Bất động sản dưỡng lão: Cung đang không đủ cầu?

Theo sách chuyên khảo “Già hóa dân số và người cao tuổi ở Việt Nam” của Tổng cục Thống kê, Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Tổng dân số Việt Nam tại thời điểm 1/4/2009 là 85,85 triệu người, tại thời điểm 1/4/2019 là 96,21 triệu người. Trong đó, số lượng người cao tuổi (NCT) năm 2009 và 2019 tương ứng là 7,45 triệu (chiếm 8,68% tổng dân số) và 11,41 triệu (chiếm 11,86% tổng dân số). Tính trung bình trong giai đoạn 2009-2019, tổng dân số tăng 1,14%/năm thì dân số cao tuổi tăng tới 4,35%/năm.

Dự báo dân số tới năm 2069 theo giả định mức sinh trung bình cho thấy, số lượng NCT sẽ đạt 17,28 triệu người (chiếm 16,5% tổng dân số) vào năm 2029; 22,29 triệu người (chiếm 20,21% tổng dân số) vào năm 2038; 28,61 triệu người triệu người (chiếm 27,11% tổng dân số) vào năm 2069.

Số liệu thống kê cũng chỉ ra rằng, vùng đồng bằng sông Hồng và vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung là hai vùng có tỷ lệ NCT cao nhất. Theo nghiên cứu của Savills Việt Nam, Hà Nội có hơn 1 triệu người; Thanh Hóa hơn 514.000 người; Nghệ An trên 408.000 người, Thái Bình là 347.830 người. Các tỉnh phía Nam như TP.HCM và Đồng Nai lần lượt có 841.005 người và 278.159 người trên 60 tuổi.

Thực tế cho thấy, NCT hiện nay sống độc lập hơn với con cái; quy mô gia đình nhỏ hơn và con cái sống độc lập với cha mẹ già. Tỷ lệ NCT sống một mình tăng lên theo thời gian (từ 9,68% năm 2009 lên 13,74% năm 2019) và tăng ở cả hai khu vực thành thị và nông thôn. Tỷ lệ NCT chỉ sống với vợ/chồng cũng tăng lên (từ 8,69% năm 2009 lên 14,09% năm 2019) và tăng ở cả hai khu vực, đặc biệt là ở khu vực nông thôn.

Luật Người cao tuổi Việt Nam năm 2009 quy định người cao tuổi là người từ đủ 60 tuổi trở lên. Theo nhóm tuổi thì người cao tuổi gồm có những người sơ lão (60-69), những người trung lão (70-79) và những người đại lão (từ 80 tuổi trở lên).

Cùng lúc đó, dân số Việt Nam vẫn đang già hóa nhanh và NCT phải đối mặt với các khó khăn trong hoạt động hàng ngày cũng như các khuyết tật về nhìn, nghe, vận động, nhớ hoặc tập trung và giao tiếp. Tỷ lệ NCT gặp khó khăn ở ít nhất một chức năng cao hơn đáng kể so với ở các nhóm tuổi khác.

Hơn thế nữa, hiện nay, quan điểm của người dân về nhà ở dưỡng lão đã có sự thay đổi. Việc đưa cha mẹ tới sinh sống tại viện dưỡng lão không đồng nghĩa với việc con cái họ không yêu thương ba mẹ. Và ba mẹ hiện nay cũng rất mong muốn được sống trong cộng đồng có các bạn già để chia sẻ buồn vui, có bác sĩ và y tá để theo dõi sức khỏe hàng ngày.

Thực tế hiện nay, việc NCT dưỡng già trong viện dưỡng lão gần như đã trở thành quy luật tại các quốc gia phát triển. Kể cả Trung Quốc - một nước vốn nặng về quan điểm con cái phải chịu trách nhiệm chăm sóc cha mẹ khi về già cũng đã bùng nổ xu hướng dưỡng lão trong viện. Theo đó, với hơn 264 triệu người dân trên 60 tuổi tính đến năm 2020, Trung Quốc đã có hơn 40.000 viện dưỡng lão được xây dựng trong thập niên gần đây.

Như vậy có thể nói, nhu cầu chăm sóc dài hạn của NCT ngày càng tăng cao trong những năm tới. Nhưng theo thực tế khảo sát và thống kê của Công ty bảo hiểm Bảo Việt (BVI), tính đến năm 2021, nước ta có khoảng 80 cơ sở chăm sóc NCT ngoài công lập. Trong số 63 tỉnh thành của cả nước, chỉ có 32 tỉnh có viện dưỡng lão dành cho việc chăm sóc người cao tuổi và các viện dưỡng lão này phần lớn thuộc khu vực tư nhân, tức là không đạt mức bình quân mỗi tỉnh thành một trung tâm.

Theo nhận định của Hiệp hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, già hóa dân số nhanh và số lượng NCT ngày càng tăng đang tạo ra những cơ hội song hành với những thách thức cho Việt Nam. Phát triển các BĐS dưỡng lão vừa là một giải pháp hiệu quả với những thách thức này, vừa mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế, xã hội khác.

Bên cạnh các cơ sở chăm sóc sức khỏe của Nhà nước, dịch vụ tư nhân cung cấp không gian, hạ tầng và tiện ích theo xu hướng nghỉ dưỡng dưỡng lão “luxury resort”, đáp ứng nhu toàn diện nhu cầu cho NCT cũng có tiềm năng rất lớn để phát triển đi cùng với tốc độ tăng trưởng hàng năm ngày càng tăng của tầng lớp trung lưu ở Việt Nam. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tầng lớp trung lưu đang hình thành hiện chiếm 13% dân số và dự kiến sẽ lên đến 26% vào năm 2026. Đây chính là phân khúc tiêu tiền của tầng lớp này, sau quãng thời gian tuổi trẻ cống hiến và lao động.

Thời gian gần đây, rất nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn bắt đầu tham gia vào việc phát triển loại hình BĐS dưỡng lão. Tuy nhiên, phân khúc này vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Số lượng dự án nghỉ dưỡng dưỡng lão được đầu tư bài bản vẫn rất ít so với số lượng bất động sản nghỉ dưỡng “nhắm” vào giới trẻ.

Điều tra của Tổng cục Thống kê cho thấy, càng cao tuổi thì NCT càng có xu hướng chuyển đến sống ở nông thôn. Với xu hướng phân bổ dân số này, các nhà phát triển dự án có thể đón đầu cơ hội, phát triển phân khúc bất động sản dưỡng lão ở những khu vực vùng ven các đô thị lớn. Hệ thống hạ tầng đang ngày càng được đầu tư đồng bộ, hoàn thiện, việc di chuyển đến các khu vực vùng ven này sẽ không còn là trở ngại. Lựa chọn này không những cung cấp môi trường trong lành, phù hợp với mong muốn tĩnh dưỡng tuổi già của NCT. Mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí. So với các nước khác, Việt Nam có rất nhiều lợi thế cạnh tranh từ cảnh quan thiên nhiên, văn hóa đến chi phí. Phát triển mạnh phân khúc này sẽ thu hút lượng lớn kiều hồi từ hơn 5,3 triệu người Việt Nam ở nước ngoài trở về quê tĩnh dưỡng tuổi già.

	“Xanh hóa” bất động sản đang gây hiệu ứng tốt trong hoạt bán lẻ
	Dòng vốn lớn đang đổ vào logistics và bất động sản công nghiệp