Không có nghề nào hot theo một chu kỳ dài, chỉ có người hot – giỏi trong lĩnh vực đó thì đi đâu cũng được đón nhận

Ông Ngô Minh Tuấn, người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global cho rằng không có một nghề nào hot theo một chu kỳ dài, mà chỉ có người hot – giỏi trong lĩnh vực đó thì đi đâu cũng được đón nhận

Đừng tập trung vào nghề hot mà cần tập trung vào năng lực sở trường bên trong của bản thân

Lựa chọn ngành nghề nào để có tương lai sau này phù hợp với bản thân mình đang là nỗi băn khoăn đối với rất nhiều em học sinh lớp 12 cũng như các bậc phụ huynh. Nhiều em phân vân về việc học nghề hay học Đại học để phát triển đúng năng lực bản thân, sau này có thể đi đường dài với ngành nghề mình lựa chọn.

Về vấn đề này, ông Ngô Minh Tuấn, người sáng lập Trường huấn luyện Doanh nhân CEO Việt Nam Global cho biết các em phải phân biệt được bản chất học nghề là họ đi làm một việc cụ thể, như đi sửa xe máy, sửa ti vi. Còn học Đại học khác ở chỗ học một phương pháp luận để giải quyết một vấn đề, có tính hàn lâm nhưng bài bản hơn. Ví dụ, người sửa điện thoại thuần túy là sửa mang tính hiện tượng, còn người học Đại học thì có phương pháp luận để kiến tạo.

“Học nghề thì có tính ứng dụng ngay, dành cho những người muốn tốn ít tiền nhưng ngay lập tức kiếm tiền được ngay, sống được bằng nghề ngay. Nhưng, học hàn lâm sẽ gặp phải câu chuyện ra không làm được ngay, đưa vào viện nghiên cứu không ai nhận, dẫn tới tình trạng học Đại học dễ bị thất nghiệp, học nghề thì nhu cầu xã hội cần ngay, cho nên học nghề sẽ là con đường rất tốt, bản chất cũng đi đúng lộ trình là phải có hiện tượng va đập, va chạm với nghề rồi sau đó mới lên được nấc đánh giá, tổng hợp và tìm ra quy luật (gọi là phương pháp luận) bấy giờ mới lên Đại học.

Bởi vậy, các quốc gia văn minh họ phân luồng ngay từ sớm, tạo điều kiện cho những em (trừ trường hợp xuất sắc cũng được vào thẳng Đại học) còn nếu không vẫn thông qua học nghề rồi học liên thông lên”, ông Ngô Minh Tuấn chia sẻ.

Trước nhiều ý kiến bàn luận về những ngành học nào hết hot, thậm chí biến mất trong tương lai, ông Ngô Minh Tuấn cho rằng về căn bản, những nghề sơ khai về sử dụng mang tính lặp đi lặp lại, không mang tính ứng dụng của cảm xúc, cảm xúc con người thì sau này Robot sẽ làm hết. Ví dụ như lĩnh vực: Ngân hàng, bán hàng, chạy quảng cáo, cung cấp dữ liệu… gần như mang tính lặp đi lặp lại, thậm chí kế toán thì hệ thống máy móc, phần mềm làm hết, con người chỉ nhập số liệu vào.

Theo ông Ngô Minh Tuấn, tư duy con người có các nấc thang. Nấc số 1 là nấc kiến tạo, ví dụ như kiến tạo ra máy tính, ra cái nhà, cái quạt,… mang tính kiến tạo mới thì Robot không làm được. Nấc số 2 vận hành thì sau này robot vận hành hết. Chỉ khoảng sau 30 năm những ngành nghề mang tính vận hành sẽ biến mất, chỉ còn lại những nghề tư duy của kiến tạo. Nếu học nghề thì nên học những nghề mang tính sáng tạo thì sẽ tồn tại được. Còn nếu chỉ học những nghề mang tính lặp đi lặp lại thì có nguy cơ thất nghiệp trong tương lai gần.

Hiện nay, nhiều sinh viên chạy theo các ngành hot với mong muốn ra trường kiếm được việc làm ngay, lương cao. Về việc này, ông Ngô Minh Tuấn cho biết: “Thường chúng ta không có dự báo sâu, người đi học quen nhìn ra xung quanh thấy người này làm lĩnh vực này kiếm ra được tiền, người kia làm lĩnh vực kia kiếm được tiền và lao vào ngành đó học thì đó được coi là ngành hot. Ví dụ như bất động sản năm ngoái lao vào bán bất động sản vì kiếm tiền rất tốt, nhưng năm nay thì chững lại.

Theo góc nhìn của tôi, không có ngành nào hot cả, làm nghề nào mà bạn giỏi nghề và mang lại giá trị tốt nhất cho khách hàng, cho xã hội thì đó mới là người hot. Tôi không khuyến khích chạy theo nghề hot, vì không có một nghề nào hot theo một chu kỳ dài cả, mà chỉ có người hot – giỏi trong lĩnh vực đó thì đi đâu cũng được đón nhận.

Vì vậy, đừng tập trung vào nghề hot mà cần tập trung vào năng lực sở trường bên trong của bản thân. Từ đó, nhìn sâu vào bản thể của mình, nghiên cứu nghề nào bản thể của mình đáp ứng tốt nhất, mình thích nó thì mình trở thành trạng nguyên của lĩnh vực đó. Có như vậy, mình lúc nào cũng hot, chứ không cần nghề hot.

Đồng quan điểm, TS Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện Hà Nội chia sẻ: "Có nhiều em có đặt câu hỏi cho các thầy cô khi tư vấn tuyển sinh rằng em muốn chọn ngành "hot" nhưng lại sợ không đủ năng lực. Nếu chọn những ngành khác lại sợ mất cơ hội vào những ngành đang rất hấp dẫn kia.

Thực tế cho thấy, một đất nước phát triển, bất cứ ngành nghề nào cũng cần thiết và có sự gắn bó, liên hệ chặt chẽ với nhau. Theo quan điểm của tôi, không có ngành gì là "hot" hẳn. Nếu như ngành du lịch phát triển, thì sẽ kéo theo sự phát triển của ngành hàng không, vận tải, các dịch vụ nhà hàng khách sạn,…phát triển.

Hay ngành công nghệ ô tô phát triển, yêu cầu cần có các linh kiện ô tô, dây điện, ốc vít,… để thành phẩm và đưa ra thị trường thì lại liên quan đến khâu marketing, thương mại, dịch vụ,… Rõ ràng một ngành phát triển sẽ kéo theo nhiều ngành khác cùng phát triển. Hiện nay các em mới chỉ đang hiểu đơn thuần, ngành nào có lương cao là ngành "hot".

Bên cạnh đó, chúng ta đang bước vào cuộc Cách mạng công nghệ 4.0, khi mà robot và trí tuệ nhân tạo có thể khiến một số ngành nghề ở hiện tại có nguy cơ giảm dần và biến mất. Do đó, không thể nói ngành nào "hot" hay không "hot". Các em nên căn cứ vào những điều kiện thực tế như lực học, sở trường, sở thích của bản thân, nhu cầu của xã hội với các ngành nghề để đưa ra sự lựa chọn, tránh tâm lý chạy theo đám đông”.

Theo Ths Phạm Văn Minh, Phó Trưởng khoa Quản trị Kinh doanh, ĐH Nguyễn Trãi, khi lựa chọn nghề nghiệp, học sinh cần căn cứ vào 4 yếu tố. Trong đó, đầu tiên các em cần lựa chọn ngành nghề mình yêu thích, chỉ khi yêu thích các em mới có động lực, hứng thú, dành trọn thời gian, công sức để làm. Với những công việc không yêu thích sẽ dễ rơi vào trạng thái làm đối phó, làm cho xong.

“Chọn ngành mình thích nhưng ngành đó các em phải giỏi, giỏi hơn so với người khác và giỏi so với chính bản thân mình. Có những công việc các em thích nhưng chưa chắc giỏi cũng không nên lựa chọn. Thứ 3, đó phải là ngành xã hội cần. Cho dù đó là ngành nghề các em rất thích, rất đam mê, nhưng xã hội không có nhu cầu, cũng không thể lựa chọn.

Thứ 4, ngoài yếu tố yêu thích, giỏi, xã hội cần, thì xã hội còn cần sẵn sàng trả tiền cho các em nếu theo đuổi ngành nghề đó. Một học sinh lựa chọn ngành nghề để theo đuổi trong tương lai ít nhất cần tổng hợp cả 4 yếu tố này, nếu làm được như vậy chắc chắn các em sẽ gắn bó và phát triển với nghề", Ths Phạm Văn Minh cho biết.

Việc mở rộng ngành nghề đào tạo không ảnh hưởng đến chất lượng

Theo góc nhìn của ông Tuấn, đồng thời cũng là chủ doanh nghiệp sử dụng nhân lực, ông cho rằng nhiều sinh viên tốt nghiệp ra trường hiện nay không đáp ứng được công việc. “Tôi cũng không rõ trong trường đào tạo thế nào, nhưng thói quen thì là thói quen cũ, tức là toàn bộ tri thức là tri thức cũ. Thứ hai, thái độ và tính chịu đựng vất vả của các bạn ấy rất yếu. Thành ra gần như không sử dụng được, nếu sử dụng được thì phải đào tạo lại.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là sinh viên Đại học để thực hiện chiến được tại các doanh nghiệp phải dạy từ 3-6 tháng, rất tốn kém. Chưa kể khi đào tạo xong ở môi trường doanh nghiệp thì có người lại bảo không phù hợp chuyển công ty,… Mà theo Luật Lao động chỉ có một tháng thử việc, thử việc hết một tháng, ký hợp đồng 1 năm, bạn ấy không làm được cho bạn ấy nghỉ thì liên quan đến Luật Lao động, lại phải đền bù, doanh nghiệp sẽ bị kéo theo rất nhiều hệ lụy khi tuyển sinh viên không làm được việc. Cho nên, chúng tôi may mắn có trường đào tạo nội bộ và lấy nhân lực từ đó ra”, ông Tuấn chia sẻ.

Trước việc nhiều trường Đại học hiện nay mở rộng rất nhiều ngành nghề đào tạo, ông Ngô Minh Tuấn nhận định việc này không quan trọng lắm mà quan trọng nhất là khâu tổ chức thực hiện. Vì trong giáo dục có 4 nấc để đánh giá một chương trình giáo dục. Thấp nhất là có một chương trình giáo dục hay nhưng chương trình giáo dục hay không bằng đội ngũ giáo dục. Đội ngũ giáo dục giỏi cũng không bằng môi trường giỏi.

Theo ông Tuấn, đặt vào môi trường được va đập với doanh nghiệp liên tục thì kể cả thầy giáo bình thường cũng có thể dẫn dắt được các em giỏi. Điều thứ 4 quan trọng nhất là khát vọng của người học. Cho nên, việc mở rộng ngành nghề đào tạo không ảnh hưởng đến chất lượng, điều quan trọng là cách thức họ làm thế nào.

Hiện nay, nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp THPT thì có xu hướng đi du học. Tuy nhiên, nhiều em không thể hòa nhập được với cuộc sống cũng như môi trường học ở nước ngoài. Chia sẻ về điều này, ông Ngô Minh Tuấn cho rằng cái chính là mục tiêu sống. “Một đứa trẻ xác định sống ở châu Âu hay ở Mỹ thì tôi sẽ khuyên các bạn nên đi du học, bởi sống trong đời sống điều quan trọng nhất là có khả năng chung sống. Mà muốn chung sống được thì bắt buộc phải hiểu văn hóa, hiểu con người ở nơi đó.

Tuy nhiên, nếu xác định làm việc ở trong nước thì thứ hiểu khách hàng lại là quan trọng nhất. Họ nên học trong nước, hiểu được thói quen, tập tục, thói quen mua hàng của khách hàng, sẽ rất thuận lợi cho các bạn thuận lợi ở Việt Nam. Nếu xác định sống ở Việt Nam thì nên học ở Việt Nam và nên tham gia các chương trình ngắn hạn ở nước ngoài để đi quan sát, học tập xem nền văn minh quốc tế có gì hơn mình để học tập”, ông Tuấn nêu quan điểm.

	Hà Nội: Đẩy mạnh tuyên truyền, tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp
	Thí sinh quan tâm đến những điều chỉnh trong tuyển sinh năm nay
	“Chọn chuẩn trường - Đi chuẩn đường"

An Nhiên