Về làng bưởi "tiến vua" nổi tiếng xứ Thanh

Giống bưởi Luận Văn vỏ đỏ, ruột đỏ là sản vật có từ thời hậu Lê với hương vị thơm ngon mà thời kỳ phong kiến chỉ có vua, chúa mới được dùng

Bưởi Luận Văn “tiến vua” là giống bưởi đặc sản ở làng Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Đây là loại sản vật có từ thời hậu Lê với hương vị thơm ngon mà thời kỳ phong kiến chỉ có vua, chúa mới được dùng.

Từ những ngày đầu tháng Chạp, làng Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa dường như tấp nập, rộn ràng hẳn lên bởi thương lái ở nhiều nơi đổ về đây đặt mua bưởi đưa đi bán, phục vụ người dân có nhu cầu trong những ngày Tết cổ truyền.

Giống bưởi "tiến vua" đang góp phần mang đến thu nhập cao và ổn định cho người dân nơi đây

Người dân địa phương cho biết, bưởi đỏ Luận Văn nổi tiếng từ xa xưa dùng để tiến Vua, còn ngày nay được nhiều người dân tìm mua để thờ cúng trong mỗi dịp lễ Tết. Màu đỏ của quả bưởi Luận Văn được cho là sẽ đem lại may mắn, thịnh vượng trong năm mới.

Không những vỏ và ruột bưởi đều có màu đỏ au rất đẹp, bưởi Luận Văn còn có mùi thơm đặc trưng. Bởi vậy, giống bưởi này được nhiều người ưa chuộng, tìm mua với giá cao mỗi dịp Tết đến xuân về.

Nhận thấy giá trị to lớn của sản vật bưởi Luận Văn, UBND huyện Thọ Xuân đã hỗ trợ xã Thọ Xương xây dựng cơ sở hạ tầng, chỉ dẫn địa lý và quy hoạch vùng phát triển. Huyện cũng có cơ chế khuyến khích các hộ dân trong xã đẩy mạnh khôi phục, nhân rộng vùng trồng bưởi Luận Văn.

Cả xã Thọ Xương hiện có tới 80% hộ dân trồng loại bưởi này, hộ ít cũng trồng khoảng 20 gốc, hộ nhiều vài trăm gốc. Những năm gần đây, nhiều gia đình nông dân ở xã Thọ Xương giàu lên nhờ trồng bưởi. Giá trị canh tác mỗi ha bưởi Luận Văn đã tăng lên hàng trăm triệu đồng.

Là người có hơn 10 năm trồng bưởi đỏ tiến Vua, ông Nguyễn Văn Tư (thôn Luận Văn, xã Thọ Xương) cho biết, năm nay do thời tiết nắng nóng kéo dài nên diện tích bưởi đậu quả ít hơn dẫn đến sản lượng bưởi giảm đáng kể so với những năm trước.

Ông Nguyễn Văn Tư cẩn thận bọc túi ni lông cho từng quả bưởi để đợi đến ngày thu hoạch

“Vườn bưởi nhà tôi có hơn 250 gốc, mỗi năm cho thu nhập trên dưới 500 triệu đồng. Năm nay được khoảng 7.000 quả phục vụ Tết. Bưởi năm nay mất mùa nhưng bù lại quả đẹp hơn, giá cao hơn so với mọi năm. Mấy hôm nay, thương lái đổ về xem rồi đặt cọc”, ông Tư nói.

Theo kinh nghiệm trồng bưởi của ông Tư, bưởi Luận Văn không như các giống bưởi khác, vì phải trồng từ năm thứ 5 trở đi mới cho thu hoạch ổn định. Bưởi tiến Vua khi nhỏ cũng có vỏ màu xanh như các loại bưởi thông thường, nhưng đến khoảng tháng 7 và tháng 8 âm lịch, quả bưởi sẽ chuyển sang màu vàng.

Đến khoảng tháng 10 – 11 âm lịch, bưởi tiếp tục có sự thay đổi về màu sắc. Toàn bộ quả bưởi từ vỏ đến tép bưởi đều chuyển sang màu đỏ gấc.

Thông thường, từ ngày 15 tháng Chạp trở đi, thương lái mới cắt ồ ạt đến thu mua để nhập đi các tỉnh như: Nghệ An, Ninh Bình, Hà Nội… Bưởi vào chính vụ thì giá sẽ cao hơn.

Từ những ngày đầu tháng chạp nhiều thương lái đã đến vườn để đặt cọc mua bưởi

Năm nay, mặc dù ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng thị trường bưởi đỏ tại làng Luận Văn vẫn hết sức nhộn nhịp. Cũng nhờ đó mà người dân làng Luận Văn có nguồn thu nhập ổn định những ngày cận Tết.

Theo các chủ vườn tại đây, giá bưởi đỏ từ 100.000 - 200.000 đồng/quả. Có thời điểm giá cao, những quả bưởi được tuyển chọn chất lượng có giá bán lên đến 500.000 đồng/cặp, nhưng vẫn không có hàng để bán.

Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, để bảo quản bưởi, nên sử dụng nước sạch để lau vỏ bưởi như vậy sẽ để được rất lâu, có khi vài tháng mới hỏng. Còn nếu dùng rượu để lau bưởi trước khi dâng cúng tổ tiên, bưởi sẽ có mùi thơm đặc trưng và màu sắc tươi đẹp hơn…

Những quả bưởi luôn được bảo quản rất cẩn thận và được chăm chút bọc trong túi nilong

“Bưởi tiến vua Luận Văn đa phần được người dân trồng chuyên canh theo mô hình vườn đồi. Một số diện tích được trồng xen canh trong vườn các hộ gia đình. Đến năm 2020, toàn xã có khoảng 35 ha diện tích trồng bưởi. Do giá trị kinh tế từ cây bưởi mang lại rất cao nên chính quyền địa phương đang đặt mục tiêu sẽ tăng diện tích canh tác từ 35 ha (năm 2021) lên 60 ha vào năm 2025”– ông Phạm Đình Lực – Chủ tịch UBND xã Thọ Xương.