Thứ ba 08/04/2025 19:51

Chiếm dụng lòng đường có thể đối mặt khung hình sự?

Theo dõi Pháp luật & Xã hội trên
Luật sư cho biết, đặt vật cản, cạm bẫy ở lòng đường, vỉa hè đi chung có thể bị khởi tố hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
Hàng cọc sắt như một chiếc bẫy chết người
Hàng cọc sắt như một chiếc bẫy chết người

Lo lắng về sự an toàn

Để ngăn chặn tình trạng này, nhiều người đã nghĩ ra đủ các biện pháp từ nhẹ đến nặng như treo biển cấm đỗ xe, đặt các vật cản, tự vẽ vạch kẻ làn đường,…Thậm chí, nhiều chủ nhà còn thẳng tay tạt sơn hay phá hoại những chiếc ô tô cố tình đậu, đỗ sai trước cửa nhà. Dẫu vậy, việc ô tô đậu đỗ sai vị trí, đỗ chắn trước cửa nhà hay các hàng quán vẫn xảy ra như cơm bữa.

Ngày qua ngày, cuộc chiến dai dẳng giữa một bên là chủ xe tìm “đỏ mắt” cũng không thấy chỗ đỗ nên đỗ bừa xe và một bên là những chủ nhà cần “mặt tiền” để buôn bán hay có lối ra vào nhà vẫn mãi không thể đi đến hồi kết.

Nhìn vào thực tế, hành vi đặt vật cản, tạo rào chắn hay các hàng chông sắt như chủ nhà trong câu chuyện kể trên có thể được xem là cách hành xử theo “luật rừng” và là hành động “trả đũa” thiếu văn minh và thiếu hiểu biết về pháp luật. Tuy nhiên, ở mặt ngược lại, rõ ràng các chủ xe cũng đã sai khi đậu, đỗ xe không đúng nơi quy định, gây cản trở đời sống sinh hoạt thường ngày của người khác.

Ngoài việc lo lắng về sự an toàn của những người xung quanh, nhiều ý kiến cũng chỉ ra việc làm của chủ nhà là lấn chiếm lề đường bởi đây là vỉa hè chung. Không ít người tỏ thái độ gay gắt và lên tiếng chỉ trích hành vi “thiếu trách nhiệm” cũng như yêu cầu các cơ quan chức năng phải sớm vào cuộc xử lý.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo các quy định pháp luật, người có nhà ở mặt đường chỉ có quyền sở hữu, sử dụng, quản lý bất động sản theo ranh giới ghi tại các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, sử dụng

"Hiện không có quy định nào trao cho chủ nhà có quyền ưu tiên khai thác sử dụng vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà mình hơn các chủ thể khác. Họ cũng không có quyền ngăn người khác khai thác sử dụng phần tài sản công này và càng không có quyền chiếm lấy làm tài sản sử dụng riêng", luật sư Nguyên nói.

Luật sư Nguyên viện dẫn, theo các quy định pháp luật Dân sự, Luật Giao thông đường bộ, Nghị định 100/2019/NĐ-CP, Nghị định 123/2021/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông thì người có nhà ở mặt đường chỉ có quyền sở hữu, sử dụng, quản lý bất động sản theo ranh giới ghi nhận tại các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu sử dụng.

Đối với phần vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà người dân là tài sản công cộng, do Nhà nước quản lý. Đã là tài sản công cộng thì mọi người đều bình đẳng trong việc khai thác, sử dụng. Bởi vậy người dân có bất động sản cạnh đường giao thông cũng chỉ có quyền sử dụng phần vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà mình như các cá nhân khác trong xã hội.

Hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Hiện nay không có một quy định nào trao cho chủ nhà có quyền ưu tiên khai thác sử dụng vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà mình hơn các chủ thể khác. Họ cũng không có quyền ngăn chủ thể khác khai thác sử dụng phần tài sản công này và càng không có quyền chiếm lấy làm tài sản sử dụng riêng, ngăn cản các chủ thể khác trong xã hội khai thác sử dụng.

Hành vi tự ý đặt vật cản, lắp đặt các thiết bị trên đường giao thông còn có thể bị xử phạt theo quy định tại khoản 10, điều 11, Nghị định 100/2019/NĐ-CP với mức phạt từ 6- 8.000.000 đồng đối với cá nhân. Nặng hơn, hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cản trở giao thông đường bộ theo Điều 261 BLHS năm 2015 nếu hành vi đặt, để chướng ngại vật khác gây cản trở giao thông đường bộ; sử dụng trái phép lề đường, hè phố, phần đường xe chạy mà gây hậu quả chết người hoặc tổn hại cho sức khỏe của 1 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng thì có thể bị phạt tù bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Đáng chú ý, theo luật sư Nguyên, thì dù pháp luật không có quy định chủ nhà ở ven đường có quyền sử dụng, khai thác riêng vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà mình để làm nơi đậu, đỗ xe nhưng về thực tiễn sử dụng, thói quen thì hành động này đều được cả xã hội thừa nhận. Điều này đã trở thành tập quán trong xã hội, phù hợp với quy định tại Điều 5 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Theo đó: "Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân, pháp nhân trong quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự".

Như đã nêu ở trên, do pháp luật không có quy định nên để phân định việc ai có quyền khai thác, quản lý sử dụng phần vỉa hè cần phải áp dụng tập quán. Vỉa hè, lòng đường trước cửa nhà người có bất động sản cần ưu tiên cho chủ nhà khai thác sử dụng tuân theo quy định tại khoản 2, Điều 5, Bộ luật Dân sự năm 2015: "Trường hợp các bên không có thỏa thuận và pháp luật không quy định thì có thể áp dụng tập quán nhưng tập quán áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ luật này".

"Trong một xã hội văn minh, mọi ứng xử của người dân trong các quan hệ dân sự dựa trên các quy định pháp luật, trường hợp pháp luật chưa điều chỉnh thì áp dụng tập quán, áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự là lẽ công bằng. Mong rằng chủ nhà, người dân nắm bắt được các nội dung nêu trên để từ đó có hiểu biết và đưa ra các ứng xử hài hòa, phù hợp đảm bảo quyền lợi cá nhân, an ninh trật tự xã hội", luật sư Nguyên chia sẻ.

Hà Nội tăng cường xử lý lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, dừng đỗ sai quy định
Phường Quang Trung (quận Hà Đông): Tràn lan tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè
Thái An
Pháp luật và Xã hội

Mở Zalo, bấm quét QR để quét và xem trên điện thoại

Bình luận
Tin mới hơn
Tin đã đăng
Xem thêm»
Tạm giữ hình sự gã trai nghi “ngáo đá” sát hại bạn gái và khiến 7 người bị thương ở Quốc Oai

Tạm giữ hình sự gã trai nghi “ngáo đá” sát hại bạn gái và khiến 7 người bị thương ở Quốc Oai

Ngày 8/4, Công an TP Hà Nội cho biết, đang tạm giữ hình sự đối tượng Hoàng Đức Thành, SN 2003, trú tại xã Lâm Thượng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái để điều tra hành vi giết người và sử dụng trái phép chất ma tuý.
Nhiều “con nghiện” bị bắt quả tang và đưa đi cai nghiện bắt buộc

Nhiều “con nghiện” bị bắt quả tang và đưa đi cai nghiện bắt buộc

Thông tin từ Công an xã Phú Cát, huyện Quốc Oai, Hà Nội, đơn vị đã bắt quả tang và đưa nhiều đối tượng sử dụng ma túy đi cai nghiện bắt buộc.
Làm rõ vụ tổ chức sử dụng ma túy và xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt ở Đông Anh

Làm rõ vụ tổ chức sử dụng ma túy và xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt ở Đông Anh

Đối tượng Nguyễn Ngọc Cảnh, SN 2003, trú tại xã Huy Tân, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La đã ra đầu thú. Cảnh là đối tượng bị truy nã liên quan đến vụ án "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” và “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt" xảy ra tại huyện Đông Anh vào năm 2023.
Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thành An Hà Nội bị tuyên vắng mặt

Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thành An Hà Nội bị tuyên vắng mặt

Hội đồng xét xử (HĐXX) sơ thẩm của Tòa án Nhân dân (TAND) TP Hà Nội vừa tuyên án đối với vợ chồng bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết cùng 36 bị cáo khác trong vụ án mua bán hóa đơn, vi phạm kế toán.
Quảng Ninh: 2 bị cáo lĩnh án tù do buôn bán trái phép hoá đơn

Quảng Ninh: 2 bị cáo lĩnh án tù do buôn bán trái phép hoá đơn

Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh vừa mở phiên tòa xét xử đối với các bị cáo Hoàng Thái Sơn, SN 1982, trú tại phường Hàng Kênh, quận Lê Chân, Hải Phòng và Đặng Văn Duy, SN 1986, trú tại phường Kim Sơn, Đông Triều, Quảng Ninh về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”, quy định tại khoản 2 Điều 203 của Bộ luật Hình sự.
Quảng Ninh: 2 bị cáo lĩnh tổng mức án 40 năm tù giam với nhiều tội danh

Quảng Ninh: 2 bị cáo lĩnh tổng mức án 40 năm tù giam với nhiều tội danh

Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã mở phiên tòa xét xử đối với các bị cáo bị cáo Nguyễn Thị Như Hoa, SN 1984 và Lưu Quốc Khánh, SN 1978, cùng trú tại phường Hà Khẩu, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức, "Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”, quy định Điều 174 và Điều 341 của Bộ luật Hình sự.
Hà Nội: phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng giả danh tổ công tác 141

Hà Nội: phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng giả danh tổ công tác 141

Lực lượng 141 Công an TP Hà Nội vừa bắt giữ nhóm đối tượng giả danh tổ công tác 141 để dừng xe, kiểm tra người đi đường.
Hà Nội: khống chế đối tượng cầm hung khí đánh người trên phố Lê Trọng Tấn

Hà Nội: khống chế đối tượng cầm hung khí đánh người trên phố Lê Trọng Tấn

Cán bộ Cảnh sát giao thông Hà Nội đã phối hợp Công an phường Khương Mai cùng quần chúng nhân dân đã kịp thời khống chế đối tượng tấn công người đi đường.
Nhóm thiếu niên nửa đêm đi gây rối còn dọa Cảnh sát 141

Nhóm thiếu niên nửa đêm đi gây rối còn dọa Cảnh sát 141

Thông tin từ Công an TP Hà Nội, đơn vị đã tạm giữ hình sự đối với Lê Đình Cẩn, SN 2008, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội và Nguyễn Huy Dũng, SN 2008, trú tại quận Long Biên, Hà Nội về hành vi gây rối trật tự công cộng.

Mời bạn quét mã QR để theo dõi Pháp luật và Xã hội trên nền tảng Zalo

Mời bạn quét mã QR để theo dõi phapluatxahoi.kinhtedothi.vn
X
Phiên bản di động