Số ca ngộ độc methanol do uống phải rượu “rởm”, hoá chất gia tăng sau Tết Nguyên đán

Bác sĩ thăm khám cho một bệnh nhân ngộ độc Methanol. Ảnh: BVCC

Ngộ độc methanol do uống phải rượu “rởm”; hoá chất lau chùi, cồn đốt hoá thân thành cồn sát trùng

Một trong những vụ ngộ độc do uống phải rượu “rởm” thời gian vừa qua là vụ ngộ độc rượu tại Thái Bình. Theo đó, cách đây vài ngày, 7 người đã cùng uống loại rượu mà kết quả xét nghiệm phần rượu còn lại cho thấy có tới 58% là methanol (cồn công nghiệp), chỉ có 1% là ethanol (rượu thông thường). Như vậy là đây là một loại rượu “rởm” được tạo ra từ cồn công nghiệp đã pha loãng một phần.

Trong số 7 người uống rượu, anh N.V.M là trường hợp nhập viện đầu tiên bị hôn mê, tụt huyết áp, co giật, nhiễm toan chuyển hóa rất nặng, nồng độ methanol trong máu tới 134 mg/dL. Hiện bệnh nhân vẫn đang hôn mê, phải lọc máu cấp cứu, dùng thuốc giải độc, tiên lượng rất nặng

Những người cùng uống còn lại không có biểu hiện gì, sau khi được biết có người bị ngộ độc nặng đã đi khám kiểm tra bằng các xét nghiệm cơ bản ở bệnh viện gần nhà thấy kết quả bình thường. Tuy nhiên, sau khi được tư vấn bởi Trung tâm chống độc, 4 người khác cùng uống đã được kiểm tra tại Trung tâm. Kết quả, dù không có biểu hiện gì, nhưng trong số 4 người này có 2 người có nồng độ cồn methanol trong máu cao, bắt đầu gây rối loạn trong máu, 2 người còn lại có nồng độ cồn thấp ở mức không ảnh hưởng sức khỏe.

May mắn cho 2 bệnh nhân tiếp theo này khi đã được nhập viện cấp cứu kịp thời, được lọc máu cấp cứu và dùng thuốc giải độc, tránh được các hậu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, trong số người uống phải rượu “rởm”, còn 2 người nữa vẫn chủ quan không tới Trung tâm chống độc kiểm tra hoặc gửi máu tới xét nghiệm.

Một trong các bệnh nhân ngộ độc methanol đang điều trị tại Trung tâm có một bệnh nhân nam, 52 tuổi do nghiện rượu nên thường giấu gia đình ra hiệu thuốc mua cồn y tế để uống. Nhưng cách đây 3 ngày, ông thấy tự nhiên mắt tối sầm, gần như không nhìn thấy gì. Sau khi đi khám mắt thì được chuyển vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, xét nghiệm thấy nồng độ methanol ở mức cao, phải lọc máu cấp cứu. Chai cồn gây ngộ độc là loại dùng để lau kính, làm nhiên liệu của bệnh nhân được mua ở hiệu thuốc.

Còn trường hợp một bệnh nhân nam 46 tuổi ở Vĩnh Phúc, nhập viện đêm ngày 29/01/2023, bị ngộ độc, hôn mê, tụt huyết áp, tổn thương não nặng sau khi uống cồn sát trùng mua ở hiệu thuốc, kết quả xét nghiệm máu cũng cho thấy nồng độ methanol trong máu cao, tuy nhiên đã tử vong vào ngày hôm sau nhập viện.

Các mẫu chai cồn chứa methanol được bệnh nhân sử dụng. Ảnh: BVCC

Thực trạng tồn tại các sản phẩm cồn sát trùng rởm chứa methanol hoặc các chai hóa chất lau chùi hoặc làm nhiên liệu nhưng lại được đóng chai và bán nhập nhèm gây nhầm lẫn với cồn sát trùng. Đặc biệt, các loại cồn rởm này được đưa vào sử dụng sát trùng, không có tác dụng và không thể bảo vệ người dân trước nguy cơ nhiễm trùng, đồng thời khi sát trùng methanol lại ngấm qua da vào cơ thể và nguy cơ gây ngộ độc. Các cơ sở y tế hiện nay rất dễ dàng mua phải các loại cồn rởm này về sử dụng cho các bệnh nhân, do giá rẻ nên rất dễ trúng thầu. Hậu quả là biết bao bệnh nhân nặng, bệnh nhân phải phẫu thuật, trẻ sơ sinh, sản khoa…sẽ phải chịu hậu quả.

Cách phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, về nhận diện, methanol rất giống với rượu ethanol thông thường, thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn. Khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều a xít formic được chuyển thành từ methanol), co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch.

Trong những ngày tết hoặc đầu xuân, khi bệnh nhân đã uống phải rượu chứa cồn công nghiệp methanol nhưng lại uống tiếp các bữa rượu thông thường thì do hiện tượng ethanol làm trì hoãn việc gây độc của methanol, sẽ không thể biết lúc nào tình trạng ngộ độc methanol mới phát tác, và bệnh nhân chắc chắn sẽ bị ngộ độc, vấn đề khó là khi tình trạng ngộ độc xuất hiện chậm sau nhiều ngày thì rất dễ nhầm với nhiều bệnh lý khác như bệnh mắt, bệnh khó thở, tai biến mạch não…dẫn tới bị bỏ sót và chữa muộn, chữa không đúng, dẫn tới bị tử vong hoặc di chứng mù, hôn mê đáng tiếc.

“Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol thì đầu tiên là khâu quản lý hóa chất. Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn, nhưng đã bị “tuồn” ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng. Đây chính là công việc của các cơ quan chức năng. Thứ hai, người dân nên hạn chế uống rượu tối đa và khi mua rượu uống hoặc mua cồn sát trùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có đảm bảo, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất”, BS Nguyên cho biết.

	Bổ sung rượu ethanol để điều trị cho bệnh nhân nguy kịch vì ngộ độc rượu methanol
	Tăng cường biện pháp phòng chống ngộ độc Methanol
	Cảnh báo khẩn cấp ngộ độc methanol
	Mua cồn sát khuẩn, người đàn ông gặp hoạ vì mua dính cồn chứa hoá chất

Minh Nhật