Cảnh giác với chiêu lừa đảo “hoạt động từ thiện” trên mạng xã hội

Người dân cần cảnh giác trước các hành vi lừa đảo mạo danh các tổ chức kêu gọi hỗ trợ từ thiện Ảnh: Chụp màn hình

Hàng loạt tin giả mạo danh

Cơn bão số 3 đã gây ra những thiệt hại to lớn cả người và tài sản. Cùng với đó, mưa lũ sau bão cũng đã gây ra nhiều tổn thất nghiêm trọng trên nhiều địa phương. Trong khi các cơ quan chức năng và cả hệ thống chính trị, đoàn thể cùng người dân cả nước đang chia lửa, xắn tay vào khắc phục những hậu quả của cơn bão số 3 thì trên mạng xã hội, rất nhiều tin giả, tin thất thiệt, lừa đảo có nội dung liên quan hậu quả của bão số 3 lại bùng lên.

Ngày 11/9, trên mạng xã hội xuất hiện trang fanpage giả mạo UBMTTQ huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ để lừa đảo, bằng cách kêu gọi quyên góp, ủng hộ cho các gia đình bị ảnh hưởng bởi sự cố sập cầu Phong Châu. Các đối tượng lừa đảo sử dụng hình ảnh, thông tin giống các trang chính thống để kêu gọi những người hảo tâm quyên góp, chuyển tiền vào tài khoản cá nhân để chiếm đoạt.

Ông Nguyễn Mạnh Toàn - Chủ tịch UBMTTQ huyện Lâm Thao khẳng định thông tin kêu gọi ủng hộ những người bị ảnh hưởng bởi sự cố sập cầu Phong Châu trên fanpage là không chính xác. Người dân cần cảnh giác, không chuyển tiền vào số tài khoản cá nhân trên trang fanpage giả mạo. Ngay sau khi phát hiện Fanpage giả mạo, UBMTTQ huyện Lâm Thao đã phối hợp với CQCA để xác minh làm rõ đối tượng giả mạo.

Trước đó, trang facebook của Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Ninh cũng đăng cảnh báo về tình trạng fanpage lừa đảo, mạo danh để kêu gọi ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi bão số 3. Các đối tượng lừa đảo sử dụng hình ảnh, thông tin tương tự như các trang chính thống để kêu gọi những người có lòng tốt chuyển tiền vào tài khoản cá nhân, nhằm chiếm đoạt tài sản.

Không chỉ tạo fanpage giả để kêu gọi từ thiện, mạng xã hội những ngày qua còn lan truyền nhiều tin giả về việc người dân vùng bão lũ, mất điện, không có mạng có thể nhập cú pháp gửi 191 để được dùng Internet miễn phí của Viettel. Cụ thể, thông tin cho rằng khi không có wifi, người dân có thể nhập tất cả các cú pháp sau để có mạng, như 3ST4G gửi 191, 4G gửi 191, 5GBKM gửi 191, 5GKM gửi 191, ZP15 gửi 191, ST15 gửi 191, ST15N_4G gửi 191; tất cả đều miễn phí của Viettel. Đại diện nhà mạng Viettel khẳng định, các cú pháp trên đều là tin giả và khuyến cáo người dân không nên làm theo các cú pháp tin nhắn này.

Đặc biệt, trong những ngày gần đây, một số người dùng mạng xã hội cũng phản ánh tình trạng bị lừa đảo tiền từ thiện đóng góp cho đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Cụ thể người này đã chuyển số tiền lên cả trăm triệu đồng cho một người mua 2.000 chiếc áo phao để chuyển lên Tuyên Quang. Tuy nhiên sau khi chuyển tiền, người kia đã biến mất "không dấu vết”.

Các chuyên gia cũng nêu ra một số trường hợp lừa đảo mới trong những ngày gần đây, một số kẻ xấu sẽ đăng tải các bài viết trên mạng xã hội kèm theo những hình ảnh rất đáng thương được tạo ra bằng AI. Sau đó, kẻ xấu sẽ lợi dụng lòng thương để lừa người dùng chuyển tiền từ thiện. Một phương thức khác là đối tượng đăng tải, chia sẻ bài viết cùng nội dung về một hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn, bệnh tật... nhưng tên người thân (chủ tài khoản ngân hàng) đứng ra nhận tiền ủng hộ lại khác nhau. Với thủ đoạn này, không ít người bị đối tượng lừa đảo lợi dụng lòng hảo tâm để trục lợi.

Tỉnh táo, chọn lọc khi tiếp cận thông tin

Trang fanpage giả mạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Lâm Thao kêu gọi ủng hộ cho các gia đình bị ảnh hưởng bởi sự cố sập cầu Phong Châu Ảnh: Chụp màn hình

Theo các chuyên gia, người dùng nên cẩn trọng khi tiếp nhận thông tin trên mạng xã hội, tránh chuyển tiền từ thiện nhầm. Đặc biệt trong tình hình bão lũ phức tạp, người dân cũng không nên làm theo các hướng dẫn chưa được kiểm chứng trên internet đồng thời chủ động cập nhật tin tức từ các kênh chính thống hoặc tổng đài hỗ trợ khi cần.

Chuyên gia bảo mật Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật Công ty cổ phần Công nghệ An ninh mạng Quốc gia (NCS), Trưởng ban Nghiên cứu công nghệ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho biết, lợi dụng các thảm hoạ, thiên tai để lừa đảo là tình trạng khá phổ biến trên thế giới.

Chuyên gia Vũ Ngọc Sơn cảnh báo người dân cần cảnh giác với các thủ đoạn mới này của các đối tượng lừa đảo. Khi nhận được thông tin trên mạng kêu gọi tài trợ hay bán hàng phục vụ chống bão lũ, cần phải kiểm chứng nội dung kỹ càng. Cần theo dõi trên các phương tiện truyền thông chính thống để biết các tổ chức chính thống, các địa chỉ tin cậy tiếp nhận tiền, hàng hoá ủng hộ người dân các địa phương chịu hậu quả nặng nề của bão. Trong trường hợp người dùng không nắm rõ thông tin thì có thể tham khảo thêm ý kiến của người thân trong gia đình hoặc cơ quan.

Nhìn từ góc độ pháp lý, luật sư Đinh Thị Nguyên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại Đông Á, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, khoản 1 Điều 32, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình như sau: việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Do đó, khi sử dụng thông tin, hình ảnh cá nhân của người khác với mục đích giúp đỡ thì người sử dụng những thông tin, hình ảnh cá nhân đó phải được sự đồng ý của người được giúp đỡ. Ngoài ra, hành vi sử dụng thông tin, hình ảnh của người khác để kêu gọi giúp đỡ trên mạng xã hội với mục đích lừa đảo còn bị xử lý hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Theo Điều 174, Bộ luật Hình sự năm 2015, tội danh này có khung hình phạt từ 3 năm đến tù chung thân, nhưng nếu lợi dụng kêu gọi từ thiện để phạm tội sẽ tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Để không bị lợi dụng lừa đảo tiền từ thiện, cơ quan chức năng khuyến cáo người dân nêu cao tinh thần cảnh giác, không gửi tiền quyên góp, ủng hộ đồng bào bị thiệt hại vào các tài khoản không rõ nguồn gốc. Người dân, cơ quan tổ chức cần đẩy mạnh việc chia sẻ thông tin cảnh báo rộng rãi để mọi người cùng nêu cao tinh thần cảnh giác. Việc phát hiện và báo cáo các trang mạo danh, lừa đảo cũng là một cách để góp phần bảo vệ cộng đồng.

	Luật sư phân tích hành vi mạo danh để lừa đảo chiếm đoạt tài sản
	Cảnh báo tội phạm lừa đảo cài đặt phần mềm làm căn cước công dân online
	Lý do cụ bà 76 tuổi ở Long Biên bỗng nhiên mất hơn 200 triệu đồng