Thấy gì từ vụ cháu 16 tuổi thuê người sát hại bà nội ở Hưng Yên?

“Không ai sinh ra đã trở thành kẻ giết người. Nhưng nếu một đứa trẻ sống trong thiếu thốn yêu thương, thiếu kỷ luật đúng đắn, thiếu sự định hướng từ người lớn, thì rất có thể, những ẩn ức nhỏ bé ban đầu sẽ kết tinh thành những tội ác khó lường. Vụ án tại Hưng Yên là bài học đắt giá cho tất cả chúng ta: cha mẹ, thầy cô, nhà trường và cả hệ thống giáo dục cộng đồng” – theo tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu.
Thấy gì từ vụ cháu 16 tuổi thuê người sát hại bà nội ở Hưng Yên?
Hai đối tượng cùng tang vật vụ án cháu thuê bạn sát hại bà nội ở Hưng Yên gây rúng động dư luận. Ảnh: CACC

Vụ án gây rúng động dư luận xã hội

Ngày 20/3/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hưng Yên đã ra Lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, Quyết định tạm giữ hình sự đối với Nguyễn Chu Thanh Tú (SN 2009, ở xã Bình Minh, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên) và Lê Gia B (SN 2010, phường Gia Bình, thị xã Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh) về hành vi giết người, quy định tại Điều 123, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Trước đó, khoảng 6h20 ngày 19/3/2025, nhận tin báo của quần chúng nhân dân xảy ra vụ cháy tại nhà bà N.T.L. (SN 1952, ở thôn Đa Hòa, xã Bình Minh), Công an xã Bình Minh đã có mặt tại hiện trường đám cháy, phối hợp với Nhân dân tổ chức dập lửa.

Trong quá trình này, phát hiện bà L đã tử vong tại đầm nước phía sau nhà, trên người có nhiều vết thương, nghi do vật sắc nhọn gây ra, xác định có dấu hiệu của tội phạm giết người.

Công an xác định, do thường xuyên bị bà nội mắng vì mải chơi, không chịu khó học tập, nhiều lần đi chơi khuya nên Tú đã nảy sinh ý định giết bà nội. Sau đó, Tú đã thuê B (là bạn quen biết qua quá trình chơi game trên mạng) với giá 5 triệu đồng, chi trả toàn bộ chi phí đi lại, ăn uống cho B để cùng sát hại bà L.

Không chỉ là vụ giết người

Về vụ việc này, chuyên gia tội phạm học, tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu quan điểm, trong lịch sử hình sự hiện đại ở Việt Nam, rất hiếm vụ án nào có thể khiến người ta phải thốt lên đầy uất nghẹn: Sao cháu lại nỡ giết bà? Thế nhưng điều đó đã xảy ra tại một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Hưng Yên, nơi Nguyễn Chu Thanh Tú, 16 tuổi, đã nhẫn tâm thuê Lê Gia B, người bạn quen qua mạng, ra tay sát hại chính bà nội mình - người đã nuôi nấng cậu từ nhỏ.

Tội ác được lên kế hoạch kỹ lưỡng: từ việc rủ B từ Tây Ninh ra Hưng Yên, lo toàn bộ chi phí đi lại, ăn uống, cho tới kịch bản gây án vào rạng sáng. Sau khi sát hại bà L bằng dao, hai đối tượng kéo nạn nhân ra đầm nước phía sau nhà để dìm cho tới chết, rồi châm lửa đốt nhà nhằm xóa dấu vết. Hành vi tàn độc ấy không chỉ là biểu hiện của sự lệch chuẩn đạo đức nghiêm trọng, mà còn là một trường hợp điển hình về tâm lý tội phạm tuổi vị thành niên, nơi cái ác không được sinh ra trong bóng tối, mà lớn lên từ sự cô đơn và lệch lạc nhận thức.

Thấy gì từ vụ cháu 16 tuổi thuê người sát hại bà nội ở Hưng Yên?
Tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu. Ảnh: nhân vật cung cấp

Nhận định nguyên nhân dẫn đến bi kịch, theo tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu, đầu tiên, cần nhìn vào hoàn cảnh gia đình của Tú để thấy rõ gốc rễ của vấn đề.

Theo tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu, Tú lớn lên trong sự thiếu vắng vòng tay cha mẹ, sự thiếu hụt tình cảm, không được chăm sóc, dạy dỗ thường xuyên đã khiến Tú rơi vào trạng thái cô lập tâm lý - một tình trạng phổ biến ở trẻ vị thành niên trong các gia đình đứt gãy. Khi đứa trẻ không được lắng nghe, không được thấu hiểu, mọi cảm xúc tiêu cực có xu hướng tích tụ và “nổ” ra bằng những hành vi cực đoan.

Bên cạnh đó, việc nghiện game và sống trong môi trường ảo đã khiến Tú lệch chuẩn trong cách tư duy và giải quyết vấn đề. Khi được nuôi dưỡng trong thế giới game, nơi cái chết chỉ là restart (bắt đầu lại), nơi người ta có thể dùng bạo lực để chiếm phần thắng, Tú dần đánh mất ranh giới giữa đúng - sai, thật - ảo. Việc quen biết Lê Gia B qua game, rồi biến một mối quan hệ “ảo” thành tội ác thật là biểu hiện rõ nét của hiện tượng tha hóa đạo đức do môi trường mạng không kiểm soát.

Ở góc độ tâm lý học tội phạm, độ tuổi vị thành niên, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì, các cá nhân rất dễ hình thành những xung đột nội tâm dữ dội: vừa muốn được độc lập, thể hiện bản thân, vừa bối rối trước những khuôn phép và giới hạn đạo đức. Nếu không có người dẫn dắt đúng cách, đứa trẻ dễ rơi vào trạng thái phủ định đạo lý truyền thống, phản ứng bằng cách cực đoan. Trong trường hợp này, việc bà nội thường xuyên rầy la có thể được Tú nhìn nhận như một “mối đe dọa đến tự do cá nhân” và hậu quả là Tú chọn cách trả đũa bằng bạo lực - hành vi mang dấu hiệu rõ rệt của rối loạn nhân cách chống đối xã hội.

Không thể không nhắc tới sự tiếp tay của người bạn - Lê Gia B, cũng mới chỉ 15 tuổi. Việc đồng ý thực hiện hành vi giết người chỉ vì 5 triệu đồng là một lời cảnh tỉnh khác: về sự dễ dãi trong tiếp nhận cái ác của một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay, những người thiếu nền tảng đạo đức, thiếu sức đề kháng trước cái xấu và thiếu cả khả năng phân biệt đúng - sai trong các mối quan hệ xã hội.

Tiến sĩ, thượng tá Đào Trung Hiếu cho rằng, sự việc là sự đổ vỡ của nền tảng luân lý trong gia đình - khi cháu giết bà, và khi một đứa trẻ xem mạng xã hội, game online là chốn nương thân, còn mái nhà chỉ là nơi để ăn, ngủ và… che giấu tội ác.

Theo thống kê sơ bộ, trung bình mỗi năm, cả nước có khoảng 13.000 thanh thiếu niên vi phạm pháp luật. Trong đó, tỷ lệ gây án ở tuổi vị thành niên là 5,2% đối với người dưới 14 tuổi, 24,5% đối với người từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi và 70,3% đối với người từ 16 đến dưới 18 tuổi. Đáng nói, tội phạm vị thành niên không chỉ có dấu hiệu gia tăng về số lượng mà mức độ, thủ đoạn phạm tội cũng diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi; độ tuổi phạm tội ngày càng trẻ hóa, hành vi ngày càng manh động.

Kết quả giám sát tình hình vi phạm pháp luật ở trẻ vị thành niên của Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội từ ngày 1/1/2018 - 31/12/2023 tại 30 quận, huyện, thị xã cho thấy, trong 5 năm qua, Công an TP Hà Nội đã phát hiện 858 vụ với 3.150 đối tượng là người dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật, chiếm 3,4% tổng số vụ phạm pháp hình sự xảy ra.

Số liệu thống kê của Công an TP Hà Nội cũng cho thấy, vi phạm pháp luật của trẻ vị thành niên đã tăng lên cả về số vụ và số lượng đối tượng phạm tội. Nếu như năm 2018, cơ quan chức năng phát hiện 100 vụ, 204 đối tượng thì đến năm 2023, con số này đã là 231 vụ với 1.390 đối tượng (tăng 642% so với năm 2018).

Lo ngại hơn, hình thức phạm tội ngày càng đa dạng, manh động và nguy hiểm hơn. Các loại tội phạm chủ yếu là giết người, cưỡng đoạt tài sản, cướp giật tài sản, giao cấu với trẻ em, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, tổ chức đánh bạc, sử dụng trái phép ma tuý... Số liệu thống kê cũng cho thấy, độ tuổi vi phạm pháp luật ngày càng trẻ hoá: Dưới 14 tuổi 67 đối tượng (2,1%); từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi 796 đối tượng (25,3%); từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi 2.287 đối tượng (72,6%). Như vậy, có thể thấy, có xấp xỉ 30% số đối tượng dưới 16 tuổi phạm tội.

Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng bị xử lý ra sao? Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng bị xử lý ra sao?
Công an thông tin về vụ phát hiện thi thể cụ bà dưới ao ở Hưng Yên Công an thông tin về vụ phát hiện thi thể cụ bà dưới ao ở Hưng Yên

Minh Dương

Bản quyền thuộc về "Pháp Luật và Xã hội - Chuyên trang của Báo Kinh tế & Đô thị", chỉ được dẫn nguồn khi có thỏa thuận bằng văn bản.