Xây dựng thành phố văn minh, vì sự an toàn của người dân

Cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội cần sự chung tay vào cuộc của cả bộ máy chính quyền

Nhiệm vụ cấp thiết

Theo số liệu từ báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, hiện nay trên địa bàn TP có 1.579 nhà chung cư cũ, trong đó 463/1.049 nhà do Cty TNHH MTV Quản lý & phát triển nhà Hà Nội quản lý, đã tổ chức bán theo Nghị định số 61/NĐ-CP. Các công trình chung cư cũ của Hà Nội được xây dựng trong thời gian dài từ 1960 - 1994, chiều cao từ 2 - 6 tầng, thi công chủ yếu bằng phương pháp thủ công, kết cấu tường gạch chịu lực, bê tông lắp ghép...

Đáng chú ý, hầu hết những tòa chung cư cũ đều tập trung ở quận nội thành, nội đô lịch sử thuộc khu vực bị khống chế quy mô dân số, chiều cao công trình, trong đó: quận Ba Đình (21 nhà), quận Hoàn Kiếm (99 nhà), quận Đống Đa (415 nhà), quận Hai Bà Trưng (244 nhà). Ngoài ra, còn tập trung nhiều ở các quận: Hoàng Mai, Thanh Xuân, Hà Đông.

Cũng theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, để đánh giá sự xuống cấp của các nhà chung cư cũ, Sở Xây dựng Hà Nội đã thực hiện khảo sát sơ bộ nhằm phân loại tình trạng kỹ thuật, theo 3 mức, làm cơ sở để tổ chức kiểm định chi tiết cho 401/1.579 công trình.

Kết quả cho thấy, trong các chung cư cũ trên địa bàn TP đến nay có 15 nhà nguy hiểm cấp D, trong đó có 9 nhà đã được cải tạo, xây dựng lại và đưa vào sử dụng 6 nhà còn lại đang được UBND các quận tổ chức di dời, chữa cải tạo, gồm 5 nhà trên địa bàn quận Ba Đình (nhà C8 Giảng Võ; G6A Thành Công; nhà A Ngọc Khánh; nhà 148-150 Sơn Tây: Tập thể Bộ Tư pháp) và một nhà trên địa bàn quận Đống Đa (nhà 51 Huỳnh Thúc Kháng). Có thể thấy việc cải tạo, xây dựng lại các chung cư nguy hiểm còn khá chậm.

Cần sự vào cuộc của cả bộ máy chính quyền

Theo tìm hiểu của phóng viên, công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội đã được nghiên cứu, đặt ra nhiệm vụ triển khai từ hơn 30 năm qua. Quá trình triển khai, TP đã giao cho chủ đầu tư tự lập quy hoạch và lập dự án một số chung cư cũ, chủ yếu là thiết lập quy hoạch kiến trúc cho từng nhà chung cư đơn lẻ tại các khu như Nguyễn Công Trứ, Giảng Võ, khu B Kim Liên... Điều này dẫn đến sự thiếu đồng bộ, không thống nhất về quy hoạch kiến trúc tổng thể chung khu vực.

Để đảm bảo tính đồng bộ, năm 2016, UBND TP đã kêu gọi xã hội hóa công tác nghiên cứu lập quy hoạch đối với các khu chung cư cũ. Cụ thể, giao 19 nhà đầu tư tự bỏ kinh phí, triển khai nghiên cứu, lập ý tưởng quy hoạch cải tạo, xây dựng lại 30 khu chung cư cũ trên địa bàn.

Cùng với đó, Bộ Xây dựng đã có ý kiến việc các DN, tổ chức, cá nhân tài trợ sản phẩm là đồ án quy hoạch, ý tưởng quy hoạch là chưa đủ cơ sở xem xét do chưa được pháp luật quy định. Những vướng mắc trong công tác quy hoạch chính là “nút thắt” đã khiến việc cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ tại Hà Nội nói riêng và địa bàn cả nước nói chung triển khai chậm so với yêu cầu đặt ra...

Trước thực tế này, Nghị định 69/2001/NĐ-CP (Nghị định 69) về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư có hiệu lực thi hành từ ngày 15-7-2021 đã tháo gỡ rất nhiều vướng mắc trong công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư, nhà tập thể cũ mà Hà Nội đang gặp phải.

Trong đó, có vấn đề cốt lõi được quy định tại Nghị định 69 đó là UBND cấp tỉnh/TP trực thuộc Trung ương có trách nhiệm tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết khu vực có nhà chung cư, khu chung cư thuộc diện cải tạo, xây dựng lại làm cơ sở lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng và lựa chọn chủ đầu tư dự án. Căn cứ Nghị định 69, nhằm tháo gỡ những khó khăn trong quá trình triển khai cải tạo, xây dựng mới nhà chung cư cũ, tại Kỳ họp thứ hai vừa qua, HĐND TP Hà Nội đã thông qua chủ trưởng ban hành Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn TP của UBND TP Hà Nội.

Để triển khai Đề án, UBND TP dự kiến bố trí nguồn vốn ngân sách khoảng 500 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2025. Trong đó, ưu tiên kiểm định trước đối với chung cư cũ nguy hiểm, có nguy cơ sụp đổ, chung cư hư hỏng nặng (cấp độ D và cận D), hiện nay đã hoàn thành việc rà soát, xây dựng danh mục.

Đồng thời, phấn đấu hoàn thành công tác kiểm định cho tất cả các chung cư cũ trên địa bàn TP trước quý III-2023. Đề án đã xác định các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó, TP sẽ ban hành 3 kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trong giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo, gồm: Kế hoạch tổng kiểm tra, rà soát, khảo sát, kiểm định tổng thể các chung cư cũ; kế hoạch lập quy hoạch chi tiết, tổng mặt bằng chung cư cũ, đề án quy gom tái định cư chung cư cũy kế hoạch cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ.

Tùy tình hình thực tế, TP sẽ điều chỉnh tiến độ, danh mục phát sinh, bảo đảm tính linh hoạt, khả thi và đồng bộ với các kế hoạch có liên quan. Dự kiến, việc triển khai chia thành 4 đợt. Đợt 1 lựa chọn cải tạo, xây dựng lại 10 khu chung cư cũ giai đoạn 2021-2025. Với các chung cư cũ còn lại (đợt 2, đợt 3, đợt 4), triển khai song song theo kế hoạch trong những năm tiếp theo; khu, nhóm, nhà chung cư nào hoàn thành kiểm định, quy hoạch và đủ điều kiện triển khai thì ưu tiên thực hiện trước...