Cho phép nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất sẽ tránh khiếu kiện?

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa có văn bản góp ý một số điều của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài nguyên Môi trường. Trong đó, HoREA đề xuất bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về quyền sử dụng đất với người sử dụng đất tại Điều 128 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
HoREA đề xuất bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về quyền sử dụng đất với người sử dụng đất tại Điều 128 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
HoREA đề xuất bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về quyền sử dụng đất với người sử dụng đất tại Điều 128 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Theo HoREA, Điều 128 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) không quy định các trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận về quyền sử dụng đất để thực hiện các loại dự án nêu trên. Vì vậy, HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung Khoản 5 Điều 78, theo đó khuyến khích nhà đầu tư các dự án, công trình quy định tại các Khoản 1, 2 và 3 được thực hiện theo quy định tại Điều 121 và Điều 128 của Luật này.

Một số trường hợp dự án, nhà đầu tư có thể đưa ra hai giải pháp để lựa chọn như dự án nhà ở xã hội hội; dự án để cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ; dự án xây dựng nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng… thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 78 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

HoREA đề xuất, bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nhận chuyển quyền sử dụng đất thông qua thỏa thuận về quyền sử dụng đất với người sử dụng đất trong Luật Đất Đai (sửa đổi)

HoREA cũng cho biết nội dung Điều 89 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng tiêu đề của Điều 89 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉ nêu “nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất” mà không đề cập đến việc “hỗ trợ, tái định cư” là chưa đầy đủ.

Cũng trong văn bản, Hiệp hội quan ngại việc cho phép tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm được quyền chuyển mục đích sử dụng đất; và việc công nhận chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại đối với trường hợp nhà đầu tư có đất thương mại, dịch vụ hoặc đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp được Nhà nước giao hoặc cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm hoặc trả tiền một lần và được chuyển mục đích sang làm nhà ở có thể dẫn đến làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công.

Theo HoREA, trong trường hợp đất thương mại, dịch vụ hoặc đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp có nguồn gốc do người sử dụng đất tự bỏ tiền đền bù, giải phóng mặt bằng, rồi sau đó phải thuê lại với Nhà nước theo phương thức trả tiền thuê đất hàng năm hoặc trả tiền một lần để làm cơ sở kinh doanh thương mại, dịch vụ hoặc nhà xưởng sản xuất thì đây là quy định hợp tình hợp lý

Tuy nhiên đối với trường hợp không phải do tổ chức kinh tế tự đền bù, giải phóng mặt bằng mà có nguồn gốc đất công được Nhà nước cho thuê theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm lại được chuyển mục đích sử dụng đất, được công nhận chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất có thể dẫn đến thất thu ngân sách, tài sản công.

Chưa kể, khoản 3 Điều 107 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định, người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng đô thị, chỉnh trang đô thị, dự án nhà ở thì được bố trí tái định cư tại chỗ.

Trường hợp thu hồi đất ở để thực hiện các mục đích khác thì được bố trí tái định cư tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có quỹ đất, quỹ nhà tái định cư, nhưng để chờ được tái định cư tại chỗ thì phải được “bố trí chỗ ở tạm thời (tạm cư)”.

Do vậy, cần bổ sung quy định “bố trí chỗ ở tạm thời (tạm cư)” vào khoản 3 Điều 107 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với quy định “UBND cấp tỉnh phải thực hiện di dời, bố trí chỗ ở tạm thời cho các chủ sở hữu” khi thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tại khoản 2 Điều 63 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).

Đề nghị bổ sung quy định “nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất" và bổ sung quy định “đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống nơi tái định cư bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ” vào Điều 89.

Đồng thời, bổ sung quy định về “bố trí chỗ ở tạm thời (tạm cư)” trong trường hợp được “tái định cư tại chỗ” khi Nhà nước thu hồi đất vào Điều 107 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Theo phân tích của HoREA, trên thực tế trong các năm qua, đã có nhiều DN tư nhân tự thỏa thuận với người sử dụng đất để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm thực hiện các dự án nhà ở xã hội hoặc dự án để cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ hoặc dự án xây dựng nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng (công viên nghĩa trang)… Việc cho phép nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất có thể tăng sự đồng thuận trong xã hội và hạn chế bớt các trường hợp Nhà nước thu hồi đất có thể dẫn đến khiếu kiện gay gắt, khiếu kiện đông người.
Vướng mắc về thủ tục đầu tư, nguồn vốn xây dựng nhà ở xã hội sẽ được “gỡ”?
Bổ sung quy định về quỹ đất sử dụng để đấu giá quyền sử dụng đất
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư

Ngô Sơn

Bản quyền thuộc về "Pháp Luật và Xã hội - Chuyên trang của Báo Kinh tế & Đô thị", chỉ được dẫn nguồn khi có thỏa thuận bằng văn bản.