Trung Quốc khẳng định, tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế ứng phó dịch bệnh

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc

- Xin Thứ trưởng cho biết mục đích ý nghĩa, nội dung thảo luận và kết quả của Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hợp tác Mê Công - Lan Thương lần thứ 6?

- Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc được tổ chức ngày 7-6-2021 tại Chong Qing (Trùng Khánh), Trung Quốc, để kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác ASEAN - Trung Quốc (1991 - 2021). Cùng dịp này, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mê Công – Lan Cang (Lan Thương) lần thứ 6 (MLC-6) được tổ chức ngày 8-6-2021, đánh dấu 5 năm hình thành và phát triển của cơ chế hợp tác MLC.

Đây là các Hội nghị trực tiếp đầu tiên ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao (BTNG) trong khuôn khổ ASEAN - Trung Quốc và hợp tác Mê Công - Lan Cang sau một thời gian dài bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Việc tổ chức thành công các Hội nghị trực tiếp này thể hiện quyết tâm và nỗ lực rất lớn của Trung Quốc trong vai trò nước chủ nhà, đồng thời cho thấy cam kết mạnh mẽ của các nước đối với các cơ chế hợp tác này.

Bên cạnh ý nghĩa kỷ niệm và mang tính dấu mốc, các Hội nghị này cũng là dịp để các BTNG rà soát, đánh giá hợp tác và trao đổi, đề xuất những định hướng nhằm phát triển hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện ASEAN - Trung Quốc và cơ chế MLC trong thời gian tới, đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực. Có thể thấy nhiều kết quả tích cực, quan trọng đã đạt được tại các Hội nghị lần này.

Tại Hội nghị đặc biệt BTNG ASEAN - Trung Quốc, kết quả đầu tiên và cũng là quan trọng nhất là các nước đều đề cao và khẳng định tầm quan trọng chiến lược của quan hệ ASEAN - Trung Quốc đối với khu vực cũng như sự đóng góp của quan hệ này đối với sự phát triển của từng nước; đồng thời, cam kết nỗ lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc ngày càng phát triển, trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, đóng góp cho hoà bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Thứ hai, phát huy những tiến triển tích cực và thành quả quan trọng đạt được trong 30 năm qua, các Bộ trưởng chia sẻ nhiều định hướng phát triển quan trọng cho quan hệ hai bên trong thời gian tới.

Quang cảnh Hội nghị

Theo đó, hai bên nhất trí dành ưu tiên cao tăng cường hợp tác kiểm soát Covid-19 và thúc đẩy phục hồi. Trung Quốc khẳng định tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế ứng phó dịch bệnh, nghiên cứu, phát triển, sản xuất và phân phối vắc-xin, đồng thời đẩy mạnh cung cấp vắc-xin cho các nước ASEAN. Trung Quốc sẽ tích cực hợp tác với ASEAN thúc đẩy phục hồi toàn diện và bền vững thông qua hỗ trợ triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN, thuận lợi hoá thương mại - đầu tư thông qua tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) và sớm đưa Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có hiệu lực.

Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tăng cường hợp tác vì mục tiêu phát triển bền vững, hướng đến tăng trưởng xanh, phục hồi bền vững, cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường... theo tinh thần chủ đề hợp tác của năm 2021 giữa ASEAN và Trung Quốc. Bên cạnh đó, hai bên nhất trí tiếp tục duy trì đà hợp tác trên các lĩnh vực khác như kết nối, xây dựng cơ sở hạ tầng, văn hoá, giáo dục, du lịch, thanh niên...

Để thiết thực kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác, các Bộ trưởng nhất trí phối hợp chặt chẽ để triển khai hiệu quả các hoạt động kỷ niệm giữa hai bên, chuẩn bị tốt nhất cho Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN - Trung Quốc cuối năm 2021.

Thứ ba, các Bộ trưởng cũng trao đổi về một số vấn đề khu vực, đặc biệt là về Biển Đông và Mi-an-ma. Hội nghị khẳng định duy trì môi trường hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có ở Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của cả ASEAN và Trung Quốc. Các Bộ trưởng hoan nghênh Cuộc họp các Quan chức xao cấp ASEAN - Trung Quốc về triển khai DOC lần thứ 19 diễn ra ngay trước thềm Hội nghị, cam kết tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), nối lại tiến trình đàm phán xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Trao đổi về tình hình Mi-an-ma, Trung Quốc hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN ngày 24-4-2021 và ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Mi-an-ma tìm giải pháp ổn định tình hình.

Kết thúc Hội nghị, nước điều phối Phi-líp-pin và Trung Quốc đã ra Tuyên bố Đồng Chủ tịch thông báo kết quả Hội nghị đặc biệt BTNG ASEAN - Trung Quốc.

Hội nghị BTNG hợp tác Mê Công - Lan Thương lần thứ 6 là dịp quan trọng để các nước khẳng định cam kết cùng hợp tác trong giải quyết các vấn đề cấp bách của khu vực, bảo đảm phát triển kinh tế xã hội bền vững và bao trùm trước những thách thức chưa từng có hiện nay. Trên cơ sở đánh giá nhu cầu phát triển của các nước thành viên, tiềm năng và thế mạnh của cơ chế hợp tác, Hội nghị đã đề ra 4 nội dung ưu tiên cho thời gian tới gồm:

Thứ nhất, hợp tác nguồn nước và môi trường nhằm giải quyết các vấn đề lớn của khu vực như môi trường sinh thái sông Mê Công, lũ lụt và hạn hán, biến đổi khí hậu. Các nước sẽ tiếp tục hợp tác trong chia sẻ thông tin và số liệu thuỷ văn, triển khai các nghiên cứu chung, nâng cao năng lực quản lý tài nguyên thiên nhiên, xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững; thành lập trung tâm tri thức MLC về hạ tầng xanh, phát thải thấp và bền vững.

Thứ hai, tăng cường hợp tác ứng phó dịch Covid-19, đặc biệt là trong bảo đảm nguồn cung thiết bị và vật liệu y tế cần thiết; sản xuất và chuyển giao công nghệ vắc-xin; thúc đẩy hợp tác y học cổ truyền.

Thứ ba, phục hồi kinh tế sau đại dịch thông qua thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa sáu nước, phát triển kinh tế số, hợp tác nông nghiệp, du lịch, giáo dục, tăng cường kết nối khu vực; phối hợp xây dựng Vành đai phát triển kinh tế Mê Công - Lan Thương và gắn kết với các hành lang kinh tế đã có tại khu vực.

Thứ tư, khuyến khích hợp tác giữa chính quyền địa phương sáu nước để phát huy tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của các địa phương và nâng cao hiệu quả chung của MLC.

Những định hướng này cũng đặt cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch hành động MLC trong giai đoạn 5 năm tiếp theo.

Có thể khẳng định Hội nghị đặc biệt BTNG ASEAN -Trung Quốc và Hội nghị BTNG hợp tác Mê Công - Lan Thương lần thứ 6 đã thành công tốt đẹp và là những dấu mốc quan trọng, góp phần tạo động lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc và cơ chế MLC phát triển mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa trong những năm tới đây.

- Xin Thứ trưởng cho biết sự tham gia, đóng góp của đoàn Việt Nam tại các Hội nghị này?

Ngay từ đầu, Việt Nam đã ủng hộ đề xuất của Trung Quốc tổ chức các Hội nghị đặc biệt BTNG ASEAN - Trung Quốc và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mê Công - Lan Thương lần thứ 6.

Chúng ta đã nỗ lực chủ động vượt qua những khó khăn, thách thức do dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, quyết tâm tham dự Hội nghị trực tiếp tại Trùng Khánh, thể hiện coi trọng và cam kết hợp tác mạnh mẽ, cũng như đã đóng góp tích cực và hiệu quả trong quá trình xây dựng văn kiện và thảo luận tại Hội nghị, được các nước hoan nghênh và đánh giá cao.

Tại Hội nghị đặc biệt BTNG ASEAN - Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu khẳng định những thành quả đạt được trong 30 năm qua đã minh chứng cho quan hệ đối tác bền vững, tin cậy và cùng có lợi giữa ASEAN và Trung Quốc.

Bộ trưởng nhấn mạnh hướng về tương lai, Việt Nam sẽ tích cực cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại chính trị, nâng cao hiểu biết, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên trở thành hình mẫu của quan hệ đối tác ổn định và bền vững giữa các nước láng giềng.

Cùng với nhấn mạnh cần tăng cường các nỗ lực ứng phó COVID-19 và thúc đẩy phục hồi, chúng ta cũng đề nghị hai bên tập trung tận dụng hiệu quả Hiệp định ACFTA và Hiệp định RCEP, mở rộng kết nối khu vực thông qua gắn kết triển khai Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN (MPAC) 2025 với Sáng kiến Vành đai và con đường (BRI), thúc đẩy hợp tác tiểu vùng và đẩy mạnh hợp tác phát triển bền vững theo chủ đề hợp tác ASEAN - Trung Quốc năm nay.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao sự hỗ trợ quý báu của Trung Quốc cho Việt Nam trong ứng phó COVID-19, đồng thời bày tỏ tin tưởng vào tương lai tươi sáng của quan hệ ASEAN-Trung Quốc đã được thử thách qua thời gian, mang lại lợi ích chiến lược cho cả hai bên và đóng góp tích cực cho hoà bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực.

Trao đổi về tình hình thế giới và khu vực, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề cao tầm quan trọng của việc ASEAN và Trung Quốc cần nỗ lực duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thượng tôn pháp luật ở khu vực, thông qua hành động có trách nhiệm và hợp tác thiện chí, kiềm chế, giải quyết hoà bình các tranh chấp, khác biệt.

Bộ trưởng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN và Trung Quốc triển khai đầy đủ, hiệu quả DOC và xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS năm 1982. Về tình hình Mi-an-ma, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chia sẻ, cùng là thành viên trong Cộng đồng ASEAN, các nước ASEAN sẽ tiếp tục hỗ trợ Mi-an-ma tìm ra giải pháp lâu dài để ổn định tình hình, đảm bảo an toàn và bình ổn cuộc sống người dân, và mong muốn Trung Quốc tích cực ủng hộ nỗ lực này của ASEAN.

Tại Hội nghị MLC-6, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định là thành viên có trách nhiệm và là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế, Việt Nam đã chủ động tham gia và đóng góp hiệu quả cho hợp tác MLC ngay từ những ngày đầu thành lập.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã cùng Bộ trưởng các nước thành viên thảo luận về những vấn đề lớn của khu vực và đề xuất các giải pháp cần triển khai. Bộ trưởng đã đưa ra bốn nội dung ưu tiên cho hợp tác MLC trong thời gian tới gồm: (i) Chia sẻ kinh nghiệm phòng chống Covid-19, chuyển giao công nghệ về sản xuất vắc-xin một cách thiết thực, hiệu quả; (ii) Bảo đảm lưu thông thương mại thuận lợi nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế trong và sau đại dịch; (iii) Đẩy mạnh hợp tác sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước sông Mê Công và ứng phó biến đổi khí hậu; và (iv) Tăng cường phối hợp giữa MLC với ASEAN và các cơ chế hợp tác khu vực và tiểu vùng khác; khuyến khích sự tham gia của các địa phương.

Hội nghị đã đánh giá cao những đề xuất của Bộ trưởng và nhất trí 6 nước cùng phối hợp triển khai trong thời gian sớm nhất.

Trong thời gian tham dự các Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cũng đã có cuộc hội đàm với Uỷ viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi (Vương Nghị) và có các cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith (Xạ-lởm-xay Côm-mạ-xít) và với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia Prak Sokhonn (Pờ-rạ Sô-khon) để trao đổi về quan hệ song phương và các vấn đề cùng quan tâm.

- Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!