Bài 1: Tác động lớn đến chỉ số giá tiêu dùng

Giá xăng dầu tăng không chỉ tác động làm tăng giá thành sản phẩm hàng hoá và dịch vụ, mà còn trực tiếp làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI), ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của người dân. Ảnh: Báo VOV

Giá xăng dầu liên tiếp tăng

Hôm 24-2, sau cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, giá dầu thô đã nhanh chóng thiết lập mức giá kỷ lục kể từ năm 2014, lên trên 102 USD/thùng. Giá dầu Brent có thời điểm chạm mốc 105 USD/thùng.

Theo các chuyên gia tài chính, thị trường xăng dầu thế giới “lên cơn sốt” đã tác động trực tiếp tới giá bán lẻ xăng dầu trong nước.

Tại thị trường Việt Nam, sau kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 21-2, giá xăng RON 95 đã hơn 26.000 đồng/lít, vượt đỉnh lịch sử vào năm 2014 và xác lập kỷ lục mới khiến thị trường xăng dầu chưa thể hạ nhiệt.

Sáng 27-2, giá xăng dầu trên thị trường không cao hơn mức giá: Xăng E5RON92: không cao hơn 25.530 đồng/lít. Xăng RON 95 không cao hơn 26.280 đồng/lít. Dầu diesel không cao hơn 20.800 đồng/lít. Dầu hỏa không cao hơn 19.500 đồng/lít. Dầu mazut không cao hơn 17.930 đồng/kg.

Chuyên gia tài chính TS. Nguyễn Trí Hiếu nhận định, giá dầu có thể đạt tới 150 USD/thùng khi xung đột Nga - Ukraine leo thang. Giá xăng dầu thành phẩm Việt Nam khả năng sẽ tiếp tục tăng cao trong thời gian tới.

Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, đà tăng của giá xăng dầu trong nước sẽ chưa thể dừng lại. Giá xăng dầu tăng sẽ ảnh hưởng đến giá cả tất cả hàng hóa, dịch vụ trong mọi ngành, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn phức tạp, người dân sẽ rất khó khăn.

Theo TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, giá xăng dầu tăng không chỉ tác động làm tăng giá thành sản phẩm hàng hoá và dịch vụ, mà còn trực tiếp làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI), ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của người dân.

Bên cạnh đó, chi tiêu cho xăng dầu chiếm 1,5% trong tổng tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình. Khi giá xăng dầu tăng cao, hộ gia đình sẽ cơ cấu lại và cắt giảm một phần chi tiêu, điều này làm giảm tổng cầu của nền kinh tế.

Tác động lớn đến chỉ số giá tiêu dùng

Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 kéo dài và giá xăng tăng gần đây kéo theo giá thực phẩm ở TP lớn như Hà Nội cũng tăng phi mã.

Giá xăng liên tục tăng mạnh khiến giá dịch vụ, hàng thiết yếu tăng "vùn vụt". Cụ thể, các ứng dụng Grab, ShopeeFood đều đang áp dụng thêm phí dịch vụ 2.000 đồng/đơn hàng, với giải thích để giúp ứng dụng duy trì, nâng cao chất lượng dịch vụ, khích lệ tài xế.

Với các doanh nghiệp vận tải, thông thường khi giá xăng dầu tăng hoặc giảm khoảng 10-20%, giá cước sẽ được điều chỉnh từ 3,5 đến 10%, tùy theo sự biến động.

Nhiều nhà phân phối, nhà bán lẻ, đại lý bán hàng cũng đã nhận được thông báo tăng giá từ nhà sản xuất với nhiều mặt hàng thiết yếu như sữa, gạo, đồ uống, thực phẩm đồ hộp, đồ gia dụng... Trong đó, Công ty TNHH Frieslandcampina Việt Nam thông báo giá bán lẻ mới, 21 sản phẩm sữa dinh dưỡng công thức cho trẻ từ 0 đến 6 tuổi đều tăng giá trong phạm vi 5%. Tương tự, Vinamilk và Nestlé cũng đồng loạt điều chỉnh giá các sản phẩm trong phạm vi 5%.

Theo vòng xoáy của giá xăng tăng, một chuỗi những cơn bão giá làm rất nhiều mặt hàng từ thực phẩm tiêu dùng hằng ngày, như: Rau, gạo, thịt, cá... đến những nguyên vật liệu đầu vào sản xuất đều thiết lập mặt bằng giá mới "gây sốc".

Theo ghi nhận của phóng viên, tại các chợ dân sinh như: Văn La, Bông Đỏ (quận Hà Đông); chợ Nghĩa Tân, Đồng Xa (quận Cầu Giấy); chợ Xuân Đỉnh, Cầu Diễn (quận Bắc Từ Liêm); chợ Ngã Tư Sở (quận Đống Đa); chợ Định Công (quận Hoàng Mai)… vào sáng sớm ngày 28-2, các loại rau, củ đều tăng cao.

Cụ thể, các loại rau xanh như cải cúc 10.000đ/bó, rau cần giá 15.000đ/bó, rau diếp thơm 28.000đ/kg, rau bắp cải trắng, cải thảo có giá 26.000đ/kg. Hành lá hiện có giá 15.000đ/kg, rau thơm khoảng 45.000đ/kg, giá cà chua 30.000đ/kg. Riêng rau súp lơ xanh có giá cao nhất 50.000đ/kg.

Do dịch Covid-19 tăng cao ở Hà Nội nên giá các loại nguyên liệu xông cũng đắt đỏ và thậm chí một số không có hàng để bán.

Trong đó, củ sả hiện nay có giá dao động 40.000 - 50.000đ/kg, gừng là 40.000đ/kg, rau tía tô cũng tăng lên 50.000đ/kg. Đặc biệt, tiểu thương còn bán gừng, sả, rau tía tô theo bó chỉ việc xông với giá 50.000đ.

Không chỉ giá rau tăng mà thịt lợn được bán ở những chợ dân sinh cũng tăng nhẹ so với thời điểm này của năm trước. Theo đó, thịt lợn ba chỉ hiện có giá cao nhất đến 190.000đ/kg, chân giò 170.000đ/kg, thịt nạc 150.000đ/kg. Thịt bò gần như là mặt hàng bình ổn nhất ở thời điểm hiện tại với giá dao động từ 240.000 - 310.000đ/kg.

Cũng theo khảo sát của PV, ở một số siêu thị như Vinmart, BigC giá rau củ và thịt lợn vẫn được giữ bình ổn. Tuy nhiên, những mặt hàng này ở siêu thị thường có giá cao hơn chợ dân sinh nên thời điểm này gần như chợ và siêu thị giá các mặt hàng thực phẩm cao như nhau.

Theo các chuyên gia kinh tế, giá xăng tăng kéo theo giá thực phẩm cũng tăng phi mã. Thực tế này không chỉ gia tăng áp lực rất lớn đến chỉ số giá tiêu dùng, gây nguy cơ lạm phát mà còn "bào mòn" sức chống chịu của nhiều người tiêu dùng sau thời gian dài gồng mình, thắt chặt chi tiêu vượt qua dịch bệnh. Khi giá tiêu dùng tăng, đối tượng bị chịu thiệt thòi nhiều nhất là người tiêu dùng. Đặc biệt là những gia đình công nhân, người lao động nghèo, đối tượng "nhạy cảm" nhất với mọi sự biến động về giá.