Người mắc bệnh tâm thần, có bị xử lý hình sự?

Nghi phạm vụ án mạng nghiêm trọng ở Nghệ An sau khi bị bắt

Chiều 12/7, CA tỉnh Nghệ An đã có thông tin về vụ án mạng nghiêm trọng xảy ra tại huyện Tân Kỳ khiến 4 người thương vong. Theo CQCA, vào khoảng 4h ngày 12/7, Lương Văn Thảo, SN 1983, trú tại xóm Văn Giang, xã Nghĩa Thái, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An mang theo 1 con dao (loại dao phát rẫy, người dân địa phương quen gọi là rạ) chạy đến 3 nhà hàng xóm rồi chém loạn xạ vào nhà, vào cửa sổ và vào bất cứ người nào mà Thảo gặp.

Sự việc chỉ dừng lại khi Thảo bị một CA viên và người dân khống chế. Hậu quả 1 người phụ nữ tử vong, 3 người khác bị thương phải điều trị tại BV.

Ngay sau khi xảy ra vụ án, lãnh đạo CA tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo CA huyện Tân Kỳ phối hợp với các phòng chức năng CA tỉnh khẩn trương khám nghiệm hiện trường, điều tra làm rõ.

Hiện CQ CSĐT CA huyện Tân Kỳ đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Lương Văn Thảo. Theo CQCA, Thảo là đối tượng có bệnh án tâm thần từ năm 2019.

Sau thông tin này, nhiều bạn đọc đặt câu hỏi, hậu quả của vụ việc là đặc biệt nghiêm trọng nhưng nghi phạm có bệnh án tâm thần thì có bị xử lý hình sự?

Trao đổi về vấn đề này, luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, pháp luật hiện hành có quy định tình trạng không có năng lực, trách nhiệm hình sự là người thực hiện hành vi thực sự nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức; hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Luật sư Nguyên viện dẫn, tại Điều 21 BLHS hiện hành quy định: “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Tuy nhiên, luật sư Nguyên lưu ý, đối với những người tâm thần phạm tội, họ vẫn có khả năng bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp kết luận của hội đồng giám định y khoa kết luận rằng họ chỉ bị hạn chế năng lực hành vi chứ không phải mất.

“Tại khoản 2, Điều 49 BLHS 2015 quy định, người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1, trước khi bị kết án sẽ được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh và sau khi khỏi bệnh, người đó phải chịu trách nhiệm hình sự”, luật sư Nguyên viện dẫn.

Như vậy, căn cứ vào các quy định trên của pháp luật, căn cứ vào vụ việc, cơ quan tố tụng cần phải tiến hành các thủ tục để giám định tâm thần đối với nghi phạm Thảo. Căn cứ vào kết luận giám định, cơ quan tố tụng sẽ áp dụng hình phạt hoặc biện pháp khác đối với người thực hiện hành vi giết người.

Trong trường hợp Hội đồng y khoa cấp có thẩm quyền kết luận giám định nghi phạm bị mất năng lực hành, lúc này Thảo sẽ được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự. "Trường hợp có kết luận của hội đồng giám định y khoa kết luận, nghi phạm chỉ bị hạn chế năng lực hành vi sẽ vẫn có thể bị truy cứu”, luật sư Nguyên nói.

Đối với trách nhiệm dân sự, người đại diện hợp pháp của người tâm thần sẽ phải thay người phạm tội chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại về dân sự cho nạn nhân, gia đình của nạn nhân.

Luật sư Nguyên cũng khuyến cáo, những vụ việc xảy ra trong thời gian ngắn đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về người tâm thần phạm tội khi sống trong cộng đồng dân cư hiện nay. Điều xót xa đọng lại là hậu quả do người tâm thần sống trong cộng đồng dân cư đã được cảnh báo từ trước, với nhiều vụ án mạng đau lòng xảy ra, nhưng phần vì chủ quan, phần nữa xuất phát từ tình cảm ruột thịt, nhiều trường hợp không muốn đưa anh, em hoặc con cái của mình vào các trung tâm để chữa trị.

Dù đã được cảnh báo nhiều, nhưng thời gian qua, thực trạng người có biểu hiện tâm thần gây án tại các vẫn liên tiếp xảy ra gây nhức nhối xã hội. Dư luận nhiều lần cảnh báo về tình trạng người tâm thần gây án nhưng những vụ án bi thảm vẫn cứ tái diễn, một phần xuất phát từ việc quản lý lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ của địa phương và gia đình người bệnh.

“Cũng chính từ đó đã dẫn đến thực trạng đáng báo động, một số đối tượng là người tâm thần đã có hành vi gây nguy hiểm cho người thân trong gia đình và cộng đồng, là thủ phạm gây ra các vụ giết người đau lòng”, luật sư Nguyên cho hay.

Như vậy, để thực hiện tốt công tác quản lý, điều trị, giúp đỡ người tâm thần, góp phần phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật do người tâm thần gây ra cần có sự chung tay, góp sức của cả cộng đồng và toàn xã hội. Luật sư cho rằng, cần tham gia hỗ trợ gia đình và người tâm thần trong công tác quản lý, điều trị, xóa bỏ mặc cảm, hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, phòng ngừa phát sinh các hành vi vi phạm pháp luật, đế giảm thiểu xảy ra những vụ án đau lòng.

	Án mạng đau lòng vì chiếc loa kẹo kéo
	Đối tượng gây án từng điều trị bệnh hoang tưởng
	Bắt giữ đối tượng chém thương vong 4 người

Thái An