Cú đảo chiều của lãi suất ngân hàng dịp cuối năm

Có thể thấy, liên tiếp những phiên giao dịch cuối tuần qua đến đầu tuần này, lãi suất tiền gửi VND có xu hướng giảm nhanh và sâu. Cũng như trong cân đối thanh khoản hệ thống, trạng thái tự cân đối hoàn toàn đã được thiết lập lại. Cụ thể, đến phiên ngày 24-12, lãi suất chào bình quân VND tiếp tục giảm 0,04 - 0,26 điểm phần trăm ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống so với phiên đầu tuần; trong đó, lãi suất qua đêm đã rơi hẳn xuống dưới mốc 2%/năm, còn 1,88%; các kỳ hạn 1 tuần còn 2,38%, 2 tuần ở 3,08% và 1 tháng là 3,68%/năm. Như vậy, riêng ở lãi suất qua đêm, lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng đã về sát lãi suất qua đêm USD trên cùng thị trường.

Ảnh minh họa

Với diễn biến vừa qua, lãi suất VND trên thị trường này đã đảo ngược hoàn toàn so với diễn biến tăng nóng trong tháng 11, khi liên tiếp vượt mốc 4% ở các kỳ hạn qua đêm và 1 tuần, cao điểm lên tới khoảng 5%/năm. Liên quan đợt biến động này được nhìn đến xáo trộn tiền gửi Kho bạc Nhà nước. Đáng chú ý, khi mà thị trường đang bước vào những ngày cuối cùng của năm, quãng nhu cầu vốn cân đối thanh khoản và lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thường tăng cao, thì hiện nay lãi suất các kỳ hạn so với cùng kỳ năm ngoái chưa bằng phần nửa. Cụ thể, cùng thời điểm này năm 2018, lãi suất VND trên liên ngân hàng ở mức tới 4,6-5%/năm tùy kỳ hạn.

Cùng với lãi suất, trạng thái cân đối thanh khoản hệ thống các tổ chức tín dụng hiện cũng đã gần như cân đối hoàn toàn so với quãng cấp tập mượn vốn qua cầm cố trên thị trường mở (OMO) cuối tháng 11 vừa qua. Tính đến ngày 24-12, với 9.162 tỷ đồng đáo hạn trên kênh cầm cố OMO, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hút ròng 9.162 tỷ đồng từ thị trường, và khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố xuống chỉ còn ở mức 3.720 tỷ đồng thay vì phải hỗ trợ tới 72.000 tỷ đồng đợt biến động cuối tháng 11 đầu tháng 12 vừa qua. Như vậy, một mặt lãi suất VND liên ngân hàng giảm rất sâu so với cùng kỳ năm ngoái, mặt khác thanh khoản hệ thống đã trở lại tự cân đối, trong khi tầm này năm ngoài Ngân hàng Nhà nước phải hỗ trợ tới 50.303 tỷ đồng (theo số dư ngày 24-12-2018).

Lý giải điều này, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng GĐ NH TMCP Phương Đông (OCB), thừa nhận năm nay khác các năm trước là thanh khoản của hệ thống khá dồi dào. Ngay cả thời điểm Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh lãi suất điều hành giảm và trần lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng từ 5,5%/năm xuống 5%/năm, thanh khoản vẫn dồi dào. Thừa nhận nhu cầu vốn của doanh nghiệp, người dân tăng lên vào cuối năm nhưng theo ông Tùng, sự tăng lên này chưa tác động nhiều đến thanh khoản của thị trường. Lãi suất huy động của NH giảm thì khách hàng không được vui nhưng gửi tiền vẫn là kênh quan trọng so với các kênh khác tại thời điểm này. Quan trọng hơn, khi thanh khoản dồi dào một cách bền vững thì sự thay đổi có tính chất thời vụ sẽ không ảnh hưởng nhiều.

Về phần mình, đại diện NHNN cũng cho biết hoạt động trên thị trường tiền tệ cuối năm sôi động hơn nhưng hiện nay hệ thống thanh khoản của các NH khá tốt. Tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng hiện nay chậm hơn so với huy động, cụ thể tăng trưởng huy động trên 12% trong khi dư nợ khoảng 11%. Tín dụng tăng đều đặn, không có gì đột biến nên lãi suất trên thị trường nói chung và lãi suất từ nay đến cuối năm cơ bản sẽ ổn định. Tuy nhiên năm nay Tết dương lịch và âm lịch khá sát nhau nên trường hợp nhu cầu vốn, thanh khoản thị trường tăng lên thì NHNN cũng đã có những biện pháp để hỗ trợ thị trường khi cần thiết.