Cảnh giác với thủ đoạn mạo danh cơ quan chức năng để lừa đảo

Thời gian gần đây lại rộ lên tình trạng mạo danh cơ quan Nhà nước để lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Ảnh minh họa)

Hơn 125 nghìn website giả mạo

Vừa qua, Trung tâm Giám sát An toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin cho biết, qua thực hiện công tác kiểm tra, rà soát an toàn thông tin trên không gian mạng, đã ghi nhận 125.226 địa chỉ trang web giả mạo cơ quan, tổ chức. Các đối tượng sử dụng website giả mạo này để lừa đảo, gây thiệt hại cho người dân trên không gian mạng, đồng thời gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín, thương hiệu của chính cơ quan, tổ chức bị giả mạo. Theo Cục An toàn thông tin, mục tiêu hướng đến của các đối tượng là lừa đảo người dân thông qua giả mạo các website của cơ quan chức năng, các tổ chức tài chính - ngân hàng, các sàn thương mại điện tử, các công ty lớn.

Trong hai ngày 25/9 và 26/9, CATP Hồ Chí Minh ghi nhận vụ việc một số đối tượng lừa đảo sử dụng phương thức công nghệ cao gọi điện thoại cho chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đề nghị kết bạn qua mạng xã hội Zalo. Thủ đoạn của các đối tượng là liên lạc với chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn TP bằng hình thức gọi điện thoại; sau đó yêu cầu kết bạn qua mạng xã hội Zalo. Sau khi kết bạn Zalo, các đối tượng sẽ dùng thủ đoạn giả mạo, gửi một số tài liệu mạo danh Sở Y tế ký ban hành đến các cơ sở kinh doanh như quyết định của Sở Y tế về việc thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm trên địa bàn TP. Đây là thủ đoạn lợi dụng mạng xã hội giả danh cơ quan chức năng nhằm gây tâm lý hoang mang, lo sợ để yêu cầu các chủ cơ sở chuyển tiền “lo lót” với mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Mạo danh CSGT gửi tin nhắn phạt nguội

Đặc biệt, kịch bản, phương thức và kỹ thuật được kẻ xấu sử dụng để lừa đảo người dân lại liên tục thay đổi, ngày càng tinh vi, khó lường khiến cho nhiều người khó nhận biết. Theo đó, thời gian gần đây, nhiều người nhận được cuộc gọi và tin nhắn từ số lạ tự xưng là CSGT, thông báo yêu cầu nộp phạt nguội.

Cụ thể, anh L.H.P ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội bất ngờ nhận được tin nhắn từ một người tự xưng là cán bộ Đội CSGT thuộc Phòng CSGT CATP Hà Nội. Nội dung tin nhắn thông báo về việc lực lượng chức năng ghi nhận anh L.H.P điều khiển xe gắn máy có hành vi lạng lách, đánh võng; nêu rõ số tiền xử phạt là từ 6 - 8 triệu đồng, tước giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng. Để tăng lòng tin, đối tượng còn trích dẫn các điều, khoản trong Nghị định 100/2019 để làm căn cứ, đồng thời “đề nghị chủ xe cầm theo giấy tờ xe, đăng ký xe, căn cước công dân lên Đội CSGT để xử phạt theo quy định của pháp luật”.

Đáng chú ý, nội dung cuối cùng của tin nhắn còn có lời răn đe, dọa nạt người dân để tạo tâm lý lo sợ. Nghi ngờ đây là chiêu thức lừa đảo mới, anh L.H.P đến trực tiếp CQCA để xác minh và đã tránh được việc sập bẫy lừa đảo.

Các chuyên gia về an toàn thông tin cho rằng, để tránh bị sập bẫy lừa đảo mạo danh nói chung, mạo danh cán bộ CA nói riêng, một trong những nguyên tắc quan trọng mà người dân cần nắm vững là CQCA không làm việc với người dân qua điện thoại hoặc mạng xã hội. Khi cần làm việc, CQCA sẽ gửi thông báo bằng văn bản. Riêng đối với việc phạt “nguội” do vi phạm giao thông, Thông tư số 32/2023/TT-BCA của Bộ Công an quy định rõ, các trường hợp vi phạm phạt “nguội" đều được gửi thông báo yêu cầu chủ phương tiện, tổ chức, cá nhân có liên quan lập biên bản xử lý vi phạm hành chính đến trụ sở CQCA.

Nếu việc đi lại gặp khó khăn và không có điều kiện trực tiếp đến trụ sở CQCA nơi phát hiện vi phạm hành chính thì đến trụ sở CA cấp huyện nơi cư trú, đóng trụ sở để giải quyết vụ việc vi phạm hành chính. Việc gửi thông báo vi phạm được thực hiện bằng văn bản giấy hoặc bằng phương thức điện tử (khi đáp ứng điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin); đồng thời đăng trên Trang thông tin điện tử của Cục CSGT, Bộ Công an để người dân chủ động tra cứu, chấp hành việc xử phạt. Do đó, người dân cần nắm rõ quy trình phạt “nguội” để tránh bị kẻ xấu lợi dụng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Để chủ động phòng ngừa, ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT khuyến cáo người dân nâng cao tinh thần cảnh giác trước các cuộc gọi, tin nhắn thông báo liên quan đến biên lai phạt “nguội”.

Các trường hợp bị phạt “nguội”, CSGT đều gửi thông báo yêu cầu chủ phương tiện hoặc người liên quan đến trụ sở CQCA (nơi xảy ra vi phạm) để làm việc nên không có chuyện gọi điện, nhắn tin qua điện thoại thông báo vi phạm. Do đó, người dân tuyệt đối không làm theo hướng dẫn, không thực hiện giao dịch chuyển tiền cho các đối tượng lạ; không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm dưới bất kỳ hình thức nào; không truy cập vào các đường dẫn lạ. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần báo ngay cho CQCA nơi gần nhất để có biện pháp xử lý kịp thời.

Mạo danh lừa đảo qua điện thoại đã trở thành một vấn nạn lớn cho toàn xã hội. Các cơ quan chức năng ghi nhận, nhiều trường hợp bị lừa đảo bằng hình thức này đã bị chiếm đoạt tiền tỷ, thậm chí nhiều tỷ đồng. Dư luận băn khoăn, pháp luật hiện nay quy định về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua điện thoại như thế nào?

Chế tài xử phạt

Theo luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, tùy vào tính chất, mức độ vi phạm, đối tượng có hành vi lừa đảo qua điện thoại có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Luật sư Nguyễn Hồng Thái phân tích, hành vi lừa đảo thông qua điện thoại là sử dụng các thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác. Do đó, người thực hiện hành vi này có thể chịu trách nhiệm hình sự với tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 174 của Bộ luật Hình sự năm 2015.

Cụ thể, hành vi gọi điện thoại dùng thủ đoạn gian dối lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác với số tiền từ 2.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp theo quy định thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp dụng các hình phạt phạt tiền từ 10.000.000 đồng đên 100.000.000 đồng.

Mạo danh cơ quan chức năng để lừa đảo chiếm đoạt hàng tỷ đồng