Giao cho y tế quản lý đối tượng thuộc diện bắt buộc chữa bệnh là "quá sức"

Nhiều ý kiến cho rằng, về lâu dài cần chuyển các cơ sở quản lý, điều trị người bệnh bắt buộc chữa bệnh về các cơ sở y tế của Bộ Công an (ảnh L.H)

Đây là ý kiến được nêu ra tại tại Hội nghị sơ kết công tác giám định pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh ngành y tế 6 tháng đầu năm 2022 diễn ra ngày 12/8 do Cục Quản lý Khám, chữa bệnh-Bộ Y tế tổ chức.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: Lĩnh vực giám định pháp y tâm thần là lĩnh vực khó khăn, phức tạp, ngoài yêu cầu trình độ chuyên môn, cán bộ còn phải có kiến thức về pháp lý, kỹ năng giao tiếp, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo. Công tác tiếp công dân; xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, đó cũng là một trong những nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Nếu thực hiện tốt công tác này sẽ hạn chế tối đa khiếu nại, tố cáo vượt cấp, qua đó góp phần ổn định trật tự xã hội.

Hiện công tác giám định pháp y tâm thần được giao cho 7 đơn vị, gồm: Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Viện Pháp y Tâm thần Trung ương Biên Hòa và 5 Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực. Nhân lực tại 7 tổ chức giám định pháp y tâm thần là 669 người, trong đó có 95 bác sĩ, 344 điều dưỡng, 28 dược sĩ và khác 192 người. Toàn ngành có 68 giám định viên pháp y tâm thần (chuyên trách 60 người kiêm nhiệm 8 người).

Các đơn vị này, ngoài thực hiện chức năng do Bộ trưởng Bộ Y tế phân công, còn phải tuân thủ theo sự điều chỉnh của Luật Giám định tư pháp, Luật Thi hành án hình sự…

Về việc tiếp nhận điều trị bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 64/2011/NĐ-CP có các đơn vị: Viện Pháp y tâm thần Trung ương và Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa, BV Tâm thần Trung ương 1, BV Tâm thần Trung ương 2, BV Tâm thần Đà Nẵng. Tính đến nay, nhân lực thực hiện công tác bắt buộc chữa bệnh tại 5 đơn vị là 49 bác sĩ, 254 điều dưỡng...

Theo TS. Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh-Bộ Y tế, hiện công tác giám định pháp y tâm thần và điều trị bắt buộc chữa bệnh của các đơn vị gặp rất nhiều khó khăn do cơ sở chật hẹp; các tòa nhà, phòng làm việc, phòng bệnh,… của các đơn vị đều sửa chữa cải tạo chắp vá, không đồng bộ, liên hoàn, đang quá tải, chưa đáp ứng tốt hoạt động công tác.

Đặc biệt, đối với công tác điều trị bắt buộc chữa bệnh, các đơn vị không có khoa chuyên trách cho người bệnh bắt buộc chữa bệnh được thiết kế phù hợp. Việc quản lý người bệnh bắt buộc chữa bệnh ở lẫn các bệnh nhân thông thường khác rất khó khăn do tính chất người bệnh bắt buộc chữa bệnh ngoài vấn đề tâm thần còn các nét nhân cách, tính cách của phạm nhân rất khó lường, nguy hiểm.

Bên cạnh đó, chế độ đãi ngộ cho người làm công tác quản lý điều trị bắt buộc chữa bệnh quá thấp, cần phải hưởng như Công an trại giam.

Còn theo đại diện BV Tâm thần Trung ương 1, Nghị định 64 quy định việc quản lý người bệnh bắt buộc chữa bệnh như người bệnh tâm thần khác không được phân biệt đối xử, do cơ quan y tế đảm nhiệm kể cả việc tìm kiếm là chưa hợp lý.

Trên thực tế, đối tượng người bệnh bắt buộc chữa bệnh thực tế là phạm nhân bị bệnh tâm thần, phần lớn là đối tượng xã hội phức tạp, nguy hiểm. Việc giao trách nhiệm quản lý đối tượng người bệnh này cho nhân viên y tế như hiện nay thực sự là nhiệm vụ quá sức và chưa phù hợp, tạo áp lực rất lớn cho nhân viên y tế.

Thực tế, nhiều vụ việc xảy ra trong thi hành bắt buộc chữa bệnh đều liên quan trực tiếp tới công tác quản lý người bệnh, áp lực trách nhiệm và lo sợ mất an toàn cho bản thân và gia đình làm nhiều nhân viên y tế không muốn, thậm chí sợ hãi phải tiếp nhận điều trị đối tượng này.

Khi người bệnh trốn viện, việc tổ chức tìm kiếm của nhân viên y tế chỉ thực hiện được ở mức như tìm kiếm người bệnh tâm thần trốn viện. Việc yêu cầu quyết liệt truy tìm như truy nã phạm nhân trốn trại đối với nhân viên y tế thực sự là quá sức và rất nguy hiểm, rất cần sự tham gia chủ đạo của cơ quan công an, Viện Kiểm sát và Tòa án các cấp.

Tại Hội nghị, các đại biểu mong muốn hãy để các bác sỹ điều trị người bệnh theo đúng chuyên môn, còn việc bảo vệ, giám sát điều trị các đối tượng điều trị bắt buộc chữa bệnh. Trước mắt cần có sự phối hợp với các cơ quan công an giúp bệnh viện về quản lý phạm nhân bắt buộc chữa bệnh.

Về lâu dài phải sửa Nghị định 64/2011/NĐ-CP theo hướng hoặc chuyển các cơ sở quản lý, điều trị người bệnh bắt buộc chữa bệnh về các cơ sở y tế của Bộ Công an. Ngành y tế sẽ phối hợp công tác chuyên môn về khám bệnh, chữa bệnh sức khoẻ tâm thần hoặc giao cơ quan công an (địa bàn cơ sở quản lý, điều trị người bệnh bắt buộc chữa bệnh đóng quân) tham gia bảo vệ tại các cơ sở này.

	Bộ Y tế chấn chỉnh việc ép buộc khám bệnh, chữa bệnh với người đồng tính
	Đề xuất phụ cấp 100% cho nhân viên y tế dự phòng, y tế phường