Vụ nhiều mộ phần bị san lấp tại xã Hải bối, huyện Đông Anh, Hà Nội

Ngày 6-4-2012, thân nhân của những gia đình có mộ phần bị san lấp tại khu vực Nghĩa trang Vỉ Tiền, xã Hải Bối, huyện Đông Anh, Hà Nội vẫn bày tỏ sự bức xúc cao độ trước sự việc hàng chục ngôi mộ từ nhiều đời nay của gia đình mình bị máy xúc san lấp…

Khi thắc mắc chưa được giải đáp…

Theo những người dân ở đây thì khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền có khoảng 360 ngôi mộ, tổng diện tích 1.500m2 nằm trong diện quy hoạch, giải phóng mặt bằng (GPMB) của huyện Đông Anh và xã Hải Bối để phục vụ xây hồ điều hòa X1 tại khu vực Bắc Thăng Long - Vân Trì.

Vài năm trước, khi nhận được tin về dự án hồ điều hòa, UBND xã Hải Bối đã tổ chức họp với 36 hộ gia đình có mồ mả ở khu Vỉ Tiền về việc TP có dự án xây hồ điều hòa X1, trong đó có phần diện tích nghĩa trang. Tại cuộc họp, các hộ gia đình trình bày nguyện vọng xin ban dự án tạm ứng cho 2/3 số tiền được hưởng theo quy định của nhà nước để di chuyển mồ mả khi có quyết định thu hồi đất của nhà nước. Nhưng từ đó đến tháng 11-2011, không thấy Ban dự án hay UBND xã nhắc gì đến việc di dời mồ mả nữa. Thời gian sau đó, công trình vẫn thi công đào hồ.

Ngày 13-12-2011, UBND xã và đại diện Ban dự án mời 36 gia đình đến họp để thông báo về kế hoạch di dời mồ mả khu Vỉ Tiền. Theo đó, các hộ dân phải hoàn thành việc di dời mồ mả trong tháng 1-2012.

Một cuộc họp tiếp theo được tổ chức vào ngày 23-12-2011. Khi đó, các hộ gia đình kiến nghị bốn vấn đề: Một là, di dời mồ mả vào thời điểm sát trước và sau Tết Nguyên đán là không phù hợp; Hai là, dân chưa đọc được quyết định thu hồi đất cũng như chưa nhìn thấy sơ đồ chỉ giới mặt bằng của dự án do cấp có thẩm quyền phê duyệt; Ba là, các hộ gia đình cùng kiến nghị xin được để lại mộ của thân nhân cũ tại Vỉ Tiền; Bốn là, nếu di chuyển mộ phải có quy hoạch cụ thể vị trí di chuyển mới, vì theo họ nếu như theo ý kiến chính quyền thôn, xã sẽ cho di chuyển đến nghĩa trang Chũng Thè (đất của HTX Hải Bối) không thể đủ diện tích để chứa 360 ngôi mộ.

Trong khi chưa giải đáp những thắc mắc, đề nghị của bà con nhân dân thì Ban GPMB đã thông báo cho các hộ gia đình đến đọc bản phương án bồi thường được niêm yết tại nhà văn hóa thôn Đồng Nhân, xã Hải Bối. Tại Nghĩa trang Vỉ Tiền, Ban dự án bắt đầu cho máy xúc "thực thi nhiệm vụ".

Những phần mộ bị san lấp. Ảnh: Q.Doanh

... mộ phần đã bị xâm phạm

Ông Nguyễn Quốc Duệ (53 tuổi) - một hộ dân trong thôn cho biết, gia đình ông có năm ngôi mộ (hai mộ xây, ba mộ đất) tại nghĩa trang Vỉ Tiền. Sáng 30-3, gia đình ông tổ chức di chuyển được hai ngôi mộ, định khai quật nốt ba mộ kia thì bị vướng chiếc máy xúc nằm cạnh mộ nên chưa thực hiện được. Gia đình đã trình bày vấn đề với ông phó thôn là Nguyễn Văn Khắc cho máy di chuyển đi nhưng vì không có người lái nên đành phải đợi sáng hôm sau. Vậy mà, sau một đêm, sáng 31-3, khi gia đình ông Duệ ra tới nơi thì thấy ba ngôi mộ của cha ông mình biến mất.

Cùng tâm trạng như gia đình ông Duệ là bà Nguyễn Thị Hạ (82 tuổi). Theo bà Hạ, nhiều đời nay, những người quá cố trong gia đình bà đều được chôn cất tại đây. Vậy mà hôm nay, bà không thể xác định được hàng chục phần mộ của gia đình mình nằm ở đâu. Tất cả đã hóa đống đất hỗn độn, không thể nhận biết được gì nữa…

Ngoài ra, hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Lan (57 tuổi) cũng bày tỏ, mộ của cha ông là cụ Nguyễn Quốc Chí (sinh năm 1922, mất năm 1955) chưa kịp di chuyển thì ngày 1-4, hộ gia đình nhà ông Khai có mộ bên cạnh đã cho một chiếc máy xúc vào bới mộ nhà họ, làm vỡ bia, sụt lún quanh mộ nhà ông. Sau khi sự việc xảy ra, ông Lan đã gửi đơn lên chính quyền xã, huyện, ban dự án và ban GPMB đề nghị có biện pháp bảo vệ phần mộ nhà ông và phải xử lý người cho máy xúc vào va quệt, làm vỡ bia mộ, nhưng ngoài chính quyền xã, các đơn vị kia chưa hề có động thái đáp trả. Theo ông Lan, "đơn vị thi công tự tiện GPMB không đúng trình tự, vi phạm pháp luật. Trong khi các thủ tục chưa xong, dân chưa di chuyển hết mồ mả đã cho xe máy xúc vào. "Ban GPMB cho xe vào với danh nghĩa xúc mộ cho các gia đình, nhưng mộ nhiều như thế cho xe vào sẽ san lấp mất hoặc ảnh hưởng đến nhiều mộ khác. Nơi tôn nghiêm không thể cho máy xúc vào được" - ông Lan bức xúc. Ngày 3-4, CA xã Hải Bối mời gia đình ông Lan ra giải quyết đơn khiếu nại theo hướng giảng hòa. Tuy nhiên, do không có sự hiện diện của đơn vị thi công, GPMB nên gia đình đề nghị xử lý theo đúng pháp luật.

Chính quyền xã: Chưa xác định được người cho xe vào xúc mộ

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Bối cho biết: Ngày14-8-2002, UBND TP Hà Nội đã ban hành quyết định số 5554/QĐ-UB về việc thu hồi 711.184m2 đất tại các xã Hải Bối, Vinh Ngọc, Kim Nỗ, Võng La và Đại Mạch (huyện Đông Anh), giao cho Ban quản lý các dự án trọng điểm phát triển đô thị Hà Nội để xây dựng hệ thống thoát nước mưa, thuộc Dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị Bắc Thăng Long - Vân Trì; trong đó, diện tích đất thuộc xã Hải Bối là 323.994m2 (bao gồm cả khu vực nghĩa trang Vỉ Tiền) nằm trong diện tích GPMB để xây Hồ điều hòa X1.

UBND TP Hà Nội chỉ đạo Ban quản lý dự án liên hệ với UBND huyện Đông Anh thành lập Hội đồng GPMB, tổ chức bồi thường cho người bị thu hồi đất theo quy định. Sau đó, liên hệ với Sở Địa chính Nhà đất để nhận bàn giao mốc giới trên bản đồ và ngoài thực địa, sử dụng đất đúng mục đích, nội dung quy định; Lập quy hoạch chi tiết khu đô thị mới Bắc Thăng Long - Vân Trì, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định. Chính quyền xã đã chỉ đạo các hộ dân kiểm đếm, kê khai số lượng mộ để di chuyển và đền bù theo đúng quy định của nhà nước. Việc đền bù sẽ do UBND huyện Đông Anh thực hiện. Việc di chuyển mộ được tiến hành thuận lợi, không vấp phải sự phản ứng tiêu cực nào từ phía người dân.

"Nghĩa trang Vỉ Tiền nằm giáp ranh giữa xã Hải Bối và xã Vĩnh Ngọc nên đêm 30, rạng sáng 31-3 có xảy ra trường hợp không biết cá nhân nào cho máy xúc vào múc mất phần đất tại khu vực mồ mả của hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Duệ. Về việc này, chính quyền xã đã báo cáo CA huyện để điều tra làm rõ", ông Tiến cho biết. Theo ông Tiến, mộ của hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Lan bị máy xúc làm vỡ bia, sụt lún xung quanh thì đó là chuyện giữa hai gia đình ông Lan và ông Khai. Việc này, trước mắt sẽ do hai bên tự giải quyết.

Ban GPMB: Không cho máy vào xúc mộ

Ông Nguyễn Tấn Nam An, đại diện Ban quản lý các dự án trọng điểm phát triển đô thị Hà Nội cho biết: Sáng 31-3, Ban quản lý nhận được thông báo của UBND xã Hải Bối về việc người dân phản ánh có hiện tượng đào đất làm mất hiện trạng mồ mả tại khu nghĩa trang Vỉ Tiền (thôn Đồng Nhân, xã Hải Bối). Sau khi nhận được thông báo, Ban quản lý đã cử đại diện cùng nhà thầu thi công Hồ điều hòa số 1 của dự án (khu vực nghĩa trang) phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan CA huyện Đông Anh để kiểm tra, đánh giá thực tế tại hiện trường.

Trước đó, đêm 30 rạng sáng 31-3-2012, khu vực nghĩa trang thôn Đồng Nhân đã bị các đối tượng dùng phương tiện đào, vận chuyển khoảng hơn 1000m3 đất, làm mất hiện trạng khu vực nghĩa trang. Về việc này, Ban quản lý dự án đã báo cáo và đề nghị chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng biết để có biện pháp xử lý nghiêm minh các hiện tượng vi phạm nói trên.

Hiện Ban quản lý các dự án trọng điểm phát triển đô thị Hà Nội đã tiến hành tích cực thi công hồ điều hòa số 1,3 và 4 thuộc địa bàn các xã và đã đạt được 80% khối lượng công việc. Phần còn lại là mặt bằng thi công mà nhà thầu vẫn chưa được chủ đầu tư bàn giao, trong đó có khu mộ Vỉ Tiền, thôn Đồng Nhân, xã Hải Bối. Do chủ đầu tư chưa bàn giao phần diện tích khu mộ và theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo xã Hải Bối nên toàn bộ diện tích khu vực này nhà thầu không đưa bất kỳ máy móc hay hỗ trợ máy móc vào thi công.

Được biết, sau khi nhận được thông tin về vụ việc, CA huyện Đông Anh đã vào cuộc và giao CA xã Hải Bối phối hợp với Đồn CA Bắc Thăng Long xác minh, giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.

Q.Doanh - Linh Anh