Cần tuân thủ những quy định mới để xuất khẩu nông sản vào Trung Quốc

Để tránh đứt gãy xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc thì ngay từ bây giờ, các DN cần tìm hiểu và thực hiện chuyển đổi kịp thời phương thức xuất khẩu

Cần phát triển nhanh, sang xuất khẩu chính nghạch

Với những quy định mới có hiệu lực từ ngày 1-1-2022 do Tổng cục Hải quan Trung Quốc ban hành về “Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu” (Lệnh 249) và “Quy định về đăng ký và quản lý DN sản xuất thực phẩm nhập khẩu nước ngoài” (Lệnh 248) được dự báo sẽ khiến cho nông sản Việt gặp khó khi xuất khẩu vào thị trường lớn hàng đầu này.

Điều này đồng nghĩa với việc các DN của Việt Nam cũng phải tuân thủ một loạt những quy định mới nếu muốn tiếp tục xuất khẩu nông sản vào Trung Quốc.

Theo thống kê của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), 8 tháng đầu năm 2021, nông sản xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt trên 6 tỷ USD, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 19% thị phần. Những con số này cho thấy bất kể những thay đổi nào trong chính sách nhập khẩu của Trung Quốc đều tác động không nhỏ tới thị trường của Việt Nam.

Hiện Việt Nam có hơn 1.300 vùng trồng, hơn 1.500 cơ sở bao gói sản phẩm đã được phía Trung Quốc chấp thuận xuất khẩu chính ngạch với 9 loại trái cây tươi như: xoài, thanh long, chuối, nhãn, vải, dưa hấu, chôm chôm, mít và măng cụt. Trong thời gian qua, nước ta đã nhiều lần đàm phán để cắt giảm thuế nhập khẩu theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc.

Song đến nay, vẫn còn nhiều loại nông sản chủ lực chưa được Trung Quốc cấp phép chính ngạch như: Sầu riêng, khoai lang, chanh leo, na, bưởi, tổ yến, sứa ướp muối, tôm sú, tôm thẻ ướp đá... Do vậy, để tận dụng các ưu đãi theo hiệp định này, việc chuyển sang quản lý nhập khẩu chính ngạch, đòi hỏi các DN phải sớm có giải pháp thích ứng.

Đại diện Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết. "Tổng cục Hải quan Trung Quốc có ban hành 2 lệnh 248 và 249, thực sự là họ chuẩn hoá quy trình quản lý thực phẩm nhập khẩu không chỉ đối với Việt Nam mà đối với toàn thế giới. Để không làm đứt gãy thương mại giữa 2 nước, chúng tôi đã tổ chức phổ biến cho các hiệp hội ngành hàng, cộng đồng DN về các quy định này".

Đại diện Công Thương khuyến nghị, các DN phải phát triển nhanh sang xuất khẩu chính nghạch, bởi trong những thời điểm khó khăn nhất xuất khẩu chính ngạch vẫn lưu thông bình thường, còn xuất khẩu tiểu ngạch tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

Tổ chức lại sản xuất, nguồn hàng có chất lượng

Theo một số chuyên gia, chúng ta cần nâng cao năng lực thực thi các cam kết về các biện pháp an toàn thực phẩm và kiểm dịch, động thực vật (SPS). Chỉ khi hàng hóa đáp ứng được các tiêu chí về chất lượng, an toàn thì DN mới tránh được rủi ro và xuất khẩu bền vững.

Để vượt qua các rào cản kỹ thuật ngày càng nhiều, phát triển xuất khẩu nông sản bền vững, các DN và các địa phương cần tổ chức lại sản xuất, đảm bảo nguồn hàng có chất lượng, giá trị gia tăng cao…, đặc biệt là công tác truy xuất nguồn gốc.

Bên cạnh đó, DN Việt Nam phải có hẳn một kế hoạch, chiến lược giám sát chất lượng từ nguyên liệu đầu vào, đến khâu chế biến đóng gói sản phẩm chặt chẽ thì mới đảm bảo được yêu cầu chất lượng từ phía Trung Quốc. Hơn nữa, DN phải chịu trách nhiệm chính về chất lượng và an toàn thực phẩm sản phẩm thực phẩm thay vì cơ quan quản lý như trước đây.

Theo đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), DN Việt cần tiếp tục chuyển đổi mạnh mẽ phương thức xuất khẩu "trao đổi cư dân", sang xuất khẩu có hợp đồng cụ thể, tuân thủ theo các thông lệ quốc tế, nhất là với các sản phẩm có tính mùa vụ cao như trái cây tươi.

Nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu nông thủy sản sang Trung Quốc, Bộ Công thương sẽ phối hợp với bộ, ngành chức năng tổ chức thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế về thương mại và phổ biến hướng dẫn cho địa phương, hiệp hội, DN đáp ứng các tiêu chuẩn mới của Trung Quốc; đồng thời, kết nối, mời các DN nước ngoài ký kết hợp đồng với DN trong nước, hỗ trợ hướng dẫn, giám sát quá trình thu mua, đóng gói nhằm đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường này.