Kỳ 2: Thông điệp nào với dự án chậm triển khai hoặc câu giờ chờ thời?

Kỳ 1: "Điểm mặt" một loạt dự án dở dang

Nhan nhản dự án câu giờ

Tháng 7-2012, UBND TP Hà Nội công bố thu hồi đất của 8 đơn vị, DN do vi phạm Luật Đất đai, với tổng diện tích thu hồi gần 3 triệu m2. Trong số này có cả tên tuổi những tập đoàn được đánh giá là có tên tuổi trong làng bất động sản như Cty CP Tập đoàn Nam Cường Hà Nội; Chi nhánh Tổng Cty Công nghiệp ô tô Việt Nam - nhà máy Cơ khí công trình...

Mặc dù chỉ có 8 đơn vị, DN nhưng theo UBND TP Hà Nội, đây là đợt đề nghị thu hồi đất đai có vi phạm lớn nhất từ trước tới nay trên địa bàn Hà Nội. Còn trước đó, trong 3 năm (2009 - 2011), các lực lượng chức năng đã tham mưu cho UBND TP ra quyết định thu hồi đất của 29 tổ chức có vi phạm pháp luật đất đai với tổng diện tích 214.286,5 m2 đất…

Lấy mốc từ năm 2012 đến nay, Hà Nội liên tiếp công bố những dự án trong diện chây ì, thậm chí buộc phải thu hồi do quá 3 năm dự án vẫn chỉ là bãi đất trống. Thậm chí có những dự án liên tục gần 10 năm luôn có tên trong danh sách phải đôn đốc hoặc phải xử lý. Đơn cử, dự án đầu tư xây dựng tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại tại ô số 3 khu đất vàng 94 Lò Đúc, quận Hai Bà Trưng của Cty CP Đầu tư phát triển Văn phòng với 2.810m2 được UBND TP Hà Nội cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2009. Tuy nhiên, hơn 9 năm trôi qua, dự án vẫn giậm chân tại chỗ, khiến không ít khách hàng khốn khổ khi hợp tác đầu tư góp vốn.

Tiếp đó là dự án xây dựng BVĐK Quang Trung với tiến độ đề ra là 18 tháng được UBND TP giao cho Cty CP BVĐK Quang Trung từ năm 2008 với diện tích 35.957m2 đất tại phường Yên Sở, Hoàng Mai. Đến nay, dự án vẫn đắp chiếu cả thập kỷ vì DN chưa bố trí được nguồn vốn để thực hiện. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của 300 hộ dân bị thu hồi đất…

Ngay ở các khu vực nông thôn, tình trạng đất dự án chậm triển khai cũng diễn ra khá phổ biến, đặc biệt tại huyện Mê Linh. Trao đổi với báo chí, đại diện UBND huyện Mê Linh cho hay, có 46 dự án đầu tư phát triển nhà ở và khu đô thị trên địa bàn huyện, với tổng diện tích khoảng 1.650ha, trong đó 85% là diện tích đất nông nghiệp, còn lại là đất UBND xã quản lý. Hiện đã giải phóng mặt bằng khoảng 758ha, còn khoảng 892ha (14 dự án) chưa giải phóng mặt bằng.

Trong 14 dự án chưa giải phóng mặt bằng, có 3 dự án có mức đầu tư lớn là Khu đô thị Mê Linh - Đại Thịnh 1 do Tổng Cty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) làm chủ đầu tư (141,8ha); Khu đô thị Golf Vinashin do Cty CP Vận tải biển và bất động sản Việt Hải làm chủ đầu tư (217,6ha); Khu đô thị mới Vinalines do Cty CP Bất động sản Vinalines - Vĩnh Phúc (Tổng Cty Hàng hải Việt Nam) làm chủ đầu tư (114,9ha).

Tại huyện Mê Linh vẫn tồn tại nhiều dự án chậm tiến độ. Ảnh Tư Liệu.

Sau đôn đốc cần có biện pháp kiên quyết

Đánh giá về không ít dự án chậm tiến độ, chây ì, ngay cả khi có vị trí khá đắc địa, PGS. TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Ủy viên Ủy ban Tài chính – ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần kiên quyết xử lý những dự án tại “đất vàng” theo đúng luật, các DN, nhà đầu tư sẽ phải thực hiện và không còn những dự án đắp chiếu, treo nữa. Theo PGS. TS Hoàng Văn Cường, có hai loại “đất vàng” tại Thủ đô đang bỏ hoang hóa, chậm tiến độ, để treo rất lâu... Thứ nhất là đất vàng giao cho các nhà đầu tư tư nhân nhằm mục đích thương mại. Đối với các dự án này mà quá hạn, nhưng không xin gia hạn tiếp 12 tháng thì phải thu hồi, ngay cả khi chủ đầu tư xin gia hạn mà sau 12 tháng không triển khai được vẫn phải tiến hành thu hồi.

Loại đất vàng thứ hai là giao cho các cơ quan, Bộ ngành xây trụ sở, nhưng vì phụ thuộc rất lớn vào việc phân bổ đầu tư công, nếu có chậm tiến độ bị thu hồi vẫn thuộc sở hữu của Nhà nước. Thực tế, tại Hà Nội có nhiều dự án tồn tại nhiều năm, nhưng không bị thu hồi do chúng ta không thực hiện nghiêm việc này.

Thực hiện Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 3-1-2018 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai, mới đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã có văn bản yêu cầu các địa phương kiểm tra, rà soát trước khi thực hiện việc xem xét hủy các dự án giao đất quá 3 năm nhưng chưa thực hiện.

Quyết định trên của Chủ tịch UBND TP được các chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản đánh giá sẽ có tác động không nhỏ tới thị trường địa ốc, bởi ít nhiều có tác động tới các chủ đầu tư nằm trong danh sách xem xét xử lý phải có những lộ trình cụ thể với dự án, thay vì ôm đất chờ thời hay viện ra nhiều lý do để kéo dài sự ì ạch của dự án.

Từ trước tới nay, TP bao giờ cũng có phương án đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện cam kết, nếu chây ì mới tính đến yếu tố thu hồi. Trên thực tế sẽ có chủ đầu tư tìm mọi cách để dự án được triển khai nhưng cũng có những dự án lâm vào trạng thái “chết lâm sàng” vì thiếu vốn hoặc rơi vào những kiện cáo, tranh chấp quyền lợi. Cho dù, các dự án ở dạng này bị thu hồi thì TP cũng vẫn phải cần một khoảng thời gian không nhỏ để tìm nhà đầu tư mới. Như vậy, đất của dự án vẫn bị bỏ đó. Điều này rất cần một tính toán tổng thể để các dự án thuộc diện chậm triển khai vẫn sinh lời cho chủ đầu tư, Nhà nước và người dân.

Theo điểm i, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai hiện hành: Trường hợp chủ đầu tư được Nhà nước giao, cho thuê đất để thực hiện dự án mà không sử dụng trong 12 tháng liên tục thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp khoản tiền tương đương tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án. Nếu hết thời gian gia hạn mà chủ đầu tư vẫn không đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi mà không phải bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất.

Như vậy, nếu quá thời hạn giao đất tối đa 3 năm mà chủ đầu tư không thực hiện thì Nhà nước có quyền thu hồi.

(Còn nữa)