh, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, việc không cho phép thành lập Văn phòng công chứng do một công chứng viên làm chủ theo mô hình doanh nghiệp tư nhân đã hạn chế quyền tự do lựa chọn hình thức tổ chức hành nghề đối với công chứng viên.

Hơn nữa, để góp phần thúc đẩy mạnh mẽ chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, những nơi mức độ giao dịch dân sự, kinh tế còn thấp, nhu cầu sử dụng dịch vụ công chứng của người dân chưa cao thì loại hình Văn phòng công chứng có quy mô nhỏ do một công chứng viên làm chủ là rất phù hợp.

Do đó, Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung vào Dự thảo Luật mô hình tổ chức hành nghề công chứng là doanh nghiệp tư nhân bên cạnh công ty hợp danh như Luật hiện hành.

Làm rõ hơn nội dung cấm

Cho ý kiến vào Dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, công chứng là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Luật Đầu tư, đồng thời đây là loại hình dịch vụ sự nghiệp công thiết yếu và cơ bản, nguyên tắc là Chính phủ chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về lĩnh vực này, Bộ Tư pháp là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ, còn địa phương thực hiện chức năng quản lý theo quy định của pháp luật.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Quy hoạch đã bỏ quy hoạch về sản phẩm dịch vụ, hàng hóa nên Chính phủ phải có chiến lược, định hướng phát triển trong từng giai đoạn, bộ quản lý phải ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện thì địa phương có căn cứ làm.

Các đại biểu tham dự phiên họp

“Trong này có nói tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện nhưng chưa rõ ai ban hành. Đây là trách nhiệm quản lý nhà nước của các bộ. Chính phủ ban hành chiến lược, định hướng chung. Bộ Tư pháp phải ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện thành lập văn phòng hành nghề công chứng. Bỏ quy hoạch không có nghĩa không có quản lý, mà quản lý bằng phương pháp khác” – Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói.

Dự thảo Luật cấm công chứng viên tiết lộ thông tin về nội dung công chứng, trừ trường hợp được người yêu cầu công chứng đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác. Băn khoăn về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, chưa phù hợp với Bộ luật Dân sự. “Thông tin trên văn bản công chứng liên quan nhiều bên, mà Bộ luật Dân sự có nguyên tắc bí mật riêng tư không được xâm phạm. Giờ người yêu cầu công chứng đồng ý là tiết lộ thì quyền của người liên quan thế nào?” – Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đặt vấn đề.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp

Cũng băn khoăn về nội dung cấm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị làm rõ hơn để tránh khi tổ chức triển khai thực hiện có sự hiểu không thống nhất. Cụ thể như cấm công chứng viên quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng về công chứng viên và tổ chức mình hay cấm tham gia quản lý doanh nghiệp ngoài tổ chức hành nghề công chứng; thực hiện hoạt động môi giới, đại lý; tham gia chia lợi nhuận trong giao dịch mà mình nhận công chứng...

Cho rằng quy định về công chứng điện tử, liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hộ tịch, đất đai, thi hành án dân sự... là tích cực, song Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường lưu ý việc công chứng viên có quyền khai thác, truy xuất thông tin nhưng dự thảo chưa quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ tương ứng của công chứng viên trong bảo vệ tài khoản, bảo mật thông tin cũng như việc giải quyết hậu quả liên quan.

Liên quan đến quy định độ tuổi hành nghề của công chứng viên, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn còn những ý kiến khác nhau về vấn đề này. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nie Thanh Hà cho rằng, đối chiếu với Bộ luật Lao động và một số luật chuyên ngành thì nên sửa lại theo hướng không quá 65 tuổi để đảm bảo sức khoẻ.

Trong khi đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị đánh giá kỹ lưỡng để giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng viên. Dẫn số liệu từ Bộ Y tế cho thấy tuổi thọ trung bình của người Việt Nam tăng lên gần 74 tuổi, nhiều người 70 tuổi còn minh mẫn, đảm bảo sức khoẻ, bà cho rằng nếu quy định cứng “không quá 70 tuổi” có thể gây lãng phí nguồn lực xã hội, nên cần có quy định khả thi hơn.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo và thẩm tra tiếp tục rà soát đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật cũng như giữa các quy định trong Dự Luật này; tiếp thu, nghiên cứu các ý kiến để thẩm tra chính thức, gửi tài liệu tới đại biểu Quốc hội trước Kỳ họp thứ 7 theo đúng thời gian quy định.

	Tổ chức Hội nghị lấy ý kiến đối với Dự án Luật Công chứng sửa đổi
	Những thủ tục và chi phí khi công chứng sổ đỏ cần lưu ý
	Phân biệt công chứng và chứng thực