“Mr. Bean của Việt Nam” - người duy nhất còn “độc diễn” kịch câm

Vài năm gần đây, khi loại hình kịch câm còn nằm trong hoạt động Đoàn kịch thể nghiệm của Nhà hát Tuổi Trẻ, những vở diễn kịch câm thỉnh thoảng có cơ hội được bước lên sân khấu. Hên thì được trình diễn cả vở còn không thì lồng ghép với chương trình chính kịch, ca múa nhạc và kịch hình thể - thể nghiệm. Bởi thế, các vở diễn mới được dàn dựng ngày càng khan hiếm. Chính sự vắng bóng của các vở kịch câm trong thời gian dài đã kéo theo sự ra đi của rất nhiều nghệ sĩ kịch câm khi họ không thể sống được với nghề.

Các gương mặt xuất sắc như Phương Phương, Quốc Bình, Quốc Anh, Dũng “câm”, Phúc Dzỹ, Đào Kế Đoàn dần lui vào “hậu trường”. Có thời điểm, nghệ sĩ kịch câm số 1 Kế Đoàn quyết tâm “chiến đấu” để duy trì bộ môn nghệ thuật đặc thù. Anh từng tự mình dàn dựng rồi tham gia biểu diễn khắp nơi. Theo Kế Đoàn, chương trình độc diễn kịch câm được giới thiệu sẽ biến tấu thêm yếu tố sân khấu truyền thống như cải lương, tuồng, chèo hứa hẹn mang đến làn gió mới, thực tế khi “chạy show” thời gian ngắn thì mất tăm hẳn. Trong hoàn cảnh nghệ thuật sân khấu kịch thể nghiệm tan rã, một số diễn viên được phân bổ công tác tại các đoàn kịch khác của Nhà hát Tuổi Trẻ tưởng chừng đặt dấu chấm hết cho kịch câm trên sân khấu thì Hoàng Tùng xuất hiện. Chàng trai SN 1984, Hà Nội vốn là Phó đoàn kịch thể nghiệm – Nhà hát Tuổi Trẻ, nên Hoàng Tùng có cơ hội được lượm nhặt những kiến thức từ các bậc “tiền bối”. Anh chàng có vóc dáng nhỏ nhắn, đôi mắt tinh anh, đặc biệt là có gương mặt và biểu cảm giống Mr Bean (nên được gọi là “Mr. Bean của Việt Nam) đã ngay lập tức nhận được sự chú ý. Đặc biệt, lời chào sân của Hoàng Tùng với dự án hoành tráng “Kịch câm trở lại” với 8 tiết mục trình diễn đương đại, mở lối thoát hiểm cho kịch câm Việt. Dự án được giới thiệu không chỉ khán giả Thủ đô mà còn trình diễn tại TP HCM. Tại đây, chương trình của nghệ sĩ Hoàng Tùng được khán giả trẻ hào hứng đón nhận.

Trong hành trình hồi sinh nghệ thuật kịch câm đã vang bóng một thời, nghệ sĩ trẻ Hoàng Tùng trải qua không ít khó khăn. Từng nhớ, ngay từ khi giới thiệu dự án “Kịch câm trở lại”, nhiều người đặt câu hỏi hoài nghi cho rằng, ý tưởng táo bạo và mạo hiểm, nếu không muốn nói là quá… xa vời? Anh đã có câu trả lời ngược lại, thoái trào chính là thiếu chất xúc tác từ khán giả. Bởi, từ việc theo dõi các chương trình của nghệ sĩ Iimuro Naoki của Nhật Bản sang Việt Nam biểu diễn trong những năm qua, khán giả ta háo hức, cổ vũ nhiệt tình, thậm chí các buổi biểu diễn đều hết vé trước cả tuần. Nếu nghệ sĩ kịch câm không làm nghề nữa và không đưa kịch câm quay trở lại tại Việt Nam sẽ biến mất và khán giả Việt Nam sẽ chỉ chờ cơ hội các nghệ sĩ kịch câm quốc tế đến Việt Nam biểu diễn. Chắc chắn, họ sẽ không có cơ hội được xem chương trình “made in Việt Nam” tái hiện đời sống con người Việt Nam nữa.

Sau gần 3 năm phát triển dự án kịch câm, Hoàng Tùng là nghệ sĩ đắt sô biểu diễn trong nước. Anh từng được mời tham gia trình diễn trong cuộc thi thời trang tóc, trong liveshow ca nhạc của Lệ Quyên, và các trung tâm giáo dục trẻ em, trại hè,… “Mr.Bean của Việt Nam” cho hay, anh đang ấp ủ cho show kịch câm thứ 3 sẽ ra mắt vào cuối năm nay. Theo lịch, tháng 11, 12 năm nay, anh có chuyến lưu diễn tại Trung Quốc vở diễn thiếu nhi (không lời). Tác phẩm là chương trình hợp tác giữa Nhật Bản và một số nghệ sĩ quốc tế từ Liên hoan sân khấu dành cho khán giả trẻ (Liên hoan ở Okinawa 2015, 2016). Hiện tại, anh đang dành thời gian lưu diễn tại Nhật Bản. Chia sẻ về hoạt động cụ thể, đó là vở diễn hình thể đương đại hợp tác với Nhà hát Kanagawa Arts Centre. Tham gia vở diễn sẽ là sự góp mặt của 4 nghệ sĩ Việt Nam và 4 nghệ sĩ Nhật Bản. Vở diễn với chủ đề là hành trình gặp gỡ giữa con người Việt Nam và Nhật Bản (viết tắt: Han – Yoko cụ thể là hành trình từ Hà Nội đến Yokohama (TP Kanagawa)). Đây là lần đầu tiên Hoàng Tùng hợp tác vở diễn với Nhà hát nổi tiếng tại Nhật và kỳ vọng sẽ mở rộng nhiều chương trình hợp tác sau này tại Việt Nam để đưa kịch câm tiếp cận gần hơn với công chúng.

Vi Giáng / PL&XH