Văn hoá tuân thủ pháp luật trong cách nhìn của học sinh Thủ đô

Cuộc thi "Văn hoá tuân thủ pháp luật" đã nhận gần 4.000 bài dự thi. Ảnh: Phạm Hùng

Sau một tháng phát động, cuộc thi “Văn hoá tuân thủ pháp luật” đã nhận về gần 4.000 bài dự thi, cho thấy sức lan toả và sự quan tâm rộng rãi của xã hội đối với chủ đề tưởng như khô khan nhưng lại gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày. Đáng chú ý, cuộc thi nhận được số lượng không nhỏ bài dự thi đến từ các em học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. Dù nhận thức pháp luật còn ở những bước khởi đầu, song cách nhìn, cách nghĩ và cảm xúc của các em lại mang đến những góc tiếp cận rất riêng, chân thật và đáng trân trọng.

Là tác giả nhỏ tuổi nhất trong số các thí sinh đoạt giải, em Hoàng Phương Dung (lớp 6A2, Trường THCS Hoàng Liệt) đã lựa chọn viết về văn hoá tuân thủ pháp luật từ một trải nghiệm đau xót. Đó là vụ tai nạn giao thông xảy ra cách đây hơn 2 tháng, tại nút giao Bến xe Nước Ngầm, khi một nữ sinh lớp 9 tử vong trên đường đến trường do tài xế xe tải không chấp hành luật giao thông. Nỗi ám ảnh từ sự mất mát ấy đã để lại trong em nhiều suy nghĩ, thôi thúc em nhìn nhận sâu sắc hơn về giá trị của việc tuân thủ pháp luật trong đời sống.

Từ cảm xúc chân thực đó, Hoàng Phương Dung đã viết bài dự thi với nhan đề "Gieo mầm văn hoá pháp luật từ ghế nhà trường", đạt giải khuyến khích của cuộc thi. Bài viết không cầu kỳ về câu chữ, nhưng giàu cảm xúc và thông điệp, nhấn mạnh rằng văn hoá pháp luật không phải điều xa vời, mà cần được hình thành từ sớm, từ những bài học đầu tiên khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Với Dung, tuân thủ pháp luật trước hết là biết sợ trước những hậu quả có thể xảy ra, biết trân trọng sự an toàn của bản thân và người khác.

Với cách nhìn trưởng thành, đa dạng hơn, với em Nguyễn Mai Phương (lớp 12D4, Trường THPT Việt Đức, Hà Nội), văn hoá tuân thủ pháp luật lại đến từ những quan sát rất gần gũi trong cuộc sống hằng ngày. Mai Phương chia sẻ, qua việc đọc báo, em được biết trong 10 trường hợp vi phạm giao thông vào giờ cao điểm thì có tới hơn một nửa là học sinh THPT. Các lỗi phổ biến là không đội mũ bảo hiểm, đi sai làn đường, hoặc chưa đủ tuổi nhưng vẫn điều khiển xe máy. Theo số liệu từ Công an TP Hà Nội, trong vòng 3 năm gần đây, mỗi năm có hàng nghìn trường hợp học sinh THPT bị nhắc nhở hoặc xử lý do vi phạm quy định về giao thông.

Theo Mai Phương, đây là những con số rất đáng suy ngẫm đối với một thành phố được coi là trung tâm giáo dục lớn của cả nước. Không chỉ dừng lại ở giao thông, em còn nhắc tới một vụ việc từng gây chú ý trên mạng xã hội vào tháng 3/2024, khi một đoạn video ghi lại cảnh một nhóm học sinh “trêu đùa” bạn, hất nước lên đầu rồi quay lại đăng lên TikTok. Đoạn video nhanh chóng lan truyền, thu hút hàng trăm nghìn lượt xem và chia sẻ. Những cú bấm “like”, “share” tưởng chừng vô hại ấy, theo Mai Phương, lại ẩn chứa nguy cơ vi phạm pháp luật khi xâm phạm quyền nhân thân của người khác – điều mà chỉ khi được thầy cô phân tích, nhiều học sinh mới thực sự nhận ra.

Từ những câu chuyện đó, Mai Phương cho rằng giáo dục văn hoá tuân thủ pháp luật không chỉ là trách nhiệm của nhà trường hay xã hội, mà gia đình chính là nơi đặt viên gạch đầu tiên. Với lứa tuổi học sinh THPT, hành vi đúng không phải là điều gì quá lớn lao, mà bắt đầu từ những thói quen hằng ngày: đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp điện, xe máy; không vượt đèn đỏ; không sử dụng thuốc lá điện tử; không đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội. Đơn giản hơn nữa, đó là trung thực trong học tập, không gian lận trong kiểm tra, tôn trọng bạn bè và thầy cô.

“Em hiểu rằng tuân thủ pháp luật không phải là những khẩu hiệu xa vời, mà là những hành vi gắn liền với từng bước đi, lời nói và lựa chọn của bản thân. Văn hoá tuân thủ pháp luật chính là "tấm gương soi" để thế hệ trẻ trưởng thành trong một môi trường kỷ cương, văn minh và trách nhiệm”, Mai Phương chia sẻ.

Theo Mai Phương, nhiều học sinh vi phạm pháp luật không hẳn vì cố tình chống đối, mà do chưa hiểu luật, chưa nhận thức đầy đủ về hậu quả của hành vi. Vì vậy, bước đi đầu tiên để xây dựng văn hoá tuân thủ pháp luật, theo em, là tự nâng cao nhận thức của chính mình. Từ những điều nhỏ bé, rất đời thường, văn hoá tuân thủ sẽ dần hình thành và lan toả – đó cũng chính là ý nghĩa sâu xa khiến em quyết định tham gia cuộc thi.

	Điều đọng lại sau Cuộc thi viết "Văn hoá tuân thủ pháp luật" năm 2025
	Lan toả văn hoá tuân thủ pháp luật từ Hà Nội tới các tỉnh, thành trên toàn quốc