Điều dễ nhận thấy khi nhắc đến vai trò của MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác giám sát, phản biện xã hội, PCTNTC, phát huy quyền làm chủ của nhân dân luôn được Uỷ ban kiểm tra Trung ương, Bộ Chính trị, Ban chỉ đạo Trung ương về PCTNTC, Quốc hội, Chính phủ… đánh giá cao.

Một điều đặc biệt, trong nhiều bài phát biểu tại các hội nghị quan trọng, vai trò của MTTQVN luôn được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắc tới.

Sáng 16/8/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tới dự Hội nghị của MTTQVN và các tổ chức thành viên triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Tại đây, Tổng Bí thư khẳng định: “Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, MTTQVN và các tổ chức thành viên có vai trò ngày càng quan trọng với nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, góp phần tích cực củng cố, mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, chăm lo đời sống nhân dân; động viên nhân dân phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước…”.

Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm công tác PCTNTC giai đoạn 2012-2022, tổ chức vào ngày 30/6/2022, trong bài phát biểu của mình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC đánh giá: “Qua tổng kết, chúng ta có thể khẳng định rằng, chưa bao giờ công tác đấu tranh PCTNTC lại được thực hiện một cách mạnh mẽ, đồng bộ, quyết liệt, bài bản và hiệu quả như thời gian gần đây; để lại dấu ấn nổi bật, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội và củng cố, tăng cường niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Vậy một câu hỏi được đặt ra là vì sao lại có được những kết quả đó?”.

Theo Tổng Bí thư, hiệu quả đó một phần có sự tham gia tích cực của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, sự đồng lòng, ủng hộ, khích lệ của nhân dân; sự chủ động vào cuộc rất tích cực của các cơ quan thông tấn, báo chí, tạo nên sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh PCTN.

Ngày 19/6/2023, trong toàn văn phát biểu kết luận Hội nghị nghị sơ kết một năm hoạt động của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTNTC của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC, vai trò của MTTQVN một lần nữa được nhắc tới: “Cùng với việc tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực, các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh cũng đã quan tâm chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục; phát huy vai trò của cơ quan dân cử, MTTQ, báo chí và nhân dân trong PCTNTC. Nhiều Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã quan tâm chỉ đạo thông tin kịp thời về kết quả kiểm tra, giám sát, thanh tra, điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực; chỉ đạo Hội đồng nhân dân các cấp, MTTQ và các tổ chức thành viên tăng cường giám sát các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, gây nhiều bức xúc trong nhân dân; giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức của cán bộ, đảng viên…”.

Điều đặc biệt, ngay trong cuốn sách: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có nội dung nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của các cơ quan dân cử, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân và báo chí, doanh nghiệp, doanh nhân,... Khái quát nội dung này, Tổng Bí thư trích lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “biến hàng ức, hàng triệu con mắt, lỗ tai cảnh giác của quần chúng thành những ngọn đèn pha soi sáng khắp mọi nơi, không để cho tệ tham ô, lãng phí, quan liêu còn chỗ ẩn nấp”.

Mới đây, chiều 16/8, Ban Nội chính Trung ương, Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC (Ban Chỉ đạo) đã tổ chức buổi làm việc với các cơ quan báo chí để thông báo kết quả Phiên họp thứ 24 . Đánh giá về công tác PCTNTC, Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương Đặng Văn Dũng ghi nhận công tác thông tin, tuyên truyền về PCTNTC có nhiều đổi mới; vai trò của cơ quan dân cử, MTTQVN, báo chí và nhân dân được phát huy tốt hơn.

Nói tới vai trò PCTNTC, giám sát trách nhiệm người đứng đầu của MTTQ không chỉ có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ban Nội chính Trung ương, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTNTC ghi nhận mà ngay cả Chính phủ cũng đánh giá cao. Trong 4 giải pháp PCTN, kiểm soát quyền lực người đứng đầu được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trả lời chất vấn vào sáng 8/6/2023 trong phiên họp Quốc hội thì giải pháp thứ 4 cũng được Chính phủ đề cập đến vị trí của MTTQVN. Đó là: “Phải kết hợp chặt chẽ giữa các cơ chế kiểm soát của Đảng, Nhà nước và nhân dân, phát huy vai trò của MTTQ, của các tổ chức đoàn thể, vai trò của báo chí, đặc biệt là phát huy vai trò của nhân dân trong việc tiếp cận thông tin, quyền khiếu nại, tố cáo cũng như phản ánh, kiến nghị của Nhân dân theo quy định. Có làm được như vậy thì công tác PCTN mới thực hiện tốt hơn…”.

Trước một loạt Bộ trưởng, bí thư tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh, giám đốc các sở ngành ở nhiều địa phương bị Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Uỷ ban kiểm tra Trung ương… ra quyết định kỷ luật. Không ít người trong số này bị khởi tố, bị đưa ra toà án xét xử. Điều này cho thấy tại không ít bộ ngành, địa phương vai trò kiểm tra, giám sát của cấp ủy; các cơ quan chức năng; MTTQ và các đoàn thể chính trị cùng cấp, của nhân dân không được phát huy, mờ nhạt, thậm chí bị vô hiệu hóa, dẫn đến sai phạm kéo dài, có hệ thống, ngày càng trầm trọng, gây bức xúc trong Nhân dân…

Tuy nhiên, cũng có không ít địa phương đã rút ra được bài học sâu sắc trong quản lý cán bộ, giám sát trách nhiệm người đứng đầu để đề ra những biện pháp giám sát và kiểm soát thích hợp. Ở những địa phương như thế, vai trò của MTTQ được nhìn nhận rất cao. Câu chuyện tại các tỉnh Hoà Bình, Bình Phước… cho thấy sự đổi mới tích cực ấy.

Tháng 3/2023, Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Hòa Bình đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh xem xét thi hành kỷ luật ông Bùi Đức Hậu, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở GTVT. Với vai trò là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, ông Bùi Đức Hậu chịu trách nhiệm liên đới về những khuyết điểm, vi phạm của Chi bộ và cán bộ, đảng viên, nhân viên Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới.

Liên quan đến các sai phạm tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Hòa Bình, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Hòa Bình đã quyết định thi hành kỷ luật bà Bùi Thị Hòa Bình - Đảng ủy viên, Phó Giám đốc Sở GTVT bằng hình thức khiển trách.

Cũng trong tháng 3/2023, tại trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Ban Bí thư để xem xét, thi hành kỷ luật cán bộ theo đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trong đó có ông Nguyễn Đồng, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, nguyên Trưởng Ban Nội chính Tỉnh uỷ, nguyên Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo PCTNTC của tỉnh, nguyên Tỉnh uỷ viên, nguyên Chánh Văn phòng Tỉnh uỷ Hoà Bình.

Ban Bí thư nhận thấy ông Nguyễn Đồng đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tiêu cực; vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương, vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thiệt hại rất lớn tiền, tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, gây bức xúc trong xã hội. Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Nguyễn Đồng.

Tháng 6/2023, Hội đồng xét xử TAND tỉnh Hoà Bình đã tiến hành xét xử bị cáo Nguyễn Đồng cùng 7 đồng phạm. Bị cáo Nguyễn Đồng bị TAND tỉnh tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù giam.

Nhắc lại câu chuyện không vui này, Phó chủ tịch MTTQVN tỉnh Hoà Bình Xa Đức Thọ cho biết, Ban thường vụ Tỉnh uỷ, Ban PCTNTC tỉnh và các bộ phận liên quan đã họp, đề ra nhiều biện pháp chấn chỉnh cán bộ, trong đó có hoạt động giám sát trách nhiệm người đứng đầu các sở ngành theo lộ trình thời gian đã đề ra.

Trong Chỉ thị số 01-CT/TU, Ban thường vụ Tỉnh uỷ đã nhìn thẳng vào sự thật: “Một số cấp ủy Đảng chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân giám sát đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên theo Quy định số 124-QĐ/TW. Chưa huy động sự vào cuộc của người dân trong giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên…”.

Từ đánh giá này, vai trò của MTTQVN được Ban thường vụ Tỉnh uỷ rất coi trọng. Chỉ thị số 01-CT/TU của Ban thường vụ Tỉnh uỷ yêu cầu: “Hằng năm, căn cứ tình hình thực tế, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, chủ động xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động giám sát đối với người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên cùng cấp trên địa bàn tỉnh, thông qua việc quan sát, tìm hiểu, giao tiếp với người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên…

Đảng đoàn MTTQVN tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tinh ủy, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh theo dõi, đôn đốc, chỉ đạo thực hiện việc xây dựng quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh, tố cáo, phát giác cáo, phát giác về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; nội quy quản lý, sử dụng hòm thư góp ý ở khu dân cư…”.

Ông Xa Đức Thọ kể tiếp, chỉ đạo trên đã thổi luồng gió mới, giúp các thành viên MTTQVN tỉnh thêm động lực, niềm tin trong công việc. Tháng 6/2023, Ban thường trực MTTQVN tỉnh đã có Kế hoạch Số: 206 /KH-MTTQ-BTTbáo cáo tới Thường trực Tỉnh ủy về việc: “Giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ tái định cư một số dự án trọng điểm, một số dự án chậm tiến độ, đầu tư dở dang ảnh hưởng đến đời sống nhân dân” thuộc Dự án san nền tạo mặt bằng phục vụ phát triển đô thị (sử dụng vật liệu đổ thải của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng) và Dự án khắc phục cấp bách sạt lở khu vực tổ 26 phường Đồng Tiến và đoạn cầu Hòa Bình 3, thành phố Hòa Bình.

Đoàn giám sát thực hiện giám sát trực tiếp tại Sở TN&MT; Sở NN&PTNT; khảo sát trực tiếp tại nơi dự án đang tiến hành thi công, sau đó đoàn làm việc với UBND TP Hoà Bình và các sở, ngành chức năng, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Thành phần cơ quan được giám sát có Ban Giám đốc, lãnh đạo các đơn vị, phòng, ban chuyên mỗn có liên quan thuộc hai sở cùng lãnh đạo UBND TP Hoà Bình, các phòng, ban chuyên môn có liên quan đến nội dung giám sát (do UBND thành phố mời).

Thời gian giám sát từ ngày 20/7/2023 đến 6/8/2023. Trong thời gian này, đoàn giám sát trực tiếp đơn vị chủ đầu tư dự án và địa bàn thực hiện dự án; giám sát qua báo cáo, các kênh thông tin, tình hình nhân dân, báo chí, đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ảnh gửi đến MTTQVN các cấp…

Về phía Thường trực Tỉnh uỷ đã có văn bản chấp thuận với tờ trình và kế hoạch trên.

Tại tỉnh Bình Phước, ngày 1/8/2023, Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bình Phước đã thông báo kết luận tại các kỳ họp thứ 38, 39, 40, 41 về việc xử lý vi phạm của tổ chức, cá nhân. Theo kết luận của Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bình Phước, kỳ họp đã xem xét đề nghị thi hành kỷ luật ông Phạm Đình Nhất, Huyện ủy viên, Phó trưởng ban Tổ chức Huyện ủy Bù Đăng (nguyên Phó bí thư Chi bộ, Chánh Văn phòng HĐND và UBND huyện Bù Đăng).

Trong thời gian từ tháng 4/2017 đến tháng 3/2019, với vai trò là Phó bí thư Chi bộ, Chánh Văn phòng HĐND và UBND huyện Bù Đăng, đồng thời là chủ tài khoản đơn vị, ông Phạm Đình Nhất đã thiếu trách nhiệm, không kiểm tra kỹ hồ sơ, chứng từ trước khi ký giấy rút dự toán ngân sách nhà nước nên không phát hiện việc kế toán lập khống hồ sơ, chứng từ chiếm đoạt tiền ngân sách nhà nước. Căn cứ quy định của Đảng, Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bình Phước đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Phạm Đình Nhất.

Việc Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bình Phước có quan điểm mạnh mẽ cho thấy cuộc chiến PCTNTC ở địa phương không có chuyện nguội lạnh. Vai trò giám sát, phản biện, PCTNTC của MTTQ và các tổ chức chính trị- xã hội được huy động một đầy hiệu quả và chủ động.

Để có được kết quả này, ngày 21/4/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Phước đã ban hành Công văn số 1279-CV/TU về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội.

Tại Công văn này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu: “Tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức về về vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội; kịp thời thông tin tình hình hoạt động của cấp ủy, chính quyền các cấp về thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, nhất là việc xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án có tác động, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân cho MTTQVN …”.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu Đảng đoàn MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh tăng cường giám sát việc thực hiện kiến nghị của cử tri và nhân dân, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ, đảng viên, việc triển khai thực hiện các chương trình, dự án trọng điểm của tỉnh.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định và bổ sung nội dung, phương châm: "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". Phát biểu tại Hội nghị của MTTQVN và các tổ chức thành viên triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị: “MTTQVN cần làm tốt hơn nữa vai trò giám sát và phản biện xã hội theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, Luật MTTQVN và các quy định của Đảng, Nhà nước… Tiếp tục chủ động tham gia sâu hơn, toàn diện, hiệu quả hơn và động viên nhân dân tích cực tham gia vào công tác đấu tranh PCTNTC”.

Đề cập tới nội dung giám sát của MTTQ trong PCTN, GS.TS Trần Ngọc Đường - Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, Uỷ ban Trung ương MTTQVN cho đây là việc tổ chức, thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của các cấp chính quyền và của những cá nhân có trách nhiệm trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội. PCTN là một cuộc đấu tranh nhằm phòng, chống sự tha hóa của quyền lực nhà nước trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Do đó, giám sát của MTTQ cũng phải lựa chọn những vấn đề trọng tâm, bức xúc mà các hành vi tiêu cực tham nhũng xâm hại trực tiếp đến lợi ích chính đáng của Nhân dân nhằm tạo ra những tác động dây chuyền đến việc thực hiện toàn bộ chủ trương, chính sách, pháp luật.

Theo GS, TS Trần Ngọc Đường, mặt trận phối hợp với các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền làm chỗ dựa vững chắc cho nhân dân trong việc phát hiện, xác minh các vụ việc tham nhũng bằng việc động viên nhân dân cung cấp thông tin để nhân dân tham gia tích cực vào việc phản ánh, tố cáo hành vi tham nhũng.

Thông qua hoạt động giám sát xã hội các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nếu phát hiện những dấu hiệu tham nhũng thì kịp thời yêu cầu, kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phối hợp với các cơ quan này (như Thanh tra nhà nước, cơ quan điều tra, Viện kiểm sát Nhân dân, Kiểm toán nhà nước …) tiến hành điều tra xác minh làm rõ và báo cáo với Nhân dân về kết quả của việc xử lý các vụ việc tham nhũng đó.

Ngày 6/7/2023, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQVN tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN ngày 15/6/2017 quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của MTTQVN.

Phát biểu khai tại Hội nghị, Phó Chủ tịch- Tổng Thư ký Uỷ ban Trung ương MTTQVN Nguyễn Thị Thu Hà nêu rõ, giám sát phản biện xã hội là một trong những chức năng nhiệm vụ cơ bản, quan trọng hàng đầu của MTTQ Việt Nam, qua đó, góp phần phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng cũng như góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh.

Cũng tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQVN Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, từ năm 2018 đến năm 2022 Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã tổ chức 87.356 đoàn giám sát. Trong đó MTTQ cấp tỉnh giám sát được 1.981 cuộc, MTTQ cấp huyện giám sát 13.213 cuộc, MTTQ cấp xã giám sát 72.162 cuộc. Nội dung giám sát được tập trung vào nhiều lĩnh vực, trọng tâm của công tác xây dựng đảng, chính quyền; quản lý tài nguyên đất đai; quản lý hành chính; thực hiện trách nhiệm công vụ; lĩnh vực đầu tư xây dựng hạ tầng; công tác huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực xã hội; công tác phòng, chống Covid-19, thực hiện chính sách an sinh xã hội; bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với Chủ tịch UBND các cấp...

Về phía Ban Thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn đã tổ chức được 144.462 cuộc tập trung vào các nội dung như: giám sát chính quyền thực hiện công tác chăm lo người nghèo, gia đình chính sách; giám sát việc thu, chi các loại quỹ vận động, các nguồn thu trong dân, giám sát công tác cải cách hành chính, trật tự xây dựng...

Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tổ chức được 149.200 cuộc giám sát, qua đó đã kiến nghị, phản ánh đến nhà thầu, chủ đầu tư xử lý, giải quyết giúp cơ quan quản lý nhà nước các cấp, chủ đầu tư phát hiện những sai sót, bất cập trong quá trình thực hiện các dự án để có những điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế; góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư dự án trên địa bàn.

Đặc biệt, trong 5 năm qua Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố đã chủ trì tổ chức 23.869 hội nghị phản biện; gửi văn bản đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để tham gia góp ý kiến, phản biện vào 42.051 văn bản dự thảo về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội... của các cơ quan, tổ chức tại địa phương, cơ sở.

Đánh giá về vai trò giám sát phản biện xã hội của MTTQVN, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Ngô Trung Thành đề cập tới bối cảnh hiện tại và sau này nhiệm vụ đặt ra trong công tác phối hợp giữa Uỷ ban Trung ương MTTQVN và Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày càng cao, Ủy ban Thường vụ Quốc hội mong muốn Uỷ ban Trung ương MTTQVN tập trung hơn nữa vào công tác giám sát, phản biện xã hội và phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội làm rõ những vướng mắc trong thể chế, các văn bản pháp luật cụ thể, chỉ ra từng bất cập trong quy định hiện hành nhằm giúp cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát, phản biện xã hội.

Nói về tầm quan trọng của công tác giám sát, phản biện xã hội, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQVN Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, giám sát, phản biện xã hội đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức thành viên. Đây là một phương thức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, là kênh thông tin quan trọng để góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh.

Ông Đỗ Văn Chiến đề nghị, hệ thống MTTQ từ trung ương tới cơ sở phải tiếp tục nghiên cứu, quán triệt sâu sắc các văn bản chỉ đạo của Đảng, pháp luật của Nhà nước để thấm nhuần, nâng cao hơn nữa về nhận thức, về tầm quan trọng của công tác giám sát, phản biện xã hội.

Ông Đỗ Văn Chiến cũng nhấn mạnh, cần tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị, “dám nói, dám làm”, “nói đúng, làm đúng” vì lợi ích của Đảng, của Nhà nước, nhân dân. Thấy sai mà không dám nói thì cũng là tự diễn biến, tự chuyển hóa, là biểu hiện tiêu cực. Cần “Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên.

Cũng theo ông Đỗ Văn Chiến, việc hoàn thiện thể chế pháp luật là cơ sở quan trọng để MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội làm tốt hơn nữa công tác giám sát, phản biện xã hội. Đồng thời tiếp tục đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung phương thức hoạt động, tăng cường hơn nữa công tác phối hợp với các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đảm bảo “tròn vai, thuộc bài” để phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Từ đó khơi dậy, phát huy sức sáng tạo của nhân dân, thực hiện tốt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Ông Đỗ Văn Chiến cho rằng, trong thời gian tới, việc triển khai công tác giám sát, phản biện xã hội có tính hệ thống, có chuyên đề toàn quốc như giám sát tối cao của Quốc hội. Trên cơ sở tổng hợp ở phạm vi toàn quốc, tiếng nói của Mặt trận mới giúp cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ có cái nhìn tổng quát và đạt được yêu cầu hoạt động giám sát, phản biện có trọng tâm, trọng điểm, coi trọng chất lượng, thực chất, không hình thức.