Cần làm rõ những ai là người đã nhận quà?

Phan Quốc Việt (bìa trái, ảnh trên) và các bị can thuộc Cty Việt Á

Hành vi “đưa hối lộ”, “nhận hối lộ”

Mới đây, thông tin về kết quả điều tra liên quan đến Cty Việt Á, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết, theo lời khai Phan Quốc Việt: Việt đã “bắt tay” với các đối tác nâng khống giá kit xét nghiệm lên khoảng 45%, số tiền Việt Á thu về trong vụ này là trên 500 tỷ đồng; số tiền “hoa hồng” cho các “đối tác” gần 800 tỷ đồng. Đến nay, trong số 19 bị can bị khởi tố, CQĐT đã khởi tố Phạm Duy Tuyến - Giám đốc CDC Hải Dương tội nhận hối lộ số tiền 27 tỷ đồng.

CQĐT đã tiến hành kê biên 28 bất động sản, phong tỏa tài khoản hơn 320 tỉ đồng, 100.000 USD và tạm giữ số tiền hơn 4,8 tỉ đồng do một số đối tượng có liên quan tự nguyện giao nộp. “Vụ việc đang được Bộ Công an khẩn trương điều tra, làm rõ sai phạm các cá nhân, đơn vị liên quan để làm rõ bản chất của vụ án cũng như đảm bảo triệt để thu hồi tài sản cho nhà nước”, trung tướng Tô Ân Xô cho biết.

Theo dõi vụ việc qua truyền thông, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, việc Cty Việt Á “lại quả” đến 800 tỷ đồng cho các “đối tác” là chuyện “động trời”, dưới góc độ pháp lý có thể gọi đây là hành vi "đưa hối lộ", "nhận hối lộ", ít nhất cũng là "nhận quà trái quy định" pháp luật. Bởi nếu "quà tặng" là vài tỷ đồng đến vài chục tỷ đồng, trị giá cả một gia tài chỉ có thể là "ăn chia", "chung chi", gian lận chứ không thể có chuyện "người dưng" mà tặng cho nhau như vậy. Doanh nghiệp “tặng quà” số tiền đó lại để ngoài sổ sách, không hạch toán, không kê khai đó là căn cứ xác định của gian, xác định nguồn gốc và động cơ sai phạm, vi phạm pháp luật.

Hơn nữa số tiền 800 tỷ so với vốn điều lệ của doanh nghiệp này là lớn hơn gấp rất nhiều lần, doanh nghiệp không thể mang toàn bộ vốn điều lệ (gia tài) của mình làm “quà tặng” như vậy. Nếu là đấu thầu, mua bán công khai, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật lấy tiền đâu ra một số tiền khổng lồ như vậy để làm quà tặng, bôi trơn, chung chi?

Điều 25 Nghị định 59/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng nêu rõ, cán bộ, công chức, viên chức không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình. Trường hợp không từ chối được phải báo cáo Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị mình hoặc Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp trên trực tiếp và nộp lại quà tặng để xử lý theo quy định trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quà tặng.

Do đó, đối với những cán bộ, công chức, viên chức nhận quà trái quy định là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý kỷ luật, thậm chí nếu nếu nhận quà để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa, vi phạm đến mức chịu trách nhiệm hình sự sẽ bị xem xét xử lý “Tội nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354 BLHS năm 2015, với chế tài cao nhất của tội danh này là tù chung thân hoặc tử hình nếu của hối lộ từ 1 tỷ đồng trở lên.

Kit test Covid-19 của Cty Việt Á được xác định bán với giá 470.000đồng/kit

Làm rõ số tiền gần 800 tỷ đồng từ đâu mà có

Luật sư Nguyễn Hồng Thái cho rằng, trong vụ việc nêu trên CQĐT sẽ làm rõ những ai là người đã nhận quà? quà đó là tiền hay dạng vật chất khác? việc chuyển quà đó được thực hiện như thế nào?... Số tiền dùng để “lại quả” đó có phải là do phạm tội mà có, có phải thu nhập bất chính hay không? Đồng thời làm rõ những tác động của việc “tặng quà” đó mang lại đối với người tặng quà?

Những thỏa thuận trực tiếp hoặc thỏa thuận ngầm giữa người chi “hoa hồng” và người nhận quà như thế nào để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật. Hoặc sau khi nhận quà, người nhận quà có thực hiện công việc gì vì lợi ích của người đưa "quà" hay không. Việc đưa quà có thể trực tiếp hoặc qua trung gian đều có thể là hành vi đưa hối lộ. Người nhận quà có thể là nhận trực tiếp hoặc nhận qua trung gian thì đều có thể là hành vi nhận hối lộ.

CQĐT cũng sẽ làm rõ số tiền 800 tỷ đồng này là tiền từ đâu mà có, trước khi chuyển giao số tiền này cho các quan chức, có việc thỏa thuận giữa lãnh đạo, cán bộ Cty Việt Á với các cán bộ, lãnh đạo đã mua kit test xét nghiệm hay không? Làm rõ các hợp đồng mua bán, các thủ tục đấu thầu, chỉ định thầu với Việt Á có phù hợp quy định pháp luật hay không?

Luật sư cho rằng, nếu là hoạt động đấu thầu hoặc chỉ đậu thật định thầu công khai, minh bạch, đúng pháp luật, nhà nước sẽ không bị mua đắt, doanh nghiệp cũng không thể hưởng lợi số tiền khổng lồ để ăn chia với quan chức. Hành vi móc ngoặc giữa doanh nghiệp và quan chức là vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và có hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ. Tất cả những hành vi này cần phải xử lý nghiêm minh bằng chế tài hình sự nghiêm khắc.