Chủ động đảm bảo an toàn lớp học trực tuyến trước sự tấn công của thông tin xấu, độc

Liên tiếp trong 5 ngày, từ 8 đến 12-4-2020, nền tảng học - thi trực tuyến 789.vn đã bị tấn công từ chối dịch vụ (DDoS) với các IP tổ chức tấn công được xác định phần lớn từ nước ngoài và một số điểm phát động tại Việt Nam.

Ông Hoàng Trung, GĐ Công nghệ (CTO) của 789.vn và của Tập đoàn mẹ EQuest Education cho biết: “Với những sự cố như vừa rồi hệ thống của 789 đã nhanh chóng xây dựng các cơ chế cân bằng tải tốt hơn và đảm bảo với lượng học sinh phổ thông toàn quốc cùng tham gia học tập và kiểm tra một cách ổn định”. Ngay sau khi sự việc diễn ra, 789.vn đã có thông báo đến các trường, có những trường đã phải dời lịch kiểm tra trực tuyến toàn trường. Đây là sự việc đáng tiếc, làm ảnh hưởng đến 200.000 học sinh đang theo học, 40.000 giáo viên đang sử dụng nền tảng học - thi trực tuyến 789.vn.

Để việc học trực tuyến nghiêm túc, hiệu quả, vấn đề đảm bảo an ninh, an toàn lớp học cũng phải được hết sức chú ý. Ảnh: Vân Hà

Với hạ tầng thông tin được nâng cấp, các lớp học trực tuyến được tổ chức đều đặn hơn. Hiện nay, đa số các lớp học trực tuyến được thự hiện tên ứng dụng Zoom – một sản phẩm ra mắt được 9 năm nhưng đến khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát, nền tảng này mới trở thành công cụ giao tiếp phổ biến với hàng triệu người trên toàn cầu. Tuy nhiên, ứng dụng này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ dễ bị tấn công. Thông tin do các chuyên gia an ninh mạng quốc tế đưa ra và được tờ The Hacckenews đăng tải, tin tặc có thể chiếm quyền kiểm soát webcam nếu người dùng đăng nhập Zoom trên máy tính Mac. Ngay cả khi đã gỡ cài đặt thì kẻ tấn công vẫn lén lút kích hoạt được. Lỗ hổng này có thể làm lộ dữ liệu của hơn 750.000 Cty trên thế giới đang sử dụng ứng dụng Zoom trong công việc hàng ngày, đặc biệt trong thời điểm này, số tài khoản làm việc từ xa ngày càng nhiều hơn. Khi dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, các buổi học thông qua ứng dụng này càng được sử dụng nhiều, sẽ càng có nguy cơ bị tấn công cao.

Tại Singapore, các cơ quan chức năng đã yêu cầu tạm dùng ứng dụng Zoom trong các lớp học trực tuyến do đã xảy ra việc có thông tin xấu, độc xuất hiện ở các lớp học.

Trong quá trình tổ chức dạy học qua internet có xảy ra hiện tượng bị kẻ xấu xâm nhập vào địa chỉ lớp học/phòng học trực tuyến, đăng tải nội dung xấu, độc, phản cảm, phản giáo dục... có dấu hiệu lạm dụng, quấy rối và bắt nạt trẻ em, học sinh, sinh viên trên mạng, không đảm bảo an toàn và đã gây tâm lý hoang mang cho người học, người dạy; ảnh hưởng đến chất lượng dạy học qua internet. Để khắc phục tình trạng trên, Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT; các ĐH, học viện, trường ĐH, trường CĐ sư phạm, trung cấp sư phạm (cơ sở đào tạo) cần tổ chức tuyên truyền, tập huấn phổ biến kiến thức, kĩ năng sử dụng internet, mạng xã hội đảm bảo an toàn, an ninh mạng khi tham gia hoạt động dạy - học qua internet; kỹ năng phòng, tránh các nguy cơ, tình huống, tác hại có thể xảy ra đối với thầy cô giáo, học sinh, sinh viên và cha mẹ học sinh, sinh viên trong dạy học qua internet.

Đồng thời, giới thiệu, phổ biến cho giáo viên những giải pháp, phần mềm quản lý, tổ chức dạy học qua internet tin cậy, có uy tín; khuyến khích sử dụng phần mềm có bản quyền, những phần mềm do Bộ GD&ĐT và Bộ Thông tin và Truyền thông giới thiệu sử dụng miễn phí trong mùa dịch Covid-19.

Thực tế là trước nguy cơ về các mã độc, những thông tin độc có thể tấn công các lớp học trực tuyến, các giáo viên và các nhà trường đang tăng cường các biện pháp bảo mật. Cô Nguyễn Thị Hương, giáo viên trường Tiểu học Lê Quý Đôn, Hà Đông cho biết: Với phầm mềm Zoom miễn phí, khoảng 40 phút cả lớp sẽ bị “đẩy ra” khỏi lớp học chung một lần, mỗi lần chờ các em học sinh vào lại rất mất thời gian và giáo viên khó kiểm soát các em không phải của lớp học. Vì thế, cô cùng các bậc phụ huynh thống nhất cài đặt Zoom có bản quyền, phải trả chi phí hàng tháng, nhưng phần mềm này cho phép giáo viên tạo 1 phòng chờ, ít phút trước giờ học, cô chuẩn bị phòng chờ, yêu cầu học sinh để họ tên đầy đủ mới được duyệt vào.

Sau đó, cô khóa micro và tính năng chia sẻ màn hình của thành viên. Để lớp học trực tuyến an toàn và hiệu quả, các giáo viên có quy định riêng khi tham gia lớp học, mà yêu cầu đầu tiên là học sinh phải đăng nhập đúng họ tên đầy đủ để dễ kiểm soát. Chính bản thân các bậc phụ huynh cũng phải dành thời gian giám sát các lớp học trực tuyến của con – nhất là với học sinh nhỏ tuổi để có sự phòng ngừa, phát hiện thông tin độc hại.

Thực tế là giải pháp tập huấn bảo mật cho giáo viên hết sức cần thiết, nhưng các thiết chế an ninh mạng cũng cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa. Trong buổi lễ ký kết hợp tác hỗ trợ giữa Bộ GD&ĐT và Bộ Thông tin và Truyền thông mới đây, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: Nếu chỉ riêng ngành Giáo dục thì dù cố gắng đến mấy cũng sẽ khó thực hiện bởi hạn chế về điều kiện tài chính, hạ tầng… Do vậy, sự đồng hành, hỗ trợ của ngành Thông tin và Truyền thông là vô cùng quan trọng, thiết thực, đặc biệt ở thời điểm này.

Ông Bùi Văn Linh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT cho biết: Bộ cũng sẽ sớm có văn bản gửi Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị kiểm tra, xác minh về những thông tin xấu, quấy rối các lớp học. Trước đó, Bộ cũng phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông cung cấp ứng dụng miễn phí để dạy học trực tuyến trong thời gian học sinh nghỉ học tới 63 tỉnh và 250 trường ĐH. Những ứng dụng này có tính bảo mật cao, được đảm bảo an ninh, an toàn cho học sinh, sinh viên.