Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng để ngăn “tín dụng đen”

Hội thảo "Phát triển lành mạnh tín dụng tiêu dùng, đẩy lùi tín dụng đen" diễn ra tại Hà Nội ngày 18/7 Ảnh: Phạm Hùng

Tín dụng tiêu dùng còn nhiều thách thức

Theo thông tin tại Hội thảo "Phát triển lành mạnh tín dụng tiêu dùng, đẩy lùi tín dụng đen" diễn ra vừa qua, quy mô của thị trường tín dụng tiêu dùng toàn cầu đã tăng trưởng mạnh, đạt khoảng 11 nghìn tỷ đô la năm 2023 và tiếp tục duy trì xu hướng tăng, dự kiến đạt 15 nghìn tỷ đô la trong 5 năm tới. Tại Việt Nam, hoạt động tín dụng tiêu dùng những năm qua đã có bước phát triển mạnh cả về quy mô dư nợ, số lượng tổ chức tín dụng (TCTD) tham gia và mức độ đa dạng về sản phẩm, dịch vụ.

Đến nay, tổng dư nợ cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng tại Việt Nam đã đạt khoảng 2,8 triệu tỷ đồng, tương đương 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế, trở thành một phần quan trọng trong cơ cấu tín dụng của hệ thống các TCTD. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng tội phạm lợi dụng mạng xã hội, tổ chức các nhóm truyền bá cách thức không trả nợ, cùng với sự xuất hiện của các công ty lừa đảo đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động tín dụng tiêu dùng và sự phát triển ổn định của thị trường này.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Mai Thị Trang, nhu cầu vay vốn tiêu dùng cấp bách thường khó chứng minh mục đích sử dụng vốn và khả năng trả nợ. Khách hàng của các công ty tài chính thường là người lao động có thu nhập thấp hoặc trung bình, không có tài sản thế chấp và chưa có lịch sử tín dụng, dẫn đến rủi ro tín dụng cao và lãi suất cho vay cao hơn. Điều này tiềm ẩn nguy cơ nợ xấu và làm khó khăn cho các tổ chức tín dụng trong việc thu hồi nợ.

Bên cạnh đó, một bộ phận người dân, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa, chưa tiếp cận đầy đủ thông tin, vẫn tìm đến các đối tượng cho vay nặng lãi, “tín dụng đen” thông qua hình thức biến tướng của các tổ chức tài chính tiêu dùng không được cấp phép. Điều này dẫn đến nhiều tranh chấp và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của các công ty tiêu dùng và tổ chức tín dụng. Ngoài ra, xuất hiện tình trạng tội phạm mạng lợi dụng môi trường mạng xã hội, tổ chức nhiều hội nhóm kín, đăng tải các bài viết, video lôi kéo, hướng dẫn cách “bùng nợ” khi vay qua ứng dụng của các ngân hàng, công ty tài chính khiến không ít khoản vay bị chuyển nhóm nợ xấu, nợ khó đòi...

Số hóa tín dụng tiêu dùng

Để khai thác được tiềm năng của thị trường tín dụng tiêu dùng tại Việt Nam và giải quyết những tồn tại, thách thức, tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia đã đề xuất một số giải pháp như: tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, cho vay tiêu dùng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tăng cường công tác quản lý, thanh tra, giám sát hoạt động cho vay tiêu dùng, cho vay phục vụ đời sống của các TCTD, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng là giải pháp quan trọng góp phần hạn chế việc tiếp cận vốn từ những kênh không chính thức Ảnh: Phạm Hùng

Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách về chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng, hướng dẫn việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hoạt động tín dụng tiêu dùng, tạo điều kiện để tổ chức tín dụng đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ, bám sát với nhu cầu thị trường, đồng thời có thể phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm ứng dụng công nghệ cao.

Tăng cường sự phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước, cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền các cơ chế, chính sách tín dụng ngân hàng đến mọi tầng lớp Nhân dân, giúp hiểu đúng về các kênh cung cấp tín dụng chính thức cũng như thấy được các hệ lụy, hậu quả của “tín dụng đen”. Bản thân các tổ chức tín dụng cần rà soát, đổi mới phương thức cung cấp thông tin, cách thức tiếp cận khách hàng vay để người dân hiểu đúng, đầy đủ về các sản phẩm, dịch vụ…

	“Trót” vay tín dụng đen với lãi suất cao: phải làm thế nào?
	Khi bị hại trở thành bị cáo vì thiếu hiểu biết pháp luật