Từ người bán thận thành kẻ trung gian, mua bán

Các cơ quan tố tụng làm rõ, Trần Văn Phương là kẻ "vô công rồi nghề". Đầu năm 2018, cần tiền tiêu xài, anh ta sang Campuchia bán 1 quả thận. Sau khi bán thận, Phương tìm hiểu thì biết nhiều người bị suy thận có nhu cầu mua thận để ghép và có nhiều người vì hoàn cảnh khó khăn nên cần bán thận để lấy tiền trang trải cuộc sống. Thấy việc mua bán thận đem lại nhiều tiền, Phương đứng ra tổ chức tìm người mua và người bán thận.

CQĐT làm rõ, từ tháng 4-2018 đến tháng 9-2018, Trần Văn Phương sử dụng tài khoản facebook có tên là “Trần Bụi” có kèm theo số điện thoại của mình để tìm người “hiến thận”, thực chất là bán thận. Mục đích là Phương tìm thông tin của những người muốn bán thận, sau đó liên lạc rồi đưa họ về nơi ở của Phương ở quận Hoàng Mai, Hà Nội, để xét nghiệm, nuôi ăn ở, chăm sóc chờ bán thận. Đầu tháng 4-2018, một tờ báo đăng bài kèm ảnh của Phương và Lê Thùy L, bạn gái Phương, nên anh ta chuyển sang thuê nhà ở phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội. Phương trực tiếp đưa người bán thận đi làm các thủ tục xét nghiệm tại BV. Mọi chi phí ăn ở, xét nghiệm của người bán thận đều do Phương chi trả. Lê Thùy L được anh ta nhờ nấu cơm cho mọi người. Phương còn thuê 2 người để đưa đón người bán thận đến BV làm các xét nghiệm. Hai người giúp việc này được nuôi ăn, ở và mỗi ca mua bán thận thành công, Phương trả 5 triệu đồng/người.

Bị cáo tại tòa

Các cơ quan tố tụng làm rõ, Phương thỏa thuận giá mua 1 quả thận từ 240 - 320 triệu đồng. Sau đó, Phương trực tiếp đến khoa chạy thận nhân tạo của BV để tìm người bị suy thận hoặc thông qua các thông tin trên mạng xã hội tìm người có nhu cầu muốn mua thận. Khi tìm được người bị suy thận đang có nhu cầu ghép thận có các chỉ số phù hợp với người bán thận, Phương thỏa thuận giá với người mua thận với mức từ 320 - 450 triệu đồng/một quả thận. Theo thỏa thuận, khi ca phẫu thuật được thực hiện, người mua thận sẽ chuyển tiền vào tài khoản để Phương chuyển trả người bán thận hoặc có thể thanh toán tiền mặt trực tiếp.

Anh Hoàng Ngọc T, SN 1988, quê Quảng Trị cho hay, gia cảnh khó khăn, anh cần bán 1 quả thận để lấy tiền trang trải cuộc sống. Anh T bàn với mẹ, bà Hồ Thị X và vợ (chị Hoàng Thị P) nên cả hai người đồng ý cho anh T bán thận. Ngày 15-11-2017, anh T cùng bà X, chị P làm đơn và được CQ CA địa phương xác nhận chưa có tiền án. Ngày 15-12-2017, anh T viết đơn tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể ở người sống để gửi BV (thực chất đây là việc bán thận). Khoảng tháng 1-2018, anh T đến BV khám, làm các xét nghiệm liên quan đến việc hiến thận và gặp Phương. Kết quả xét nghiệm xác định, anh T có nhóm máu B và các chỉ số HLA. Khi biết anh T có nhu cầu bán 1 quả thận, Phương đã trả giá 250 triệu đồng. Cũng như các trường hợp khác, anh này được đưa về ở cùng Phương.

Cùng thời điểm, một người phụ nữ tên X, quê Hải Dương, mắc bệnh thận từ năm 2008 -2017 cần phải chạy thận hoặc ghép thận. Khoảng tháng 1-2018, chị X dùng tài khoản facebook tham gia vào trang "Hội những người hiến thận" và đăng bài cần tìm người hiến thận, có nhóm máu B kèm chỉ số HLA, số điện thoại. Phương đã dùng tài khoản "Trần Bụi" gọi điện bán cho chị X 1 quả thận với giá 320 triệu đồng và yêu cầu trả tiền trước khi vào phòng phẫu thuật. Ngày 2-4-2018, BV thực hiện thành công ca phẫu thuật cấy ghép thận giữa anh T và chị X. Sau khi trả tiền cho anh T và các chi phí, phi vụ này, Phương hưởng lợi 35 triệu đồng.

Một trường hợp khác là anh Nguyễn Đăng O, SN 1988, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội. Đọc được bài cần bán thận của anh này, Phương đã mở lời mua với giá 240 triệu đồng. Khoảng tháng 4-2018, Phương gặp và đưa anh O về nhà trọ chăm sóc. Kết nối được với anh Nguyễn Văn T, SN 1975, quê Lai Châu, cần mua thận, Phương đã gặp vợ anh T và ra giá 400 triệu/quả thận. Anh T cũng đã được ghép thận thành công. Lần này, Phương "đút túi" 120 triệu đồng.

CQĐT kết luận, Phương đã thực hiện được 6 vụ mua bán thận, thu lợi bất chính 485 triệu đồng. Tùy từng trường hợp, Phương "đút túi" từ 35 đến 120 triệu đồng/một quả thận. HĐXX sơ thẩm nhận định, tại phiên tòa Phương tỏ ra thành khẩn. Do gia đình bị cáo Phương có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, bị cáo Phương phải bán đi một quả thận của mình, gây tổn thương 45% sức khỏe cho bị cáo… Vì vậy, HĐXX đã cân nhắc giảm nhẹ một phần hình phạt cho Phương. Tòa tuyên anh ta 12 năm 6 tháng tù về tội “Mua bán bộ phận cơ thể người”, điểm a, c, khoản 3, Điều 154 - BLHS năm 2015.

Còn với L, chị này được xác định là không biết chính xác việc bạn trai làm và những người ở nhà trọ của Phương là để bán thận. Do đó, chưa đủ cơ sở xác định L đồng phạm với Phương. Hai người giúp việc cho Phương cũng được kết luận tương tự nên không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.