Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm: Cần biện pháp đồng bộ

Nhưng đằng sau những tác động tích cực của các loại hóa chất này thì sự kém hiểu và việc lạm dụng trong sử dụng đã khiến nó trở thành một chất độc vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe con người.

Nỗi lo “rau xanh”...

Trên thị trường, các loại rau xanh, củ, quả... không rõ nguồn gốc hoặc còn tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật xuất hiện khá nhiều tại các khu chợ truyền thống. Nhìn bề ngoài, phần lớn các loại rau, củ, quả này có màu sắc trông khá đẹp, nhìn “mọng” và hấp dẫn người mua nhưng khi mua về bổ ra thì lại bị thối, hỏng bên trong.

Chị Lê, ở phố Nguyễn Công Trứ, quận Hai Bà Trưng, cho biết, trong một lần đi trên đường chị đã dừng lại để mua cân cam cho gia đình. Bề ngoài, vỏ cam nhìn “xanh mướt”, cầm quả cam rất chắc và mọng nhưng khi về bổ ra thì bên trong đã bị thâm, hỏng và có mùi. Theo tìm hiểu của chị thì, cân cam đó là sản phẩm đã được người bán hàng tiêm hóa chất sorbitol, một loại hóa chất bảo quản trái cây có thể làm cho hoa quả tươi xanh tới 4 tuần. “Giờ tôi không dám mua trái cây ở ngoài đường nữa. Sự lựa chọn bây giờ của tôi là trong siêu thị hoặc những cửa hàng quen, lâu năm và có uy tín”, chị Lê nói thêm.

Không chỉ bảo quản, một số người trồng trọt hiện nay đã quá lạm dụng các loại hóa chất có tác dụng kích thích cây ra hoa, quả chín nhanh như trước đây đã từng rộ lên việc dùng hóa chất ethephone để giúp chuối xanh chín vàng chỉ trong vài giờ đồng hồ. Phổ biến nhất hiện nay giá đỗ được ngâm ủ trong phân bón lá như phân SHS (có nguồn gốc Trung Quốc) để tạo mầm giá trắng, trông to mập hơn nhiều so với giá đỗ thông thường. Điểm đặc biệt là những loại giá đỗ này không hề có rễ.

Đến khi nào NTD mới yên tâm khi mua thực phẩm?

Nguy hiểm chất tăng trọng

Câu chuyện về rau xanh như vậy, còn chuyện chăn nuôi thì sao? Dịch bệnh và thuốc tăng trọng là 2 vấn đề được dư luận quan tâm nhất. Trong đó, vấn đề dịch bệnh là điều không một người chăn nuôi nào muốn bị “vướng vào”.

Theo một số cán bộ khuyến nông, về cơ bản, dịch bệnh chủ yếu phát sinh do môi trường và con giống, nếu như các hộ chăn nuôi vệ sinh chuồng trại sạch sẽ cũng như thường xuyên phối hợp với cán bộ thú y trong việc tiêm phòng cho vật nuôi thì sẽ khó có thể bùng phát dịch bệnh. Điểm nữa là việc chọn con giống của các hộ chăn nuôi. Hiện nay, đa phần các hộ đều tự ý mua đi bán lại các loại con giống không rõ nguồn gốc, không được kiểm dịch. Điều này rất dễ dẫn đến việc lây lan sang cả đàn và bùng phát dịch bệnh tại địa phương.

Anh Trung Định, chủ trang trại chăn nuôi tại tỉnh Hải Dương, thừa nhận, nếu không sử dụng thêm các chất tăng trọng, kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi gia súc và gia cầm thì gia đình khó có thể thu được lợi nhuận, nhất là khi giá bán một số mặt hàng thức ăn gia súc đang có xu hướng tăng. Riêng việc nuôi thủy sản như cá chép, cá trê, cá diêu hồng,... thức ăn chủ yếu thường là cám và chất tăng trưởng, một số hộ đã sử dụng chất thải của gia súc, gia cầm.

Đồng bộ các biện pháp...

Thực tế là vậy nhưng chúng ta không có cách nào để “lảng tránh” điều đó. Chẳng lẽ lại nhịn ăn để phòng tránh hay sao? Câu trả lời chắc chắn là không. Đối với sản phẩm rau, cách tốt nhất là chúng ta rửa nhiều lần bằng nước sạch rồi sử dụng máy sục ôzon hoặc ngâm nước muối để đảm bảo an toàn.

Còn riêng với thịt gia súc, gia cầm... NTD nên tìm đến những cửa hàng, siêu thị lớn có thương hiệu và uy tín. Nguồn gốc, xuất xứ cũng như quy trình kiểm tra, kiểm soát chất lượng đầu vào sẽ được kiểm soát tốt hơn. Điều đó hạn chế bớt những rủi ro trong vấn đề VSATTP đối với NTD.

Đó mới chỉ là hình thức “ngắt ngọn” chứ chưa thể “diệt tận gốc” mối lo ngại về VSATTP. Có lẽ, để xử lý triệt để được điều này thì ngoài công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân chăn nuôi, trồng trọt theo đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh và phòng, chống dịch bệnh thì chính quyền địa phương cần thể hiện vai trò rõ hơn nữa. Thay đổi được nhận thức và ý thức của người dân là điều vô cùng quan trọng.

Ngoài ra, các cán bộ thú y, trung tâm y tế cũng nên sát sao hơn nữa trong việc kiểm tra, kiểm soát cũng như hỗ trợ người dân phòng, chống và xử lý dịch bệnh (nếu có).

Đồng thời, lực lượng quản lý thị trường, trung tâm y tế dự phòng và các cơ quan chuyên môn khác nên phối hợp thường xuyên và xử lý triệt để những hành vi vi phạm liên quan đến sản xuất, vận chuyển và buôn bán các mặt hàng thực phẩm không đảm bảo VSATTP. NTD chỉ có thể cảm thấy yên tâm hơn khi các biện pháp này được thực hiện một cách quyết liệt và đồng bộ.

Hà Linh