Thiết bị gián điệp, nghe lén đe dọa xâm phạm đời tư

Thiết bị nghe lén được bán trên Lazada

Ai cũng có thể mua được

Chỉ cần search cụm từ “thiết bị ghi âm”, “thiết bị quay trộm”, “thiết bị nghe lén” trên MXH sẽ cho ra hàng loạt những hội nhóm rao bán các sản phẩm này với những lời quảng cáo có cánh. Mua bán dễ dàng, nhanh gọn, lắp đặt tận nơi, kín đáo và bí mật, các loại thiết bị theo dõi đang “làm mưa làm gió” trên thị trường.

Ai cũng có thể dễ dàng tìm kiếm đủ loại thiết bị theo dõi, với mức giá chỉ từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. Không chỉ trên MXH, trên các sàn TMĐT như Lazada, “bút ghi âm”, “thiết bị nghe lén từ xa”, “camera quay lén siêu nhỏ”, “camera ngụy trang cúc áo”, “sim ghép nghe lén điện thoại”, “con chip định vị siêu nhỏ”… gắn vào điện thoại để đọc trộm tin nhắn Zalo, Faceook, Viber trên điện thoại… cũng rao bán nhan nhản.

Không chỉ có các thiết bị nghe lén, ghi âm ghi hình, các sản phẩm có tác dụng phá sóng điện thoại, sóng 3G-4G, wifi, phá sóng loa kéo... đang được bày bán công khai tại nhiều sàn TMĐT, cùng với những lời quảng cáo về nội dung và hình ảnh cụ thể về tác dụng của các loại thiết bị phá sóng, gây nhiễu sóng này.

Qua tìm hiểu được biết, các loại máy phá sóng này xuất hiện trên thị trường nhiều năm nay và được bán nhiều trên các sàn TMĐT một cách công khai. Tuy nhiên, dựa trên Khoản 7, Điều 13 Nghị định 96/2016/NĐ-CP về điều kiện an ninh, trật tự kinh doanh các thiết bị gây nhiễu, phá sóng thông tin di động thì chỉ cơ sở thuộc Bộ Quốc phòng và Bộ Công an mới được kinh doanh thiết bị gây nhiễu, phá sóng thông tin di động. Trong khi đó, tại Khoản 19 Điều 3 Nghị định 96/2016/NĐ-CP cũng quy định những ai mua các thiết bị phá sóng cần phải được sự chấp thuận của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.

Vì vậy sự nguy hiểm của loại máy này khi được bán công khai và dùng vào mục đích bất hợp pháp cũng đã được nhiều chuyên gia cảnh báo. Các loại máy phá sóng có thể khiến các thiết bị chuyên dụng ghi lại hành trình xe như hộp đen, định vị GPS của xe hay camera quan sát dùng wifi bị gián đoạn. Với các tác dụng như vậy, loại thiết bị này dễ dàng bị kẻ gian lợi dụng cho mục đích xấu nếu được đưa ra thị trường một cách dễ dàng. Luật Viễn thông năm 2009 đã có quy định việc nghe lén điện thoại của người khác là một hành vi bị cấm trong hoạt động viễn thông.

Điều 38, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Do đó, mọi hành vi sử dụng các thiết bị hay phần mềm chuyên dụng để truy cập bất hợp pháp vào máy điện thoại của người khác, nhằm mục đích kiểm soát, theo dõi, đánh cắp thông tin... có dấu hiệu của tội phạm quy định tại Điều 159 BLHS năm 2015, tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác.

Nguy hại nếu vào tay kẻ xấu

Luật sư Nguyễn Hồng Thái, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị là ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực an ninh quốc phòng. Theo quy định pháp luật, để kinh doanh ngành nghề này thì tổ chức phải được đăng ký, cấp phép hoặc thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Ngoài ra, theo Nghị định số 66/2017/NĐ-CP thì các loại thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình chỉ được bán cho các cơ quan chuyên trách phục vụ bảo vệ an ninh và điều tra hình sự gồm: Cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; cơ quan có trách nhiệm thi hành biện pháp ghi âm, ghi hình bí mật theo điều kiện, thẩm quyền, thủ tục về biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt do bộ luật tố tụng hình sự quy định.

Nghị định cũng cấm việc "tồn trữ, cho thuê"... các loại thiết bị nói trên. Việc buôn bán các sản phẩm này còn được quy định chặt chẽ như hàng quý, cơ sở phải gửi báo cáo, kèm theo thống kê danh sách cơ quan đã mua thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị gửi cơ quan có thẩm quyền của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Khi sản phẩm bị hư hỏng phải tổ chức tiêu hủy.

“Trong trường hợp không thuộc các đối tượng được cho phép mà có hành vi sử dụng những thiết bị này để theo dõi người khác là hành vi trái pháp luật. Luật Viễn thông năm 2009 có quy định việc nghe lén điện thoại của người khác là một hành vi bị cấm trong hoạt động viễn thông. Có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ như phạt tiền 10-20 triệu đồng đối với hành vi thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, tại Điều 38, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Về trách nhiệm hình sự thì có thể bị xử lý theo quy định tại Điều 159 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín hoặc hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác và tùy trường hợp có thể bị phạt tiền và nhận mức án lên đến 3 năm tù”, luật sư Thái phân tích.

Đối với các sàn TMĐT, luật sư cho biết, phải hoạt động theo quy định pháp luật, kinh doanh những mặt hàng mà nhà nước cho phép, còn mặt hàng nhà nước cấm thì không được tiếp tay cho các tổ chức, đối tượng buôn bán. Việc xử lý thế nào thì tùy theo tính chất mức độ của những vụ việc mà cơ quan nhà nước phát hiện, nếu có dấu hiệu tiếp tay sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Ngoài việc xác minh giao dịch trên sàn TMĐT để xử lý về mặt hành chính, nếu có trường hợp tiếp tay cho các tổ chức tội phạm thì có thể bị xử lý hình sự.

	Thị trường thiết bị quay lén, nghe lén: Loạn!
	Sắp ra mắt điện thoại sang trọng chống nghe lén đầu tiên ở Việt Nam